การรักษาโรคทางการแพทย์แผนไทยตามหลักวัตถูปมสูตร

Main Article Content

โชติกา กะวะนิจ

บทคัดย่อ

การรักษาโรคตามแนวการแพทย์แผนไทยควบคู่กับการประยุกต์ใช้หลักวัตถูปมสูตรในพระพุทธศาสนา โดยเริ่มจากการวิเคราะห์แนวคิดการแพทย์แผนไทยซึ่งเน้นการปรับสมดุลธาตุและการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม พบว่ามีข้อดีในการส่งเสริมการพึ่งพาตนเองและการป้องกันโรค แต่ยังมีข้อจำกัดด้านระยะเวลาในการรักษาและการเข้าถึงมิติทางจิตใจอย่างลึกซึ้ง จากนั้นจึงนำหลักวัตถูปมสูตรมาวิเคราะห์ในฐานะหลักธรรมที่เน้นการชำระจิตให้บริสุทธิ์ เพื่อขจัดเหตุแห่งความเจ็บป่วยที่เกิดจากกิเลสและพฤติกรรมซ้ำซาก ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าการบูรณาการการแพทย์แผนไทยกับหลักวัตถูปมสูตรช่วยเสริมสร้างสุขภาวะทั้งทางกายและจิตใจอย่างยั่งยืน และนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวทางพุทธบูรณาการอย่างเป็นรูปธรรม

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
กะวะนิจ โ. (2025). การรักษาโรคทางการแพทย์แผนไทยตามหลักวัตถูปมสูตร. วารสารพุทธนวัตกรรมปริทรรศน์, 6(3), 48–63. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/JBIR/article/view/285388
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

หนังสือ:

กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. (2562). ตำราการแพทย์แผนไทยฉบับมาตรฐาน. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงสาธารณสุข.

พระคัมภีร์แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์. (2545). คัมภีร์แพทย์แผนไทยฉบับหลวง. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์การศาสนา.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2559). พุทธธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 25. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิพุทธธรรม.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2556). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 27 กรุงเทพมหานคร: สหธรรมิก.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2561). พุทธธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 19. กรุงเทพมหานคร:,โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2564). พุทธธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 16. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิพุทธธรรม.

พระพระยาพิศณุประสาทเวช (คง ถาวรเวช). (2545). คัมภีร์แพทย์แผนไทยฉบับหลวง. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์การศาสนา.

พระยาพิศณุประสาทเวช (คง ถาวรเวช). (2545). คัมภีร์แพทย์แผนไทยฉบับหลวง. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์การศาสนา.

พิศพรรณ วีระยิ่งยง และคณะ.(2568). แนวทางการรักษาอาการเจ็บป่วยด้วยยาสมุนไพรในระบบบริการปฐมภูมิ. ฉบับ พ.ศ. 2568. กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข.

พุทธทาสภิกขุ. (2561). คู่มือมนุษย์. สุราษฎร์ธานี: สวนโมกขพลาราม.

วารสาร:

กรุณา จันทุม. (สิงหาคม). การรักษาโรคด้วยสมุนไพรและตำรับยาโบราณของหมอพื้นบ้าน. 2017. J Med Health Sci. 24(2); 50.

วิทยานิพนธ์ :

ชุลีพร แสงเพิ่ม. (2559). แนวทางการรักษาแบบบูรณาการระหว่างแพทย์แผนไทยและแพทย์แผนปัจจุบัน โรงพยาบาลพนัสนิคม อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุร.

วิทยานิพนธ์ รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต. วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา.

ฆริศา ไซอ่ําเอี่ยม และคณะ. (พฤษภาคม–สิงหาคม). โรคซึมเศร้าตามหลักโลกธรรม. 2568. วารสารพุทธนวัตกรรมปริทรรศน์. 6(2); 35.

ปวีณา ลิ้มเจริญ และคณะ. (พฤศจิกายน - ธันวาคม). การใช้บริการแพทย์แผนไทยของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดปทุมธานี. 2565. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 31(6); 976.

วัลลีรัตน์ พบคีรี และพิมพ์ณภัส ทับทิม. (พฤษภาคม-สิงหาคม). การประเมินค่ายสุขภาพตามแนวการแพทย์ทางเลือกวิถีธรรม. 2562. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. 17(2); 282.