การพัฒนาระบบการจดทะเบียนนิติบุคคลเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและลักษณะของระบบจดทะเบียนนิติบุคคล ที่ยังมีความยุ่งยากและไม่สะดวกต่อผู้ใช้บริการ รวมถึงปัญหาการทุจริตเกี่ยวกับการจดทะเบียนนิติบุคคลที่เกิดขึ้น และเพื่อศึกษาแนวทางในการแก้ไขปัญหาและปรับปรุงระบบจดทะเบียนนิติบุคคล ทั้งในด้านระบบ ด้านกระบวนงานการให้บริการ และด้านกฎหมาย เพื่อให้การให้บริการจดทะเบียนนิติบุคคลมีความสะดวก รวดเร็ว และมีประสิทธิภาพ สามารถตรวจสอบและป้องกันการทุจริตได้ และทำให้กรมพัฒนาธุรกิจการค้าได้รับข้อมูลจดทะเบียนที่ถูกต้องแท้จริง มีคุณภาพ และมีความน่าเชื่อถือ

จากการที่ผู้วิจัยได้รวบรวมข้อมูล พบว่า การให้บริการจดทะเบียนนิติบุคคลยังมีความยุ่งยากในบางประเด็น อีกทั้งยังพบว่ามีผู้อาศัยความสะดวก รวดเร็วในการจดทะเบียนนิติบุคคล เป็นช่องทางในการทุจริต นำมาซึ่งข้อพิพาทและคดีความ ส่งผลให้กรมพัฒนาธุรกิจการค้าไม่ได้รับข้อมูลจดทะเบียนที่ถูกต้อง ดังนั้น ในระยะสั้น กรมพัฒนาธุรกิจการค้าควรให้ความสำคัญกับการให้บริการทางอิเล็กทรอนิกส์ โดยลดและปรับเปลี่ยนรูปแบบการให้บริการจดทะเบียนแบบปกติ ให้เป็นหน่วยบริการในลักษณะ Kiosk และให้ผู้ขอจดทะเบียนเป็นผู้กรอกคำขอจดทะเบียนเข้าระบบ e-Registration ผ่านเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ให้บริการ ณ หน่วยบริการ ทั้งนี้ กรมพัฒนาธุรกิจการค้าจำเป็นต้องเตรียมความพร้อมในด้านต่าง ๆ ได้แก่ ปรับปรุงระบบ e-Registration ให้ใช้งานง่ายและสะดวกมากยิ่งขึ้น แก้ไขปรับปรุงกฎหมายและกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง เพื่อรองรับการให้บริการที่เพิ่มขึ้นใหม่ รวมทั้งสร้างความรู้ความเข้าใจแก่บุคคลที่เกี่ยวข้อง สำหรับการใช้ระบบ e-Registrationที่ได้รับการปรับปรุง นอกจากนี้ กรมพัฒนาธุรกิจการค้าควรสร้างจิตสำนึกให้แก่ธุรกิจมีธรรมาภิบาลในการประกอบธุรกิจและปฏิบัติให้ถูกต้องตามกฎหมาย ซึ่งจะช่วยป้องกันไม่ให้เกิดการทุจริตเกี่ยวกับจดทะเบียนนิติบุคคลได้ ในส่วนของการดำเนินการในระยะยาว ประเทศไทยควรมีระบบการยืนยันตัวตนกลางของประเทศ เพื่อผลักดันให้ภาครัฐสามารถให้บริการผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ได้อย่างสมบูรณ์ และพัฒนาระบบการจดทะเบียนนิติบุคคลเป็นแบบจดแจ้ง เพื่อให้การจดทะเบียนนิติบุคคลของประเทศไทยมีความคล่องตัว สะดวก และรวดเร็วในการเริ่มต้นธุรกิจ

ทั้งนี้ แนวทางในการปรับปรุงและพัฒนาระบบจดทะเบียนนิติบุคคลในระยะสั้นเป็นสิ่งที่กรมพัฒนาธุรกิจการค้าสามารถดำเนินการได้ด้วยตนเอง โดยไม่ต้องประสานหรือร่วมดำเนินการกับหน่วยงานอื่น อย่างไรก็ตาม ในส่วนของการปรับปรุงและพัฒนาระบบจดทะเบียนนิติบุคคลในระยะยาว จำเป็นต้องมีการหารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอื่น จึงเห็นว่า ในขั้นตอนการดำเนินการต่อไป ควรมีการหารือร่วมกันระหว่างหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง เพื่อหารือแนวทางการดำเนินการดังกล่าวอย่างเป็นรูปธรรม