ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการบังคับใช้มาตรการพิเศษแทนการดำเนินคดีอาญาของเด็กและเยาวชนตามพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. 2553

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและแนวทางการแก้ไข รวมถึงวิเคราะห์ เปรียบเทียบการบังคับใช้มาตรการพิเศษแทนการดำเนินคดีอาญาของประเทศไทย ประเทศสหรัฐอเมริกา ประเทศนิวซีแลนด์ และประเทศญี่ปุ่น วิจัยเรื่องนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการวิจัยเอกสาร บทบัญญัติกฎหมายที่เกี่ยวข้อง

ผลการศึกษาพบว่า การบังคับใช้มาตรการพิเศษแทนการดำเนินคดีอาญา กฎหมายได้กำหนดหลักเกณฑ์ไว้ว่า ผู้เสียหายต้องให้ความยินยอม เด็กหรือเยาวชนต้องสำนึกในการกระทำ และกฎหมายยังกำหนดให้เด็กหรือเยาวชน บิดา มารดา ผู้ปกครอง บุคคลหรือผู้แทนองค์กรที่เด็กหรือเยาวชนอาศัยอยู่ด้วยเข้าร่วมเพื่อปฏิบัติตามแผนอีกด้วย ซึ่งเป็นไปได้ยากที่ผู้เสียหายจะมาให้ความยินยอม นอกจากนั้น การสำนึกผิดในการกระทำ กฎหมายไม่มีหลักเกณฑ์ที่เป็นรูปธรรมที่จะสามารถวัดเป็นตัวเลขได้ในเชิงประจักษ์ ตลอดจนไม่มีหน่วยงานที่มีหน้าที่คอยสอดส่อง ติดตามดูแล ให้คำปรึกษาโดยตรง จึงทำให้ไม่สามารถปฏิบัติตามแผนได้ จากสภาพปัญหาดังกล่าว ทำให้การบังคับใช้กฎหมายขาดประสิทธิภาพ เครือข่ายมีความซ้ำซ้อนไม่มีการบูรณาการร่วมกัน เมื่อเปรียบเทียบกับมาตรการในต่างประเทศแล้ว ประเทศสหรัฐอเมริกาหรือประเทศนิวซีแลนด์ไม่ได้คำนึงถึงความยินยอมของผู้เสียหาย เพียงแค่เด็กให้การรับสารภาพก็สามารถเข้าสู่กระบวนการแก้ไขบำบัดฟื้นฟูได้ ส่วนประเทศญี่ปุ่นนั้นได้มีการกำหนดหลักเกณฑ์เช่นเดียวกับประเทศไทย แต่อาจแตกต่างในเรื่องของวิธีดำเนินการ นอกจากนี้ประเทศเหล่านี้ยังมีหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชนรวมถึงชุมชนเข้ามาคอยช่วยเหลือ ติดตามดูแล                    ทำให้การบังคับใช้กฎหมายมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ดังนั้น เพื่อเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมาย ควรมีการแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติของกฎหมาย เพื่อให้เกิดความเหมาะสมและเป็นประโยชน์สูงสุดแก่เด็กต่อไป