ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการศึกษาระดับปริญญาเอกในประเทศไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการศึกษาระดับปริญญาเอกในประเทศไทย และเพื่อศึกษาการวางแผนชีวิตของผู้ศึกษาระดับปริญญาเอก ประชากรที่ศึกษา คือ ดุษฎีบัณฑิตที่สำเร็จการศึกษาระหว่างปีการศึกษา 2558-2562 จากมหาวิทยาลัยของรัฐและเอกชนที่มีระบบการสอนแบบปิด แบบเปิด และแบบตลาดวิชา จำนวน 17 คน ใช้วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและรายงานวิจัย การสัมภาษณ์แบบไม่เป็นทางการ (Informal Interview) และการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเชิงคุณภาพ เป็นแบบสัมภาษณ์ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นจากแนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง มีค่าดัชนีความสอดคล้องของข้อคําถามอยู่ระหว่าง 0.66-1.00 ผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการศึกษาระดับปริญญาเอกในประเทศไทย ประกอบด้วย 3 อย่าง คือ 1) เงิน ที่จะต้องนำมาใช้จ่ายเป็นค่าเล่าเรียน 2) อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ เป็นตัวผลักดันให้นักศึกษาทำงานได้เสร็จทันเวลาและจบเร็วขึ้น การมีอาจารย์ที่ปรึกษาที่คุยกันรู้เรื่องและเข้าใจนักศึกษา ทำให้นักศึกษาเชื่อมั่นว่าจะสามารถเรียนจบปริญญาเอกได้  3) การวางแผนชีวิตของนักศึกษาปริญญาเอก เกี่ยวของกับตัวแปรที่สำคัญ 3 ด้าน คือ การวางแผนด้านการเงิน การวางแผนด้านการเรียน และการวางแผนด้านอาชีพ นอกจากนี้ยังพบว่า หลักหรือวิธีการเรียนให้ประสบความสำเร็จในระดับปริญญาเอก ผู้ศึกษาจะต้องมีความมุ่งมั่น ตั้งใจ มีวินัย อดทน มีการวางแผนการเรียน จัดสรรเวลาในการเรียนและอ่านหนังสือ ผลที่ได้จากการวิจัยนี้สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางการพัฒนาและส่งเสริมการศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา และหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาสามารถนำผลที่ได้จากการวิจัยไปใช้วางแผนกลยุทธ์ทั้งระยะสั้นและระยะยาว