รูปแบบการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นในประเพณีเชิงพุทธของประชาชนในจังหวัดสุรินทร์

Main Article Content

พระปลัดวัชระ วชิรญาโณ
สิรภพ สวนดง
พระมหาสุพร รกฺขิตฺตธมฺโม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นในประเพณีเชิงพุทธของประชาชน 2) เพื่อศึกษาการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นในประเพณีเชิงพุทธของประชาชนและ 3) เพื่อศึกษาเสนอรูปแบบการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นในประเพณีเชิงพุทธของประชาชนในจังหวัดสุรินทร์ เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน ผลการวิจัยพบว่า ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นความรู้ที่ได้สืบทอดกันมา องค์ความรู้และความสามารถของคนในท้องถิ่นที่เกิดจากการสั่งสมประสบการณ์ กิจกรรม ถือเป็นสิ่งสำคัญและเป็นมรดกทางวัฒนธรรมในการดำเนินชีวิต และนำมาใช้ในจัดกิจกรรมของชุมชน จังหวัดสุรินทร์มีภูมิปัญญาท้องถิ่น คือ (1) ประเพณีแซนโฏนตา เป็นกิจกรรมการแสดงความกตัญญูต่อบุพพการี (2) ประเพณีบุญข้าวจี่ เป็นกิจกรรมทำบุญเดือน 3 และ (3) ประเพณีบวชนาคช้าง เป็นกิจกรรมประเพณีเพื่อสร้างศรัทธาและสืบต่ออายุพระพุทธศาสนา รูปแบบการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านประเพณีเชิงพุทธในจังหวัดสุรินทร์มี 4 แบบ คือ (1) รูปแบบการถ่ายทอดภูมิปัญญาประเพณีเชิงพุทธตามทัศนะคติของปราชญ์ชาวบ้านต้องปฏิบัติตามหลักการพัฒนาภูมิปัญญาของปราชญ์ชาวบ้าน เป็นต้น
(2) รูปแบบการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นในการให้ความรู้ประเพณีเชิงพุทธ มีการฝึกอบรมเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ การสร้างแหล่งเรียนรู้ในชุมชน (3) รูปแบบการถ่ายทอดภูมิปัญญาประเพณีเชิงพุทธตามหลักศาสตร์สมัยใหม่ต้องยึดหลักการปฏิบัติ มีการจัดทำคู่มือภูมิปัญญาประเพณีเชิงพุทธ แหล่งเรียนรู้ จัดทำคู่มือสารสนเทศ ใช้เทคโนโลยีเพื่อทำงานติดต่อสื่อสาร (4) รูปแบบการถ่ายทอดภูมิปัญญาประเพณีเชิงพุทธต้องเป็นกิจกรรมส่งเสริมการดำเนินชีวิตของคนท้องถิ่นในจังหวัดสุรินทร์เพื่อสร้างศรัทธาและสร้างกลุ่มอาสาในชุมชน

