การศึกษาเปรียบเทียบรูปแบบรายการและวิธีการนำเสนอระหว่างพ็อดคาสต์ที่ติดอันดับยอดนิยมตะวันตกและไทย

บทคัดย่อ

          การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบเนื้อหาและรูปแบบพ็อดคาสต์ที่ประสบความสำเร็จในตะวันตกกับประเทศไทย และวิเคราะห์ลักษณะเฉพาะของรายการยอดนิยม ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา อิงกรอบคิดรูปแบบรายการวิทยุกระจายเสียง การเล่าเรื่องข้ามสื่อ และกรอบคิด PodCred framework กลุ่มตัวอย่างคัดเลือกอย่างเจาะจงเป็นพ็อดคาสต์ตะวันตกและไทยที่ติดอันดับยอดนิยมอันดับ 1-30 ของ Apple podcast เดือนตุลาคม พ.ศ. 2564 จำนวน 60 รายการ ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างพ็อดคาสต์ยอดนิยมมีลักษณะร่วมกันคือสังกัดองค์กรหรือเครือข่ายสื่อ มีเนื้อหารับฟังได้ยาวนานไม่เน้นความสดใหม่ เนื้อหาประเภทเสียงพบการใช้จิงเกิ้ลอย่างแพร่หลาย เผยแพร่พ็อดคาสต์สัปดาห์ละตอนมากที่สุด ผู้ดำเนินรายการพูดคล่องด้วยความเร็วที่ฟังได้ง่าย ใช้ภาษาแบบพูดคุย มีภาพลักษณ์เป็นผู้มีชื่อเสียง รูปแบบการนำเสนอนิยมใช้การเล่าเรื่อง การใช้ผู้ดำเนินรายการร่วมและการสัมภาษณ์ พ็อดคาสต์ยอดนิยมให้ข้อมูลชื่อรายการ ผู้ผลิต คำนิยามรายการ และภาพตราสัญลักษณ์ของรายการ แต่มีการให้ข้อมูลระดับตอนย่อย (episode) น้อยกว่า ความแตกต่างพบว่าพ็อดคาสต์ตะวันตกมีระยะเวลาเฉลี่ยของการเผยแพร่ยาวนานกว่าไทย ประเภทเนื้อหารายการยอดนิยมต่างกันโดยพ็อดคาสต์ไทยเป็นเนื้อหาธุรกิจและการศึกษามากที่สุด ส่วนตะวันตกพบเนื้อหาประเภทข่าวและรายการบันเทิงประเภทตลกขบขันและอาชญากรรม แม้ว่าพ็อคาสต์ยอดนิยมมีรูปแบบการเล่าเรื่องข้ามสื่อแบบ “cross media storytelling” โดยนำเนื้อหาเดิมเผยแพร่ซ้ำหลายช่องทาง แต่ตะวันตกมีการเล่าเรื่องที่ซับซ้อนแบบ “transmedia storytelling” อีกด้วยโดยใช้ยูทูบ เว็บไซต์ เฟซบุ๊กเล่าเรื่องเพิ่มเติมจากพ็อดคาสต์