บทบาทของศาลเจ้ากับชุมชนชาวไทยเชื้อสายจีนในจังหวัดอ่างทอง

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์ ความเชื่อ พิธีกรรม การจัดองค์กร การดำเนินงานของศาลเจ้า โรงเจในจังหวัดอ่างทอง และศึกษาบทบาทของศาลเจ้า โรงเจที่มีต่อชุมชนชาวไทยเชื้อสายจีน และสังคม ผลการวิจัยพบว่าความเชื่อของชาวไทยเชื้อสายจีนในจังหวัดอ่างทองมีลักษณะผสมผสานระหว่างความเชื่อในเทพเจ้าจีน ลัทธิเต๋า พุทธศาสนาเถรวาท และมหายาน ศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู และการนับผี พิธีกรรม ประเพณีส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับศาลเจ้า และโรงเจ ซึ่งปัจจุบันชาวไทยเชื้อสายจีนในจังหวัดอ่างทองยังรักษาความเชื่อ พิธีกรรม ประเพณีดั้งเดิมไว้ โดยปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับยุคสมัย ความเชื่อ พิธีกรรม ประเพณีของชาวไทยเชื้อสายจีนในจังหวัดอ่างทอง แสดงให้เห็นถึงการสร้างบรรทัดฐานทางสังคมในการอยู่อาศัยร่วมกันระหว่างชาวไทยเชื้อสายจีนกับชาวไทย ซึ่งเป็นแบบแผนที่มีมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน ความเชื่อในเทพเจ้าทำให้เกิดประเพณีซึ่งแสดงให้เห็นระบบสัญลักษณ์ เป็นการแสดงออกถึงอารมณ์ความรู้สึก และเป็นการแสดงออกถึงการเป็นชาวไทยเชื้อสายจีน พิจารณาในมิติด้านเศรษฐกิจ การประกอบพิธีกรรม ประเพณีทำให้เกิดรายได้ทั้งกับชุมชนชาวไทยเชื้อสายจีน และสังคมภายนอก ยังปรากฏว่าพิธีกรรม ประเพณีช่วยหารายได้ให้กับองค์การไม่แสวงหากำไรที่จัดตั้งโดยศาลเจ้า ศาลเจ้าบางแห่งใช้ที่ดิน อาคารของศาลเจ้าเพื่อหารายได้ ในมิติด้านสังคม องค์การไม่แสวงหากำไรที่จัดตั้งโดยศาลเจ้า โรงเจ มีการดำเนินงานตามวัตถุประสงค์ของการจัดตั้งองค์การฯ โดยองค์การฯ และผู้นำองค์การฯ มีความสัมพันธ์กับภาคส่วนต่าง ๆ ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน องค์การทางศาสนา ชุมชน ฯลฯ