จิตตภาวนาประชารัฐภิบาล : พุทธนวัตกรรมเพื่อการเรียนรู้ในการปฏิบัติธรรม แบบมีโครงสร้างและมีเป้าหมายเชิงประจักษ์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักการพัฒนาจิตตามแนวพระพุทธศาสนา เพื่อพัฒนาชุดความรู้และกิจกรรม และเพื่อบูรณาการชุดความรู้และกิจกรรมตามหลักการพัฒนาจิตตามแนวพระพุทธศาสนาเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้แบบมีโครงสร้าง โดยใช้ระเบียบวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods Research) เป็นการวิจัยในเชิงเอกสาร เชิงคุณภาพ และเชิงปฏิบัติการ การวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 11 รูป/คน การวิจัยเชิงปฏิบัติการ เป็นการทดลองกับพระภิกษุสงฆ์ สามเณร จำนวน 20 คน และถ่ายทอดเผยแพร่องค์ความรู้สู่สาธารณะกับประชาชน จำนวน 59 คน ทำการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา (Content Analysis Technique) ผลการวิจัยพบว่า หลักการพัฒนาจิตตามแนวพระพุทธศาสนาเป็นการพัฒนาจิตตามหลักอริยสัจ 4 หลักภาวนา 4 หลักการให้ทาน และหลักไตรสิกขา การพัฒนาชุดความรู้และกิจกรรมตามหลักการพัฒนาจิตตามแนวพระพุทธศาสนา เป็นการพัฒนาชุดความรู้และกิจกรรมตามหลักปฏิบัติสมาธิในเชิงวิทยาศาสตร์ โดยการเชื่อมโยงของการทำงานของจิต สมอง อารมณ์และพฤติกรรม และพัฒนาชุดความรู้และกิจกรรมตามหลักการพัฒนาจิตตามแนวพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นการปฏิบัติสมาธิเพื่อบรรลุฌานระดับต่างๆ และพัฒนาในขั้นวิปัสสนากรรมฐานเพื่อบรรลุสู่นิพพาน และการบูรณาการชุดความรู้และกิจกรรมตามหลักการพัฒนาจิตตามแนวพระพุทธศาสนาเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้แบบมีโครงสร้าง เป็นการบูรณาการศาสตร์ระหว่างวิทยาศาสตร์และศาสตร์ทางพระพุทธศาสนาโดยดำเนินกิจกรรมการทดลองกับกลุ่มทดลอง และเผยแพร่ข้อมูลสู่สาธารณะ ด้วยการอบรมกับประชาชน ซึ่งพบว่า คะแนนหลังการทดสอบสูงกว่าคะแนนก่อนการทดสอบ จึงสรุปได้ว่า การบูรณาการชุดความรู้และกิจกรรมนี้ ได้สร้างความรู้ใหม่ให้กับผู้เข้ารับการอบรมตามวัตถุประสงค์และเกณฑ์การประเมินที่กำหนดไว้