นามอาหารไทย ๔ ภาค : วัฒนธรรมอันสะท้อนวิถีชีวิตและภูมิปัญญาท้องถิ่น

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของ ดุษฎีนิพนธ์เรื่อง “ความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับวัฒนธรรมจากคำเรียกชื่ออาหารไทย ๔ ภาค” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างคำเรียกชื่ออาหารไทย ๔ ภาคกับวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น ในบทความฉบับนี้ผู้วิจัยเลือกคำในวงความหมายพืชและผลผลิตจากพืชมาวิเคราะห์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาของคนไทยทั้ง ๔ ภาค ผลการศึกษาพบว่าพืชและผลผลิตจากพืชที่พบในชื่ออาหารไทย แสดงให้เห็นถึงลักษณะทางภูมิศาสตร์ของประเทศไทยว่าตั้งอยู่ในเขตร้อน มีป่าไม้อุดมสมบูรณ์ มีแหล่งน้ำจืดอยู่ทั่วไปในประเทศ ในภาคเหนือมีอุณหภูมิต่ำกว่าภูมิภาคอื่น ๆ ในประเทศไทย มีอากาศที่เย็นและแห้ง พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขา ด้าน                       ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเป็นป่าโปร่งหรือป่าละเมาะ ซึ่งมีลักษณะเป็นที่โล่ง มีต้นไม้ขึ้นเป็นหย่อม ๆ ในฤดูฝน พืชพันธุ์จะอุดมสมบูรณ์ และมีเห็ดหลายชนิด ภาคกลางมีการผสมผสานระหว่างวัฒนธรรมด้านอาหารระหว่างไทยกับจีน ส่วนภาคใต้ ตั้งอยู่ในเขตร้อนที่มีพื้นที่ติดทะเล และมีต้นไม้สูงใหญ่ นอกจากนี้ยังพบพืชแซมสวน แสดงให้เห็นว่าภาคใต้มีการประกอบอาชีพทำสวนอีกด้วย อีกทั้งยังสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตของคนไทยอีกด้วยว่าคนไทยมีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย ผูกพันกับธรรมชาติ จึงมักเลือกเอาผักพื้นบ้านหาได้ง่ายตามท้องถิ่นมาประกอบอาหาร