วงจรวิบากตามหลักพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสดงให้เห็นว่า วิบาก คือ ผลที่เกิดจากกรรมที่ทำไว้ก่อน ประดุจเงาติดตามกรรม ในสังคีติสูตรแบ่งบุคคลที่จะต้องรับกรรม (วิบาก) ตามที่ตนได้กระทำไว้ 4 ประเภท คือ 1. ตโม ตมปรายโน คือ ผู้มืดมา และมืดไป 2. ตโม โชติปรายโน คือ ผู้มืดมา แต่สว่างไป 3. โชติ ตมปรายโน คือ ผู้สว่างมา แต่มืดไป 4. โชติ โชติปรายโน คือ ผู้สว่างมา และสว่างไป วงจรวิบากหรือเหตุปัจจัยที่เกี่ยวเนื่องกับกรรมเหล่านี้ เป็นสิ่งที่จะเกิดขึ้นได้ตามเหตุปัจจัย ดังนั้น การทำกรรมดีที่จะสามารถส่งผลได้ดีหรือไม่นั้นจะต้องพิจารณาเรื่องสมบัติ 4 และวิบัติ 4 เป็นองค์ประกอบด้วย ส่วนวิบากตามที่พระพุทธองค์ทรงแสดงนั้นเป็นสิ่งที่สามารถให้ผลไปในลักษณะต่างๆ ตามกรรมที่ได้ก่อไว้ และเมื่อกรรมนั้นเกิดขึ้นมาต้องมีการตั้งอยู่และดับไปตามเหตุปัจจัย ดังพระพุทธพจน์ในนิพเพธิกสูตรว่า เรากล่าวเจตนาว่าเป็นตัวกรรม บุคคลคิดแล้ว จึงกระทำด้วยกาย วาจา ใจ สิ่งที่เกิดขึ้นโดยมีเจตนาจะทำให้เกิดกรรมอย่างแน่นอน และจะเป็นเหตุให้ต้องเสวยวิบากกรรมกันต่อไปตามกรรมที่ก่อไว้