รูปแบบการสื่อสารเพื่อการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศ จากสื่ออินเทอร์เน็ตของเยาวชนไทย

Main Article Content

ณัฐนันท์ ศิริเจริญ
กมลรัฐ อินทรทัศน์
ปิยฉัตร ล้อมชวการ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์สำคัญ คือ เพื่อจัดทำข้อเสนอแบบจำลองของรูปแบบการสื่อสารเพื่อการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศจากสื่ออินเทอร์เน็ตของเยาวชนไทย กลุ่มตัวอย่าง คือ นักศึกษาซึ่งกำลังศึกษาอยู่ชั้นปีที่ 1 ในภาคการศึกษาที่ 2 ปีการศึกษา 2556 มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ และจะต้องเคยใช้สื่ออินเทอร์เน็ตมาก่อน โดยวิธีสุ่มจากการลงทะเบียนเรียนรายวิชาพื้นฐาน 4 รายวิชา จำนวน 52 คน แบ่งออกเป็น 4 กลุ่มๆ ละ 13 คน ใช้วิธีการเก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามและแบบทดสอบ การสนทนากลุ่มย่อย การสัมภาษณ์อย่างไม่เป็นทางการ การสังเกตการณ์ การอภิปรายกับผู้ทรงคุณวุฒิ ใช้การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าสถิติไคสแควร์ (Chi-square) และวิเคราะห์ข้อมูล 2 กลุ่มที่เป็นอิสระต่อกันด้วยค่าสถิติ Independent Samples t-test และด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า ข้อเสนอแบบจำลองที่เกี่ยวข้องกับ 3 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ 1) รูปแบบการสื่อสารหลัก เน้นชี้แนะบอกสอนการสื่อสารกับตนเอง 2) กลยุทธ์การสื่อสารหลัก เน้นเนื้อหาสาระสอดแทรกในละครวัยรุ่น และ 3) สื่อที่ใช้เป็นหลัก เน้นใช้สื่ออินเทอร์เน็ตที่เป็นเว็บไซต์เฉพาะเรื่องที่ถูกออกแบบมาอย่างเหมาะสม

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ศิริเจริญ ณ., อินทรทัศน์ ก., & ล้อมชวการ ป. (2018). รูปแบบการสื่อสารเพื่อการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศ จากสื่ออินเทอร์เน็ตของเยาวชนไทย. วารสารศรีปทุมปริทัศน์ ฉบับมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 15(1), 46–57. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/spurhs/article/view/115839
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ขวัญชีวา ส่างหลวง. 2552. “บทที่ 5 จุดมุ่งหมายในการใช้เครื่องมือและสื่อในการประชาสัมพันธ์” สืบค้นเมื่อวันที่ 10 สิงหาคม 2557.

จินดารัตน์ บวรบริหาร. 2548. "รู้ท่าทันสื่ออินเทอร์เน็ต การประเมินความเสี่ยงและพฤติกรรมการป้องกันตัวเองของนักเรียนชั้นมัธยมปลายในเขตกรุงเทพมหานคร" วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต ภาควิชาวารสารสนเทศ คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

จันทร์ฉาย วีระชาติ. 2553. “การรู้สารสนเทศมหาวิทยาลัยบูรพา” สืบค้นเมื่อวันที่ 22 กันยายน 2555.

น้ำทิพย์ วิภาวิน. 2552. การรู้เรื่องการอ่าน การรู้สารสนเทศ และการรู้เท่าทันเทคโนโลยีสารสนเทศ วารสารบรรณศาสตร์ มศว.ปีที่2: 109-123.

ประพิมพ์พรรณ สุวรรณกูฏ. 2552. ผลกระทบของอินเทอร์เน็ตต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิตของเด็กและเยาวชนไทย: กรณีศึกษากรุงเทพมหานคร ร่วมกับ สำนักทดสอบทางการศึกษาและจิตวิทยา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ปิยฉัตร ล้อมชวการ และกมลรัฐ อินทรทัศน์. 2555.“เครื่องมือการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศ” และ “รู้จักสื่อ รู้ใช้สาร อย่างสร้างสรรค์” ศูนย์วิจัยการจัดการความรู้การสื่อสารและการพัฒนา (CCDKM) มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

พรทิพย์ เย็นจะบก. 2552. ถอดรหัส ลับความคิดเพื่อการรู้เท่าทันสื่อ: คู่มือการเรียนรู้เท่าทันสื่อ.กรุงเทพมหานคร: ออฟเซ็ท ครีเอชั่น.

