รูปแบบการส่งเสริมการปฏิบัติตามหลักธรรมาภิบาลด้านคุณธรรมและความโปร่งใสของหน่วยงานราชการส่วนภูมิภาคสังกัดกระทรวงมหาดไทยในเขตจังหวัดเลย

บทคัดย่อ

ปัญหาธรรมาภิบาลในการบริหารงานภาครัฐนับว่าเป็นปัญหาวิกฤติเรื้อรังมานาน การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัญหาการปฏิบัติตามหลักธรรมาภิบาล ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการปฏิบัติตามหลักธรรมาภิบาล และรูปแบบส่งเสริมการปฏิบัติตามหลักธรรมาภิบาลด้านคุณธรรมและความโปร่งใสของหน่วยงานราชการส่วนภูมิภาคสังกัดกระทรวงมหาดไทยในเขตจังหวัดเลย โดยใช้วิธีวิจัยแบบผสม (Mixed method) ระหว่างการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth interview) ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key informant) จำนวน 10 ราย และการสำรวจโดยการสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิ (Stratified random sampling) ข้าราชการ พนักงานและลูกจ้างในหน่วยงานราชการ จำนวน 223 ราย โดยใช้แบบสอบถามมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ จำนวน 70 ข้อ วิเคราะห์ข้อมูลโดยอาศัยเทคนิคการวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้าง (Structural Equation Modeling: SEM) เพื่อตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดล โดยใช้โปรแกรม LISREL 8.30

ผลการวิจัยพบว่าหน่วยงานราชการส่วนภูมิภาคสังกัดกระทรวงมหาดไทยในเขตจังหวัดเลยมีปัญหาในด้านการปฏิบัติตามระเบียบกฎหมาย ปัญหาด้านความโปร่งใส และคุณธรรมจริยธรรมของบุคลากร สาเหตุเกิดจากปัญหาด้านตัวบุคคล พฤติกรรมการปฏิบัติและจิตสำนึก ปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติตามหลักธรรมาภิบาลด้านคุณธรรมและความโปร่งใสอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระดับ 0.05 ได้แก่ ปัจจัยด้านตัวบุคคล (r = 0.82) ปัจจัยด้านการตรวจสอบ (r = 0.77) และปัจจัยด้านโครงสร้างและกฎเกณฑ์ (r = 0.74) โมเดลความสัมพันธ์เชิงสาเหตุสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ( = 28.86, df = 31, p-value = 0.58, GFI = 0.99, AGFI = 0.98,
RMSEA = 0.00, CN = 1058.70) ปัจจัยด้านตัวบุคคลมีอิทธิพลทางตรงต่อการปฏิบัติตามหลักธรรมาภิบาลด้านคุณธรรมและความโปร่งใสมากที่สุด (0.82) โดยปัจจัยทั้ง 4 สามารถร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของการปฏิบัติตามหลักธรรมาภิบาลด้านคุณธรรมและความโปร่งใสของหน่วยงานราชการส่วนภูมิภาคสังกัดกระทรวงมหาดไทยในเขตจังหวัดเลยได้ร้อยละ 84