การผังเมืองเพื่อขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้างความสามารถ ในการแข่งขัน กรณีเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา วิเคราะห์ การใช้การผังเมืองเพื่อขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติ ด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขัน กรณีเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก
ปัญหาอุปสรรคที่สำคัญ และเพื่อกำหนดตัวแบบด้านผังเมืองใหม่ เพื่อขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติ
ด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขัน กรณีเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก การวิจัยครั้งนี้
เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์ รวบรวมความคิดเห็น ข้อเสนอแนะจากผู้รับผิดชอบและเกี่ยวข้องกับโครงการเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก

ผลการวิจัยพบว่า ผังเมืองจะเป็นกลไกหนึ่งในการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติ
ด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขัน กรณีเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออกได้ เพราะผังเมือง
จะเป็นเครื่องมือที่ช่วยบูรณาการการบริหารจัดการพื้นที่  โดยสร้างสมดุลทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม
และสิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ดีเมื่อศึกษาถึงสภาพการณ์ ข้อกฎหมาย และการดำเนินการด้านผังเมือง
ที่ผ่านมา พบว่า  การวางผังเมืองรูปแบบเดิมไม่สามารถขับเคลื่อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ เนื่องจากปัญหาหลายประการ ทั้งด้านนโยบาย  ด้านกฎหมาย และด้านการบริหารจัดการ  ผู้วิจัยจึงทำ
การวิเคราะห์เพื่อหาแนวทางการใช้ผังเมืองเพื่อขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขัน  โดยกำหนดเป็นตัวแบบด้านผังเมืองใหม่ ที่ได้รับการพัฒนามาจากการศึกษาพื้นที่ต้นแบบ  ผลการสัมภาษณ์ผู้รับผิดชอบ และเกี่ยวข้องกับโครงการเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก ตลอดจนนักวิชาการผังเมือง ถ่ายทอดออกมาในรูปแบบของการวางผังเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก  โดยนำข้อมูลทุกด้าน จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมาบูรณาการ และวิเคราะห์ความเหมาะสม โดยใช้แนวคิด ทฤษฎีทางผังเมือง ประกอบกับการศึกษาทบทวนนโยบาย แผนงาน โครงการต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง กำหนดเป็นแผนผังด้านต่างๆ ทั้งด้านการใช้ประโยชน์ที่ดิน การคมนาคมขนส่ง ระบบสาธารณูปโภค ระบบการตั้งถิ่นฐานและภูมิสังคม ระบบบริหารจัดการน้ำ และระบบป้องกันอุบัติภัย  รวมทั้งมาตรการสำหรับระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อม
ที่เหมาะสมแก่การประกอบอุตสาหกรรมเป้าหมาย อุตสาหกรรมเป้าหมายพิเศษ และการประกอบกิจการ โดยผังเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออกนี้จะเป็นตัวแบบที่สามารถนำไปใช้สำหรับการพัฒนาพื้นที่พัฒนาพิเศษอื่นๆ เช่น เขตพัฒนาพิเศษภาคใต้ ต่อไป