วาลี ขันธุวาร. 2551. “การรู้เท่าทันสื่อของนักศึกษามหาวิทยาลัยขอนแก่น” ฝ่ายวิจัยและบริการวิชาการ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

วรัชญ์ ครุจิต และ ฉัตรฉวี คงดี. 2554. การสำรวจการเรียนการสอนความรู้เท่าทันสื่อในสถาบันอุดมศึกษาในประเทศไทย คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีปทุม แผนงานสื่อสร้างสุขภาวะเยาวชน (สสย.)

ศิริพรรณ สายหงส์. 2553. ทักษะชีวิต (Life skill) มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ลำปาง สืบค้นเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม 2556.

ศิริชัย พงษ์วิชัย. 2553. การวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติด้วยคอมพิวเตอร์ กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สะอาด ไปล่โสภณ. 2552. “พฤติกรรมและปัญหาการใช้อินเทอร์เน็ตของนักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา” วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสังคมศาสตร์เพื่อการพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา.

เอื้อจิต วิโรจน์ไตรรัตน์. 2540. “การวิเคราะห์ระดับมีเดียลิตเตอเรซีของนักศึกษาระดับอุดมศึกษาในประเทศไทย” วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา ภาควิชาโสตทัศนศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อุมาพร ตรังคสมบัติ. 2544. จิตบำบัดและการให้คำปรึกษาครอบครัว (Family therapy of family counseling) กรุงเทพฯ: ศูนย์วิจัยและบำบัดครอบครัว.

อุไร สุมาริธรรม. 2545. จิตวิทยาวัยรุ่น กรุงเทพมหานคร: คณะครุศาสตร์. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อุษา บิ้กกิ้นส์. 2554. “ทักษะการรู้เท่าทันสื่อ เทคนิคขั้นตอนในการรู้เท่าทันสื่อและการวิเคราะห์สื่อ” แหล่งเรียนรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศแห่งประเทศไทย สืบค้นเมื่อวัน17เมษายน 2556.

Berlo, D. K. (1960). The process of communication. New York, New York: Holt, Rinehart, & Winston.

Bandura, A., & Walter, R.H. 1963. Social learning and personality development. New York: Holt, Rinehart, & Winston.

Eisenberg, M. B. & Berkowitz, R. E. 1990. “Information problem solving: The Big Six Skills approach to library and information skills instruction.” Norwood, NJ: Ablex. Ablex Publishing Corporation, NJ 07648.

Jones, Steve. 2002. “The Internet goes to college: How students are living in the future with today's technology. Internet & American Life” Retrieved August 23, 2012.

Katz, E., J.G. Blumler and M. Gurevitch. 1974. Utilization of mass Communication by the individual in Blumer revisited, in J. G. Blumer and E. Katz. Bevery Hills : Sage Publication.

Krikelas, James. Information-seeking behavior: patterns and concepts En: Drexel Library Quarterly, vol. 19, no. 2, (spring 1993) p. 5-20.

Maxwell E. McCombs, Lee B. Becker. 1979. Using Mass Communication Theory. Engllwood Cliffs N. J. Prentice Hall.

Moscow Déclaration. 2012. MIL in Knowledge Societies. Publisher: Interregional Library Cooperation Centre, Moscow.

Papert, S. & Harel, I. (eds). 1991. Constructionism: research reports and essays 1985 - 1990 by the Epistemology and Learning Research Group, the Media Lab, Massachusetts Institute of Technology, Norwood, NJ.

Potter, W. J. 2005. Media literacy (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.

Schramm, W. 1954. ‘How communication works’ in Schramm W (ed.) The Process and Effects of Mass Communication. Urbana University of Illinois Press.