องค์ประกอบของตัวละครที่แสดง ความเป็นตลาดในการแสดงละครรำ

บทคัดย่อ

ตลาดในละครรำเป็นเครื่องบ่งชี้พฤติกรรมตัวละครที่สำแดงออกมาตามอารมณ์ความรู้สึกเช่นเดียวกับ พฤติกรรมมนุษย์ ละครรำแสดงสัญชาตญาณของมนุษย์ที่ชอบความรื่นเริงบันเทิงใจ ในขณะเดียวกันตลาด เป็นอุปนิสัยของมนุษย์ที่พร้อมจะแสดงออกทันทีทันใดเมื่อเกิดความขัดแย้งขึ้น การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาองค์ประกอบของตัวละครที่แสดงความเป็นตลาดในการแสดงละครรำ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเอกสารจากบทละครสมัยกรุงศรีอยุธยา บทละครสมัยกรุงธนบุรี บทละครสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ และบทประกอบการแสดงของกรมศิลปากร ซึ่งใช้แสดง ละครรำ 4 ประเภทคือ โขน ละครชาตรี ละครนอก และละครใน เครื่องมือในการวิจัยใช้แบบวิเคราะห์เนื้อหา วิเคราะห์ข้อมูลเชิงตีความสรุปและนำเสนอรูปแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า ความเป็นตลาดเป็นการแสดงพฤติกรรมไม่สำรวมด้วยอารมณ์ความรู้สึกนึกคิด คำพูดและกิริยาท่าทางของตัวละครที่เปรียบเสมือนตัวแทนมนุษย์ซึ่งเป็นพฤติกรรมที่มีอยู่ในทุกตัวละคร เป็นการ สร้างความสมจริงที่สะท้อนตัวตนของมนุษย์ได้ใกล้เคียงกับชีวิตจริง องค์ประกอบของตัวละครที่แสดงความเป็น ตลาดในการแสดงละครรำมี 3 ปัจจัยคือ 1) ปัจจัยหลักคือ ความขัดแย้งของตัวละคร 5 ลักษณะ 2) ปัจจัย รอง ได้แก่ สถานภาพของตัวละคร เพศสถานะของตัวละคร และบุคลิกลักษณะของตัวละคร และ 3) ปัจจัย เสริม ได้แก่ บรรยากาศที่ส่งเสริมความเป็นตลาดของตัวละคร ความเป็นตลาดเป็นสิ่งที่มีอยู่ในอุปนิสัยของ มนุษย์ทุกคนทั้งผู้ดีและไพร่ โดยมีกรอบมารยาททางสังคมเป็นแบบแผนให้ยึดถือปฏิบัติหรือเป็นเครื่องกลั่น กรองการแสดงออกทางพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมต่อสังคม หากมีสถานการณ์หรือเหตุการณ์มากดดันอารมณ์ให้เกิดความรู้สึกรัก โลภ โกรธ หลง ซึ่งอาจมีปัจจัยปรุงแต่งให้ความรู้สึกนั้นหนักเบาไปตามสถานการณ์ จะส่งผลให้มนุษย์มีปฏิกิริยาทางอารมณ์และแสดงพฤติกรรมโต้ตอบอย่างหนึ่งอย่างใดตามธรรมชาติของ แต่ละบุคคล แต่เมื่อความเป็นตลาดปรากฏเป็นบุคลิกลักษณะ อารมณ์และความรู้สึกนึกคิดของตัวละคร ตัวละครย่อมแสดงพฤติกรรมเช่นเดียวกับมนุษย์ หากแต่แสดงให้เป็นไปตามระเบียบแบบแผนทางการแสดง ละครแต่ละประเภทอย่างเคร่งครัด