การจัดการทรัพยากรการท่องเที่ยวโดยชุมชนแบบร่วมมือกันในเขตอุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า: กรณีศึกษา ชุมชนบ้านร่องกล้า อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก (Tourism Resource Management of Community-Based Tourism Based on Collaborative Management Concept in Phu Hin Rong Kla National Park: A case study of Ban Rong Kla community, Nakhon Thai District, Phitsanulok Province)
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอผลการศึกษาการจัดการแบบร่วมมือกันในเขตอุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า กรณีศึกษา ชุมชนบ้านร่องกล้า อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้แนวทางการสัมภาษณ์เป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูลจากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 43 คน โดยคัดเลือกแบบเจาะจง (Purposive Selection) ซึ่งแบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม ได้แก่ (1) กลุ่มประชาชนในพื้นที่ 9 คน (2) กลุ่มนักท่องเที่ยว 15 คน (3) กลุ่มคณะกรรมการชมรมท่องเที่ยวบ้านร่องกล้า 7 คน (4) กลุ่มภาครัฐ 6 คน และ 5) กลุ่มภาคเอกชน 6 คน ตรวจสอบข้อมูลด้วยวิธีการสามเส้า และทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า ชุมชนบ้านร่องกล้ามีการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนภายใต้แนวคิดการจัดการแบบร่วมมือกันใน 3 มิติ คือ (1) การแบ่งสรรปันส่วนอำนาจระหว่างอุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้ากับชุมชน โดยอุทยานฯ ให้อำนาจในการออกกฎระเบียบแก่คณะกรรมการชมรมท่องเที่ยวบ้านร่องกล้าเพื่อใช้ประโยชน์จากทรัพยากรของชุมชน (2) การแบ่งสรรปันส่วนความรับผิดชอบ พบว่า ชุมชนได้เข้ามามีส่วนร่วมกับอุทยานฯ ในการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติเพื่อให้เกิดการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน และ (3) การแบ่งสรรปันส่วนผลประโยชน์ ระหว่างอุทยานฯ กับชุมชนในลักษณะของการส่งเสริมให้ชุมชนมีรายได้เสริมจากการจัดคิวรถรับ-ส่งนักท่องเที่ยวขึ้นภูลมโลร่วมกัน ดังนั้น เพื่อเป็นการเพิ่มศักยภาพในการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนแบบร่วมมือกันในชุมชนบ้านร่องกล้า ชุมชนควรเรียนรู้การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลสำหรับการติดต่อสื่อสารและนำมาประยุกต์ใช้ในการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. กองบรรณาธิการสงวนสิทธิ์ในการพิจารณาและตัดสินการตีพิมพ์บทความในวารสาร
2. บทความทุกเรื่องจะได้รับการตรวจสอบทางวิชาการโดยผู้ทรงคุณวุฒิ แต่ข้อความและเนื้อหาในบทความที่ตีพิมพ์เป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนแต่เพียงผู้เดียว มิใช่ความคิดเห็นและความรับผิดชอบของมหาวิทยาลัยศรีปทุม
3.การคัดลอกอ้างอิงต้องดำเนินการตามการปฏิบัติในหมู่นักวิชาการโดยทั่วไป และสอดคล้องกับกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
เอกสารอ้างอิง
Berkes, F. (2002). Cross-scale institutional linkages: Perspective from the bottom up. In E. Ostrom, T. Dietz, N. Dolsak, P.C. Stern, S. Stonich, and E.U Weber. (Eds.), The Drama of the Commons (pp. 293-321). Washington, DC: National Academy.
Berkes, F., George, P., and Preston, R. J. (1991). Co-management: the evolution in theory and practice of the joint administration of living resources. Alternatives, 18(2), 12-18.
Bolanos, R. and Antonieta, M. (2014). The role of community-based tourism in sustainable rural development: Case studies from ecuador (Doctorat en Sostenibiltat). Barcelona: Universitat Politecnica de Catalunya.
Department of Tourism. (2018). Strategic Tourism Development Plan for Department of Tourism: Year 2018- 2021. [Online]. Retrieved May 24, 2019, from: https://www.dot.go.th/storage/กลุ่มแผน (in Thai)
Hall, L. S., and Richards, G. (2000). Flying foxes: fruit and blossom bats of Australia. Australia: UNSW Press.
Jentoft, S., McCay, B. J., and Wilson, D. C. (1998). The fisheries co-management experience accomplishments, challenges and prospects. [Online]. Retrieved March 20, 2019, from: https://books.google.co.th/books?id
Laws related to the Department of National Parks, Wildlife and Plant Conservation B.E. 2563. (2020). Royal Thai Government Gazette. Vol.138, Part 2 Special, pp. 31-33. (in Thai)
Linden, R. (2002). A Framework of Collaborating. The Public Manager, 31(2), 3-6.
Maxwell, J. A. (1996). Qualitative research design: An interactive approach. Thousand Oak, CA: Sage.
Miles, M. B., and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. 2nd ed. Thousand Oaks, CA: Sage.
National Park Act B.E. 2562 (2019). Royal Thai Government Gazette. Vol 136, Part 71 Special, p. 150-151. (in Thai)
Nelson, F., and Agrawal, A. (2008). Patronage or participation? Community‐based natural resource management reform in sub-Saharan Africa. Development and Change, 39(4), 557-585.
Office of the Secretary of the National Strategy Board. (2018). Thailand's National Strategy 2018-2037 (Summary Version). [Online]. Retrieved December 19, 2019, from: https://waa.inter.nstda.or.th/stks/pub/2018/20181015-T-0002.pdf (in Thai)
Pampasit, R. (2019). Tourist behavior and economic and social benefits of community tourism: a case study of the lower northern region (Research Project on Tourist Behavior and Socio-Economic Benefits of Community Tourism: Case Study, Lower Northern Region Under a comprehensive community tourism economy education project from social media to tourism communities). Phitsanulok: Faculty of Social Sciences, Naresuan University. (in Thai)
Panyavuttrakul, W. (2019). Highland Sustainable Tourism Management: Phu Lom Lo Case Study and network area. Journal of Liberal Arts, Ubon Ratchathani University, 14(1), 151-197. (in Thai)
Phitsanulok Hotnews. (2018). Pin the boundary line of Ban Rong Kla to separate Phu Hin Rong Kla National Park to clear 830 rai. [Online]. Retrieved April 24, 2022, from: https://www.phitsanulokhotnews.com (in Thai)
Pojjana, P. (2003). Community based tourism handbook. Bangkok: Tourism for Life and Nature Project. (in Thai)
Thavornvatanayong, C., Kutintara, U., and Sunthornhao, P. (2017). Partnership and bottom-up concept application for community forest management at the Sapanhin sub-district, NongMamong district, Chainat province. Journal of Multidisciplinary in Social Sciences, 13(1), 39-53. (in Thai)
The World Bank. (1999). Report from the international workshop on community-based natural resource management (CBNRM), Washington, DC, 10-14 May 1998. [Online]. Retrieved March 20, 2019, from: http://www.worldbank.org/wbi/conatrem/(2003-02-14
UK Essays. (2018). Characteristics that define community base tourism. [Online]. Retrieved
May 2, 2020, from: https://www.ukessays.com/essays/tourism/characteristics-that-define-community-base-tourism-tourism-essay.php
