การเพิ่มพลังสติสัมปชัญญะบำบัดปัญหาการลืมง่าย

Main Article Content

อนิรุทธิ์ ส่งศรี

บทคัดย่อ


ในพระพุทธศาสนา หลักสติและสัมปชัญญะ เป็นธรรมสำคัญที่ช่วยพัฒนาจิตใจและปัญญา สติหมายถึงความระลึกรู้ตัวอยู่เสมอ ไม่เผลอหรือหลงลืม ส่วนสัมปชัญญะคือความรู้สึกตัวทั่วพร้อม เข้าใจสิ่งที่กำลังกระทำพร้อมตระหนักถึงเป้าหมายและผลของการกระทำ ทั้งสองทำงานควบคู่กันเพื่อให้จิตตั้งมั่น โดยพระเจ้าได้กล่าวว่า “จิตหนึ่งขณะย่อมรู้อารมณ์ได้เพียงอย่างเดียว” ซึ่งหมายความว่าแต่ละช่วงขณะจิตไม่สามารถรับรู้อารมณ์หลายอย่างพร้อมกัน การเข้าใจหลักนี้ช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถนำมาประยุกต์ใช้กับชีวิตประจำวัน โดยการทำงานแต่ละขณะสามารถทำงานได้อย่าเดียว ดังนั้นการใช้ชีวิตประจำวันทุกกิจกรรมเป็นเครื่องมือฝึกสติตั้งแต่ตื่นนอนจนถึงเข้านอน สามารถเพิ่มพลังสติสัมปชัญญะบำบัดปัญหาการลืมง่าย



Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ส่งศรี อ. (2025). การเพิ่มพลังสติสัมปชัญญะบำบัดปัญหาการลืมง่าย. วารสารพุทธนวัตกรรมปริทรรศน์, 6(3), 18–31. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/JBIR/article/view/285273
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

หนังสือ :

กาญจนา จิตรสำรวย. (2562). สติและสมาธิกับการทำงานของสมอง. กรุงเทพมหานคร: จิตสำนึกใหม่.

พระธรรมโกศาจารย์ (พุทธทาสภิกขุ). (2536). ธรรมะคือธรรมชาติ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ ธรรมสภา.

พระธรรมโกศาจารย์ (พุทธทาสภิกขุ). (2536). ธรรมะคือธรรมชาติ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ ธรรมสภา.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2542). คู่มือมนุษย์. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2542). พุทธธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก(ป.อ.ปยุตฺโต). (2561). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 36. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มูลนิธิพุทธธรรม.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2553). อภิธัมมัตถสังคหะ. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มูลนิธิพุทธธรรม.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2555). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 18. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2555). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 18. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพุทธทาสภิกขุ. (2536). สติปัฏฐาน 4 และการเจริญสมาธิ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แสงธรรม.

พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร. (2556). พระอภิธรรม เจตสิกปรมัตถ์. กรุงเทพมหานคร: บริษัท เอบุ๊ค ดิสทริบิวชั่น จำกัด.

พระราชวรมุนี และคณะ.(2538). วิมุตติมรรค. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์เคล็ดไทย.

พระโสภณมหาเถระ (มหาสีสยาดอ). (2549). มหาสติปัฏฐานสูตรทางสู่พระนิพพาน. กรุงเทพมหานคร: ห้างหุ้นส่วน จำกัด ไทยรายวันการพิมพ์.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). อรรถกถาพระสุตตันตปิฎก ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สุภีร์ ทุมทอง. (2558). สติปัฏฐาน 4 ต้นทางนำไปสู่มรรคผลนิพพาน. กรุงเทพมหานคร: บริษัทฟองทอง เอน เตอร์ไพรส์ จำกัด.

วารสาร:

เกื้อกูล มูลทา. (พฤษภาคม–สิงหาคม). การศึกษาแนวทางการเจริญสติในชีวิตประจำวัน ตามหลักคำสอนของหลวงพ่อเทียน จิตฺตสุโภ. วารสารวิชาการ มจร บุรีรัมย์. 2568 10(2); 33-48.

พระครูสมุห์ชัยพล โสภโณ. (พฤษภาคม -สิงหาคม).รูปแบบการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานตามแนวสติปัฏฐาน 4 เพื่อการรู้ ตื่น เบิกบานของศูนย์ปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน นานาชาติวัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ กรุงเทพมหานคร. วารสารพุทธนวัตกรรมปริทรรศน. 2567. 5(2); 19-32.

พระภาวนาวชิรวิเทศ วิ. (พฤษภาคม-สิงหาคม).การพัฒนาคุณภาพชีวิตในโลกยุคเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์. วารสารพุทธนวัตกรรมปริทรรศน. 2567 5(2); 166-179.

พระมหาทองสุข ปญฺาวณฺโณ (พรมมีเดช). (เมษายน-พฤษภาคม). การตื่นรู้ในชีวิตประจําวันตามหลักปฏิจจสมุปบาท. วารสารพุทธนวัตกรรมปริทรรศน. 2568 6(2); 15-29.

พระมหาแสงเพชร สุทฺธิจิตฺโต (สารธิมา). (มกราคม-มิถุนายน). หลักคำสอนสำคัญในมหาสติปัฏฐานสูตร. วารสารนวังคสัตถุสาสน์ปริทรรศน์. 2567. 2(1); 15-25.