การบูรณาการกิจการเพื่อสังคมและหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง: กรณีศึกษากิจการเพื่อสังคมในประเทศไทย

Main Article Content

เอกลักษณ์ ยิ้มวิไล
ทิพวรรณ หล่อสุวรรณรัตน์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการบูรณาการกิจการเพื่อสังคมและหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และเพื่อพัฒนาตัวแบบบูรณาการระหว่างสององค์ความรู้ร่วมกัน ผู้วิจัยใช้ระเบียบวิธีการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพเป็นการศึกษาลักษณะของบริบทและกระบวนการบูรณาการที่ทำให้เกิดการบูรณาการพื้นที่และกลุ่มเป้าหมายของการวิจัยคือกรณีศึกษาในประเทศไทยใน 4 พื้นที่ ประกอบด้วย 1) กิจการเพื่อสังคมสวนลุงไกร บ้านสุขสมบูรณ์ อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา 2) กิจการเพื่อสังคมธนาคารขยะออมทรัพย์ เขตดินแดง กรุงเทพมหานคร 3) กิจการเพื่อสังคมไทยคราฟท์แฟร์เทรด เขตสาทร กรุงเทพมหานคร และ 4) กิจการเพื่อสังคมโรงเรียนมีชัยพัฒนา อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นผู้ประกอบการเพื่อสังคมซึ่งเป็นผู้บริหารของกรณีศึกษา 4 คน ผู้ที่เกี่ยวข้องกับกรณีศึกษา 20 คน และผู้เชี่ยวชาญด้านกิจการเพื่อสังคมและหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงอีก 5 คน รวมทั้งสิ้น 29 คน ผู้วิจัยใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกแบบกึ่งมีโครงสร้าง การสังเกตการณ์ และการเปรียบเทียบข้ามกรณีศึกษา แล้วทำการวิเคราะห์ด้วยวิธีอุปนัย เพื่อทำการสรุปข้อค้นพบของงานวิจัย
ผลการวิจัยพบว่า 1) การบูรณาการกิจการเพื่อสังคมและหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในระดับองค์ความรู้มีความจำเป็นต้องสร้างความเข้าใจในความเหมือนและความแตกต่างระหว่างองค์ความรู้ทั้งสองอย่างถ่องแท้เสียก่อน หลังจากนั้นกระบวนการบูรณาการเริ่มต้นจากการนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นจุดตั้งต้นแล้วจึงบูรณาการในระดับของผู้ประกอบการเพื่อสังคม กิจการเพื่อสังคม และเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง จนนำไปสู่ขั้นตอนขยายผลในระยะต่อไป ดังนั้นหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงจึงเปรียบเสมือน “แก่น” ส่วนกิจการเพื่อสังคมเปรียบเสมือน “กลไก” ของการบูรณาการระหว่างสององค์ความรู้ 2) การพัฒนาตัวแบบบูรณาการกิจการเพื่อสังคมและหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมีความจำเป็นต้องสร้างความเข้าใจต่อ “บริบท” ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญต่อการทำให้การบูรณาการเกิดขึ้นได้จริง ซึ่งประกอบด้วย บริบทด้านสภาวะแวดล้อม บริบทด้านความเป็นผู้ประกอบการเพื่อสังคม บริบทด้านกิจการและเครือข่าย และบริบทด้านการขยายผล ซึ่งบริบทเหล่านี้มีความจำเป็นต้องปรากฏในขั้นตอนของ “กระบวนการบูรณาการ” โดยแบ่งกระบวนการออกเป็น 3 ช่วง คือ ช่วงก่อนการบูรณาการซึ่งเป็นช่วงของการเริ่มบูรณาการ ช่วงบูรณาการซึ่งเป็นช่วงของการบูรณาการในระดับกิจการและการสร้างความร่วมมือกับเครือข่าย สุดท้ายช่วงขยายผลซึ่งเป็นช่วงของการขยายผลตัวแบบบูรณาการไปสู่กิจการและเครือข่ายอื่นๆ ซึ่งกระบวนการบูรณาการในแต่ละช่วง ทำให้การบูรณาการมีความเข้มข้นมากยิ่งขึ้นตามลำดับ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ยิ้มวิไล เ., & หล่อสุวรรณรัตน์ ท. (2018). การบูรณาการกิจการเพื่อสังคมและหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง: กรณีศึกษากิจการเพื่อสังคมในประเทศไทย. วารสารศรีปทุมปริทัศน์ ฉบับมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 16(2), 36–49. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/spurhs/article/view/113507
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ธันยมัย เจียรกุล. 2557. ปัญหาและแนวทางการปรับตัวของ OTOP เพื่อพร้อมรับการเปิด AEC. วารสารนักบริหาร, 34(1), 177-191.

