ลักษณะทางสังคมและสุขภาวะของผู้ประกอบอาชีพมอเตอร์ไซค์รับจ้าง ในกรุงเทพมหานครท่ามกลางบริบทของ “ความเสี่ยง”: กรณีศึกษา 6 พื้นที่นำร่อง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการวิจัย “พัฒนาสุขภาวะ ความปลอดภัยในการทำงานและภูมิคุ้มกันยาเสพติด กลุ่มผู้ประกอบอาชีพมอเตอร์ไซค์รับจ้าง จังหวัดกรุงเทพมหานคร” ระยะที่ 1 เพื่อศึกษาว่า ท่ามกลางภาวะที่เรียกว่า “สังคมเสี่ยง” ผู้ประกอบอาชีพมอเตอร์ไซค์รับจ้างต้องเผชิญกับความเสี่ยงเรื่องใดบ้าง ความเสี่ยงเหล่านั้นส่งผลต่อสุขภาวะอย่างไร และมีวิธีการแก้ปัญหาหรือจัดการความเสี่ยงอย่างไร ทั้งนี้เพื่อเป็นข้อมูลประกอบการพัฒนาหลักสูตรอบรมและการทำวิจัยเชิงปฏิบัติการในระยะต่อไป วิธีการศึกษาเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลจาก ผู้ประกอบอาชีพมอเตอร์ไซค์รับจ้าง 6 เขตพื้นที่ เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง ประธานชุมชน และผู้ใช้บริการ จำนวน 118 คน ระหว่างเดือนสิงหาคม-ธันวาคม 2565 โดยการสังเกต สัมภาษณ์ ทำประวัติชีวิต วิเคราะห์และอธิบายด้วยแนวคิด “สังคมเสี่ยง” ผลการวิจัยพบว่า ผู้ประกอบอาชีพมอเตอร์ไซค์รับจ้างต้องเผชิญกับความเสี่ยง 5 ประการ ได้แก่ 1) ลักษณะทางกายภาพของชุมชนกับการแพร่ระบาดของยาเสพติด 2) ความรู้สึกไม่มั่นคงปลอดภัยในการดำเนินชีวิต 3) ความเสี่ยงจากสถานการณ์ที่ยากจะป้องกันและควบคุม 4) ปัญหาหนี้นอกระบบ 5) ปัญหาสุขภาวะที่สัมพันธ์ กับการประกอบอาชีพ และมีวิธีการจัดการความเสี่ยงแตกต่างกันออกไปทั้งในระดับบุคคลและระดับกลุ่ม นําไปสู่การสร้างอัตลักษณ์และรูปแบบการดำเนินชีวิตที่สัมพันธ์กับชุมชนและการทำกิจกรรมช่วยเหลือสังคม
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. กองบรรณาธิการสงวนสิทธิ์ในการพิจารณาและตัดสินการตีพิมพ์บทความในวารสาร
2. บทความทุกเรื่องจะได้รับการตรวจสอบทางวิชาการโดยผู้ทรงคุณวุฒิ แต่ข้อความและเนื้อหาในบทความที่ตีพิมพ์เป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนแต่เพียงผู้เดียว มิใช่ความคิดเห็นและความรับผิดชอบของมหาวิทยาลัยศรีปทุม
3.การคัดลอกอ้างอิงต้องดำเนินการตามการปฏิบัติในหมู่นักวิชาการโดยทั่วไป และสอดคล้องกับกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
References
Aknin, L. B., Whillans, A. V., Norton, M. I., & Dunn, E. W. (2019). Happiness and Prosocial Behavior. In J. F. Helliwell, R. Layard, & J. D. Sachs (Eds.), World Happiness Report, 4(1), 67- 86.
Arphorn, S., Ishimaru, T., Hara, K., & Mahasandana, S. (2018). Considering the effects of ambient particulate matter on the lung function of motorcycle taxi drivers in Bangkok, Thailand. Journal of the Air & Waste Management Association, 68(2), 139-145.
Bangkok Business. (2024). Bangkok Prepares to Launch 'Motorcycle Taxi Calling App: A New Option for Bangkok Residents. [Online]. Retrieved from: https://www. bangkokbiznews.com/news/ news-update/1118814. (in Thai).
Beck, U. (1992). Risk society Towards a New Modernity. (Mark Ritter, Translated). SAGE Publications.
Center for Economic and Business Forecasting, University of the Thai Chamber of Commerce. (2019). The status of motorcycle taxi operators: A case study of Bangkok and metropolitan area. Bangkok, Thailand: University of the Thai Chamber of Commerce. (in Thai)
Changthongmadan, C. (2024). Interview by Benjaporn Deekhuntod. on April 23, 2024. (in Thai)
Chuenban, N., Wisutsith, T., & Banharansupawat, P. (2013). Research Report: A Study of Factors Related to the Health Behavior of Motorcycle Taxi Drivers in Bang Khen District. Bangkok: Ministry of Public Health. (in Thai).
Duangduen, A. (2023). Interview by Benjaporn Deekhuntod. June 20, 2023. (in Thai)
Giddens, A. (1990). The Consequences of Modernity. Stanford University Press.
National Board of Health. (2007). National Health Act 2007. [Online]. Retrieved from: https://infocenter. nationalhealth.or.th/node/26902 (in Thai)
Nuanpan, R. (2014). The Needs of Motorcycle Taxi Drivers in Chatuchak District for Social Security under Article 40. Thesis of the Degree of Master Program in Labor Development and Welfare. Bangkok: Faculty of Social Administration, Thammasat University. (in Thai)
Phra Brahmagunabhorn. (2006). Buddhist Holistic Health. 12th ed. Aksorn Samphan. (in Thai)
Post Today. (2014). CSC Distributes New Motorcycle Taxi Shirts, First Batch. [Online]. Retrieved from: https://www. posttoday.com/politics/333259 (in Thai).
Royal Academy. (2010). Psychology Dictionary Royal Institute Edition. Royal Academy. (in Thai)
Sanit, P. (2022). Chula in the media, the Capillaries of City People. [Online]. Retrieved from: https://www.chula.ac.th/ clipping/77794/. (in Thai).
Suebsuk, P., Pongnumkul, A., & Sareewiwatana, P. (2014). Predicting Factors of Health Promoting Behaviors to Preventive Environmental Lung Diseases among Motorcycle Taxi Drivers in Bangkok Metropolitan Area. Journal of Nursing Science, 31(1), 48-58.
Tambunlertchai, K., Suanpong, K., & Tirapat, S. (2018). The Effects of Financial Literacy on Motivation for Savings: The Case of Motorcycle Taxi Drivers. (Research Report). Research Support Fund Office. (in Thai)
Wannathepsakul, N. (2023). Project "Studying Equality of Opportunity among Informal Economy Population Groups in Bangkok: A Case Study of Motorcycle Taxi Drivers and Street Vendors". [Online]. Retrieved from: https://www.econ.chula.ac.th/ (in Thai).
Worasinmontree, P. (2021). The Origin of the First 'Motorcycle Taxi' in Bangkok: The Lifeline of Urban Dwellers Reliant on Quick Transport. [Online]. Retrieved from: https://urbancreature.co/ bangkok-motorbike-taxi/. (in Thai).