การศึกษาโมเดลเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อความผาสุก ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ในกรุงเทพมหานคร
คำสำคัญ:
ความผาสุกของนักเรียน , โมเดลเชิงสาเหตุ , นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อตรวจสอบความกลมกลืนของโมเดลเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อความผาสุกของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ในกรุงเทพมหานครตามสมมติฐานกับข้อมูลเชิงประจักษ์ 2) เพื่อศึกษาปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลทางตรงและอิทธิพลทางอ้อมต่อความผาสุกของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ในกรุงเทพมหานคร โดยเป็นการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่างคือ นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย 600 คน ได้มาจากการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือแบบวัดปัจจัยที่ส่งผลต่อความผาสุกของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ในกรุงเทพมหานคร การศึกษาครั้งนี้จึงเลือกใช้เทคนิคการวิเคราะห์สมการโครงสร้าง (Structural Equation Modeling: SEM)
ผลการวิจัยพบว่า 1) ผลการตรวจสอบความกลมกลืนของโมเดลกับข้อมูลเชิงประจักษ์ พบว่า ในดัชนีความกลมกลืนสัมบูรณ์ (Absolute Fit Index) มีค่า χ² เท่ากับ 29.44, χ²/df=1.96, P-value=.01, GFI=.99, AGFI=.96, RMSEA=.04 และ SRMR=.02 และดัชนีความกลมกลืนเชิงเปรียบเทียบ (Comparative Fit Index) มีค่า CFI=1.00, NF=1.00 กล่าวคือ โมเดลมีความกลมกลืนที่ดีเมื่อเปรียบเทียบกับโมเดลอิสระ 2) โมเดลความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของตัวแปรสาเหตุ สามารถอธิบายความแปรปรวนของความผาสุกได้ร้อยละ 85.00 โดยมีตัวแปรสาเหตุที่มีอิทธิพลโดยรวมต่อความผาสุกมากที่สุดได้แก่ ตัวแปรเอกลักษณ์แห่งตน ตัวแปรสิ่งแวดล้อม และตัวแปรสัมพันธภาพระหว่างบุคคล โดยมีค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพลเท่ากับ .89, .70 และ .61 ตามลำดับ ตัวแปรสาเหตุที่มีอิทธิพลทางตรงต่อความผาสุกมากที่สุด ได้แก่ ตัวแปรเอกลักษณ์แห่งตน ตัวแปรสิ่งแวดล้อม, และตัวแปรสัมพันธภาพระหว่างบุคคล โดยมีค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพลเท่ากับ 1.28, -0.11 และ -0.34 ตามลำดับ ส่วนตัวแปรสาเหตุที่มีอิทธิพลทางอ้อมต่อความผาสุก ได้แก่ ตัวแปรสัมพันธภาพระหว่างบุคคล โดยมีค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพลเท่ากับ .95 โดยผ่านตัวแปรสิ่งแวดล้อม และตัวแปรสิ่งแวดล้อม โดยมีค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพลเท่ากับ .82 โดยผ่านตัวแปรเอกลักษณ์แห่งตน
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กรุงเทพมหานคร : สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
นัฏฐิกา เจริญตะคุ. (2562). ความอยู่ดีมีสุขของวัยรุ่น: การวิเคราะห์อภิมานโมเดลสมการเชิงโครงสร้าง. วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นิตยา กัณณิกาภรณ์. (2553). ปัจจัยบางประการที่ส่งผลต่อการพัฒนาตนเองตามจรรยาบรรณวิชาชีพครูของข้าราชการครู สังกัดกรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
พชรพรรณ จิรังนิมิตสกุล. (2563). “สัมพันธภาพในครอบครัว ความฉลาดทาง จริยธรรม การเผชิญความเครียดและความผาสุกทางใจของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดใหญ่พิเศษ ในเขตจังหวัดสุราษฎร์ธานี”. วารสารวิจัยทางการศึกษา. ปีที่ 15 ฉบับที่ 2. หน้า 172-187.
ภมรพรรณ์ ยุระยาตร์. (2554). การศึกษาและพัฒนาความผาสุกทางจิตใจของนิสิตนักศึกษาในมหาวิทยาลัย. วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
มูลนิธิเด็กเพื่อเด็ก. (2565). รายงานสถานการณ์เด็กและครอบครัว 2022: สุขภาพจิตของเด็กไทย. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://kidforkids.org/child-and-family-situation-report-2022/mental-health/
ศศิพิมพ์ วัฒนวรรณ. (2565). “ความเครียดและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในนักเรียนมัธยมปลายที่เรียนพิเศษเตรียมสอบเข้ามหาวิทยาลัย”. เชียงใหม่เวชสาร. ปีที่ 61 ฉบับที่ 1. หน้า 43–51.
สุรศักดิ์ พงษ์ศรี และ กฤษณะ เชาว์วัฒนกุล. (2566). “ความชุกของภาวะซึมเศร้าและความเสี่ยงฆ่าตัวตายในนักเรียนมัธยมศึกษาช่วงโควิด-19”. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข. ปีที่ 17 ฉบับที่ 1. หน้า 58-70.
Billy O'Steen & Alison Gilmore Anne Kathryn Soutter. (2012). The student well-being model: a conceptual framework for the development of student well- being indicators. International Journal of Adolescence and Youth.
Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development: Experiments by nature and design. Harvard University Press.
Nurul Hidayah. (2016). Students’ Well-Being Assessment at School. Journal of Educational, Health and Community Psychology.
OECD. (2019). OECD Future of Education and Skills 2030. [Online]. From https://www.oecd.org/education/2030-project/teaching-and-learning/learning/learning-compass-2030/OECD_Learning_ Compass_2030_concept_note.pdf
Rocket Media Lab. (2024). ผลสำรวจนักเรียนไทย: เด็กรู้สึกเครียดเพราะอะไร. [Online). From https://rocketmedialab.co/student-q4-2024/
Soutter, A. K., O’Steen, B., & Gilmore, A. (2012). “The student well-being model: A conceptual framework for the development of student well-being indicators”. International Journal of Wellbeing. Vol 2 No. 1, pp 91–108.
Syed Muhammad Sajjad Kabir and Umme Kulsuma Rashid. (2017). “Interpersonal values, inferiority complex, and psychological well-being of teenage students”. Jagannath University of Life and Earth Sciences. Vol. 3 No. 1&2. pp 127-135.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 Tanida Pichaiudomporn

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารมหาวิทยาลัยปทุมธานี
ข้อความที่ปรากฎในบทความแต่ละเรื่อง เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียน กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป และไม่มีส่วนรับผิดชอบใด ๆ ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนแต่เพียงผู้เดียว