ร้านค้าริมทางชุมชนรอบข้างมหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด: จากผลกระทบความเป็นเมืองสู่วิถีถัดไป

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการปรับตัวของร้านค้าริมทางของชุมชนรอบข้างมหาวิทยาลัยราชภัฏ ร้อยเอ็ดที่มีต่อการกลายเป็นเมืองและการเข้าสู่วิถีถัดไป ใช้รูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้วิจัยได้เลือกพื้นที่โดยวิธี เจาะจง โดยเลือกร้านค้าริมทางที่อยู่รอบข้างมหาวิทยาลัยราชภัฎร้อยเอ็ดที่ตั้งอยู่เขตตำบลเกาะแก้ว ตำบลท่าม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด กลุ่มผู้ให้ข้อมูลมีจำนวน 9 คน คัดเลือกจากผู้ประกอบการ ผู้บริโภค นักพัฒนาพื้นที่ นักวิชาการ เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลคือแบบสัมภาษณ์ใช้การสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการ เชิงพรรณนาและการตีความ ผลการวิจัยพบว่าความเป็นเมืองได้เริ่มเข้ามาในชุมชนหลังการก่อตั้งมหาวิทยาลัย ราชภัฏร้อยเอ็ด และเติบโตแบบก้าวกระโดดในด้านกายภาพหลังช่วงปี พ.ศ. 2553 ส่งผลให้วิถีชุมชนมีการปรับเปลี่ยน ไปในลักษณะสังคมเมืองและเกิดร้านค้าริมทางมากขึ้น สถานการณ์โควิด - 19 ทำให้เกิดการปรับตัวของผู้ประกอบการ ร้านค้าริมทาง ผู้ประกอบการย้ายกลับภูมิลำเนา และคนภายนอกพื้นที่ที่คันหาพื้นที่ใหม่ในการประกอบอาชีพ ผลกระทบนี้เกี่ยวพันกับมาตรฐานความปลอดภัยด้านอาหารและโภชนาการ พฤติกรรมของผู้ซื้อผู้ขายปรับเปลี่ยน สู่การพึ่งพาเทคโนโลยีดิจิทัลมากขึ้น มีการซื้อขายออนไลน์ผ่านธนาคารอิเล็กทรอนิกส์ แพลตฟอร์มส่งอาหาร ร้นค้าริมทางจึงต้องปรับตัวในด้านแผนธุรกิจกำหนดราคาที่สมเหตุสมผล เน้นกระบวนการแปรรูปรวดเร็ว รับประทาน สะดวกและง่ย นอกจากนี้ ผู้นำชุมชนและองค์กรท้องถิ่นมีบทบาทด้านการบริหารจัดการ เช่น การจัดการพื้นที่ ร้านค้า ภูมิทัศน์ การดูแลด้านสุขภาวะชุมชน การจัดระเบียบความปลอดภัยของผู้ประกอบการและผู้บริโภค