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

จักรพันธ์ โสมะเกษตริน. การจัดการภูมิปัญญาท้องถิ่นศรีสะเกษเพื่อการแข่งขันอย่างยั่งยืน.
รายงานการวิจัย. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ, ๒๕๕๒.
พวงพิกุล มัชฌิมา. บุญข้าวประดับดินและบุญข้าวสากบ้านกุดรัง ตำบลกุดรัง อำเภอบรบือ จังหวัด
มหาสารคาม,ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต.บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยนครินทรวิโรฒ มหาสารคา ,๒๕๓๗.
ผ่องพันธ์ มณีรัตน์.การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม. กรุงเทพมหานคร ;
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ๒๕๒๘.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณวิทยาลัย,
กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๙.
ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒. กรุงเทพมหานคร : บริษัท
นานมีบุ๊คส์ จำกัด, ๒๕๔๖.
สัมภาษณ์ พระครูธำรงศีลคุณ เจ้าคณะอำเภอปราสาท วัดมุนีนิรมิต ตำบลเชื้อเพลิง อำเภอปราสาท
จังหวัดสุรินทร์ วันที่ ๑๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๒ เวลา ๑๔.๐๐ น.
สัมภาษณ์ พระครูปลัดปัญญาวัฒน์ (ทับทิม อนาวิโล ) เจ้าอาวาสวัดใหม่ศรีมากทอง ผู้มีความรู้ด้าน
วัฒนธรรมท้องถิ่นอีสานสุรินทร์ที่อยู่ วัดใหม่ศรีมากทอง ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ วันที่ ๒๗ เดือน ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ เวลา ๑๓.๐๐ น.
สัมภาษณ์ พระครูสุวรรณโพธิคุณ เจ้าคณะตำบลกะโพ เจ้าอาวาสวัดโพธิ์ทอง ตำบลกะโพ
อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์ วันที่ ๒๑ ธันวาคม ๒๕๖๒ เวลา ๑๐.๐๙ น.
สัมภาษณ์ พระครูปริยัติปทุมมารักษ์ (น้อย มหานายโก) เจ้าอาวาสวัดประทุมทอง เลขานุการเจ้า
คณะอำเภอท่าตูม ผู้มีความรู้ด้านวัฒนธรรมท้องถิ่นอีสาน และงานบวชนาคช้าง สุรินทร์ประทุมทอง ตำบลท่าตูม อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์ วันที่ ๒๗ เดือน ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ เวลา ๑๓.๐๐ น.
สัมภาษณ์ พระมหาชาญ อชิโต ป.ธ.๘ เจ้าอาวาสวัดอุทุมพร ผู้มีความรู้ด้านวัฒนธรรมท้องถิ่น
อีสาน ด้านบวชนาคช้างสุรินทร์ที่อยู่ ๑๐๒ ม.๒ วัดอุทุมพร ตำบลทุ่งมน อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ วันที่ ๒๗ เดือน ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ เวลา ๑๓.๐๐ น.
สัมภาษณ์ นายปภพ ขอไชย ปลัดอำเภอเมืองสุรินทร์ ผู้มีความรู้ด้านประเพณีท้องถิ่นสุรินทร์ ที่ว่าการ
อำเภอเมืองสุรินทร์ ถนนหลักเมือง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ วันที่ ๑๘ เดือน ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ เวลา ๑๓.๐๐ น.
สัมภาษณ์ นายทองอิน อินทอง สมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบลกระโพ หมู่ที่ ๑ บ้านกระโพ ต.
กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ วันที่ ๕ มีนาคม ๒๕๖๒ เวลา ๑๔.๑๑ น.
สัมภาษณ์ ธนชัย ดวงราษี สมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบล บ้านระวีนาครอง อยู่ บ้านเลขที่ ๗๕ หมู่
๘ ตำบลปราสาททนง อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ สัมภาษณ์ที่ วัดสว่างอารมณ์ ตำบลปราสาททนง อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ วันที่ ๑๒ เดือน เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๒ เวลา ๑๖.๐๐ น.
สัมภาษณ์ ดร.ประดิษฐ์ ชื่นบาน มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ ๑๘๖ หมู่ ๑ ถ.สุรินทร์ – ปราสาท
ตำบลนอกเมือง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ วันที่ ๕ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๒ เวลา ๑๓.๐๐ น. ณ. มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์
สัมภาษณ์ นายพิทักษ์ ประชุมฉลาด เจ้าหน้าที่ประจำสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดสุรินทร์สำนักงาน
วัฒนธรรม จังหวัดสุรินทร์ ๗๙๖ หมู่ที่ ๒๐ ถนนเลี่ยงเมือง ต.นอกเมือง อ.เมือง จ.สุรินทร์
สัมภาษณ์ คุณเขมกร อุตสาห์ดี บ้านเลขที่ ๔๘/๑ หมู่ ๘ ตำบลนอกเมือง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์
วันที่ ๑๐ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ เวลา ๑๔.๓๓ น.
สัมภาษณ์ นายปภพ ขอไชย ปลัดอำเภอเมืองสุรินทร์ ผู้มีความรู้ด้านประเพณีท้องถิ่นสุรินทร์ ที่ว่า
การอำเภอเมืองสุรินทร์ ถนนหลักเมือง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ วันที่ ๑๘ เดือน ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ เวลา ๑๓.๐๐ น.
สัมภาษณ์ นายปภพ ขอไชย ปลัดอำเภอเมืองสุรินทร์ ผู้มีความรู้ด้านประเพณีท้องถิ่นสุรินทร์ ที่ว่า
การอำเภอเมืองสุรินทร์ ถนนหลักเมือง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ วันที่ ๑๘ เดือน ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ เวลา ๑๓.๐๐ น.
สัมภาษณ์ คุณกานธิดา ตินานพ ครูโรงเรียนบ้านทะนงรัฐราชวิทยา ม.๖ บ้านยางตลาด ตำบล
ปราสาททะนง อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ วันที่ ๑๔ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๖๒ เวลา ๑๓.๔ น.
สัมภาษณ์ นายดาว หอมหวน สมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบลกระโพ หมู่ที่ ๑๔ บ้านหนองบัว
ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ วันที่ ๙ ตุลาคม ๒๕๖๒ เวลา ๐๙ .๐๘ น.