การศึกษาการดำาเนินงานการแก้ไขปัญหายาเสพติดโดย ชุมชนตามแนวคิดกองทุนแม่ของแผ่นดิน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) แนวคิดกองทุนแม่ของแผ่นดินในการแก้ไขปัญหา
ยาเสพติดโดยชุมชน 2) กระบวนการคัดเลือกชุมชนเข้าร่วมกองทุนแม่ของแผ่นดิน 3) รูปแบบการสนับสนุน
สำาหรับบทบาทป้องกัน บำาบัด และฟื้นฟูปัญหายาเสพติดของกองทุนแม่ของแผ่นดิน 4) รูปแบบการระดม
ทุนของสมาชิกกองทุนแม่ของแผ่นดิน และ 5) การมีส่วนร่วมของประชาชนในการแก้ไขปัญหายาเสพติดโดย
ชุมชนการศึกษาอาศัยการวิจัยแบบผสม เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาคือ แบบสัมภาษณ์ และแบบสอบถาม
ประชากรประกอบด้วย เจ้าหน้าที่สำานักงานป้องกันและปราบปรามยาเสพติด เจ้าหน้าที่ระดับจังหวัด
คณะกรรมการกองทุนแม่ของแผ่นดิน และสมาชิกกองทุนแม่ของแผ่นดิน รวมทั้งสิ้น 462 คน
ผลการศึกษาพบว่า 1) แนวคิดกองทุนแม่ของแผ่นดินในการแก้ไขปัญหายาเสพติดโดยชุมชน
ใช้แนวทางเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชนด้วยการพึ่งพาตนเองตามสภาพของแต่ละพื้นที่โดยยึดโยงกับ
ความจงรักภักดีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์เป็นสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจนำาไปสู่เป้าหมายร่วมกันคือ การป้องกัน
และแก้ไขปัญหายาเสพติดอย่างยั่งยืน 2) กระบวนการคัดเลือกชุมชนที่เข้าร่วมกองทุนแม่ของแผ่นดินพบว่า
มีหลักเกณฑ์ และขั้นตอนกระบวนการคัดเลือกชุมชนที่เป็นมาตรฐาน มีรูปแบบเหมือนกันทุกแห่ง 3) รูปแบบ
การสนับสนุน สำาหรับบทบาทป้องกัน บำาบัด และฟื้นฟูปัญหายาเสพติดของกองทุนฯ พบว่า ได้รับการสนับสนุน
งบประมาณ บุคลากร การรับบริจาคเงิน มีการเดินรณรงค์ การตั้งจุดตรวจ การจัดกิจกรรมกีฬา การฝึกอบรม
การสนับสนุนผู้บำาบัดเข้าค่าย การส่งเสริมอาชีพ การร่วมติดตาม ช่วยเหลือ ฟื้นฟู และพัฒนาผู้ผ่านการบำาบัด
เมื่อเข้าสู่ชุมชน 4) รูปแบบการระดมทุนของสมาชิกกองทุนแม่ของแผ่นดินพบว่า มีการระดมทุนจากทุนศรัทธา
ได้แก่ การทอดผ้าป่า การรับบริจาคเงิน และการระดมทุนจากทุนปัญญา ได้แก่ การจำาหน่ายสินค้า การปลูก
พืชในพื้นที่สาธารณะของหมู่บ้านเพื่อนำาเงินเข้าสมทบ และ 5) การมีส่วนร่วมของประชาชนในการแก้ไขปัญหา
ยาเสพติดโดยชุมชนพบว่า ประชาชนมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหายาเสพติดอยู่ในระดับมาก โดยมีส่วนร่วมใน
ผลประโยชน์ มีส่วนร่วมในการปฏิบัติ มีส่วนร่วมในการประเมินผล และมีส่วนร่วมในการตัดสินใจแก้ไขปัญหา
ยาเสพติด ตามลำาดับ