ณัฏฐพงศ์ ทองภักดี. 2550. ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง: ความเป็นมาและความหมาย. วารสารพัฒนบริหารศาสตร์, 47(1), 1-26.

กีรติ เชาว์ตฤษณาวงษ์, ณัฐณี หาสิตพานชิกุล, ฐิตินันท์ ทองสาด, และพิทักษ์ ศิริวงศ์. 2257. “การประยุกต์แนวคิดเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์เพื่อทางการเกษตรสู่การพึ่งตนเองอย่างยั่งยืน ภายใต้ความพอเพียงของชุมชนปฐมอโศก” วารสารวิชาการ Veridian E-Journal, 7(1), 100-110.

จตุพร จุ้ยใจงาม, และพรชัย เทพปัญญา. 2557. กิจการเพื่อสังคม แนวโน้มระบอบทุนนิยมสมัยใหม่ กรณีศึกษาที่ประสบความสำเร็จ. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal, 7(1), 1229-1242.

ไสว บุญมา. 2550. แนวปฏิบัติเศรษฐกิจพอเพียง. ประชาชาติธุรกิจ (18-20 มีนาคม): 49.

ประสพโชค มั่งสวัสดิ์ปรัชญา. 2550. เศรษฐกิจพอเพียงกับการบริหารเศรษฐกิจ. วารสารพัฒนบริหารศาสตร์, 47(1), 159-179.

อลงกรณ์ คูตระกูล. 2553. “นวัตกรรมสังคม: กรณีศึกษาโครงการของท้องถิ่นในเขตภาคเหนือของประเทศไทย.” วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต สาขารัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. 2554. สรุปสาระสำคัญแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 พ.ศ. 2555-2559. กรุงเทพฯ; สำนักนายกรัฐมนตรี.

วรรณดี สุทธินรากร. 2556. การวิจัยเชิงคุณภาพ การวิจัยในกระบวนทัศน์ทางเลือก. กรุงเทพฯ: สยามปริทัศน์.

สำนักงานสร้างเสริมกิจการเพื่อสังคมแห่งชาติ. 2555. SE Catalog รวมกิจการเพื่อสังคมในไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ.

Austin, J., Stevenson, H., & Wei-Skillern, J. 2006. Social and commercial entrepreneurship: Same, different, or both?. Entrepreneurship Theory and Practice, 30(1), 1-22.

Caballero, J. 2015. Thailand competitiveness 2015 recep, Paper presented at the meeting of the IDM World Competitiveness Center, July 16.

Department of Economic and Social Affairs. 2013. World economic and social survey 2013: Sustainable development challenges. New York: United Nations.

Editions Didier Millet. 2015. Thailand’s sustainable development: Source book. Bangkok: Sirivatana Interprint Public.

Kickul, J., & Lyons., T. S. 2012. Understanding social entrepreneurship: The relentless pursuit of mission in an ever changing world. New York: Routledge Taylor & Francis Group.

Ministry of Foreign Affairs of Denmark. 2012. Inclusive and sustainable development: Challenges, opportunities, policies and partnerships. Danida International Development Cooperation.