ปัญญา 3. “เครื่องมือสู่การเป็นผู้รู้ ตื่น เบิกบาน”

บทคัดย่อ

การพัฒนาปัญญามีจุดมุ่งหมายเพื่อประโยชน์สุขต่อตนเองและผู้อื่น สอนให้มนุษย์พ้นทุกข์กับสถานการณ์ที่เปลี่ยนไปของจริยธรรมแบบโลกปัจจุบัน ปัญญา “เครื่องมือสู่การเป็นผู้รู้ตื่นเบิกบาน” เป็นธรรมชาติที่รู้ชัด รู้แจ้ง รู้จริง รู้ทั่ว ความรู้ที่ระเอียดลึกซึ้ง แยกแยะดีชั่ว รู้จักบาปบุญคุณโทษ รู้จักประโยชน์ที่จะเกิดขึ้น รู้จักโทษที่กระทำลงไป รู้จักเหตุรู้จักผล และวิเคราะห์ว่าสิ่งไหนควรทำสิ่งไหนไม่ควรทำที่เป็นพื้นฐานความเข้าใจเบื้องต้นที่เป็นจุดเริ่มต้น เพื่อนำไปสู่การพัฒนาปัญญาในระดับขั้นที่สูงขึ้นไป ได้แก่ ปัญญาในระดับโลกิยปัญญา คือ ปัญญาที่เกิดจากการฟังและการคิด ส่วนปัญญาในระดับโลกุตตรปัญญา คือ ปัญญาที่เกิดจากการเจริญวิปัสสนาภาวนา ปัญญาในระดับ โลกิยปัญญายังมีการเวียนว่ายตายเกิดในภพต่าง ๆ ปัญญาในระดับโลกุตตรปัญญาเป็นปัญญาที่ดับกิเลสโดยสิ้นเชิงอันเป็นเป้าหมายสูงสุดในพระพุทธศาสนา ซึ่งการนำหลักปัญญาหรือไตรสิกขาเพื่อแก้ไขปัญหาชีวิตของพุทธศาสนิกชนในสังคมไทย