การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักมงคลสูตรเชิงพุทธบูรณาการ

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัยเรื่อง การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักมงคลสูตรเชิงพุทธบูรณาการ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ (1) เพื่อศึกษาแนวคิดและทฤษฎีการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามศาสตร์สมัยใหม่ (2) เพื่อศึกษาหลักมงคลสูตรที่เกื้อหนุนในการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามคัมภีร์พระพุทธศาสนา (3) เพื่อนนำเสนอการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักมงคลสูตรเชิงพุทธบูรณาการ เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร ผลการวิจัยพบว่า 1) การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามศาสตร์สมัยใหม่ทฤษฎีของมาสโลว์ เป็นการมุ่งเน้นศึกษาถึงพฤติกรรมของมนุษย์ ทำให้เกิดกระบวนการสำคัญที่มีอิทธิพลต่อการปรับตัวของมนุษย์ ซึ่งมีความเป็นพลวัตเกี่ยวข้องกับองค์ประกอบพฤติกรรมของมนุษย์ เพื่อตอบสนองความต้องการขั้นพื้นฐานตามความจำเป็นของการดำเนินชีวิตไปสู่ความต้องการขั้นสูงสุด จนถึงขั้นที่สามารถเข้าใจตนเอง เห็นคุณค่าตระหนักรู้ในตนเองและชีวิตอย่างถ่องแท้ ด้วยการสร้างแรงจูงใจเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย 2) หลักมงคลสูตรเป็นสูตรสำเร็จที่เกื้อหนุนในการพัฒนาคุณภาพชีวิตมนุษย์ ซึ่งมีขั้นตอนปฏิบัติ 3 ขั้นตอน คือ การพัฒนากาย ได้แก่ มงคลที่ 1-18 การพัฒนาจิตใจ ได้แก่ มงคลที่ 19-30 และการพัฒนาปัญญา ได้แก่ มงคลที่ 31-38 3) การนำเสนอการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักมงคลสูตรเชิงพุทธบูรณาการ เป็นการนำองค์ความรู้ทฤษฎีมาสโลว์มาบูรณการร่วมกับหลักมงคลสูตร เพื่อสนองความต้องการขั้นพื้นฐานของมนุษย์จนถึงขั้นสูงสุด ได้แก่ การพัฒนากายภาพเป็นรากฐานทำให้เกิดความเจริญงอกงามทางจิตภาพ การพัฒนาจิตภาพจะเป็นกำลังรักษาสืบต่อกายภาพที่ดีงาม และการพัฒนาปัญญาจะส่งผลย้อนกลับมากำกับเกื้อหนุนพัฒนากายภาพและจิตภาพ โดยมุ่งหวังผลทำให้มนุษย์เกิดความตระหนักรู้หลักการ วิธีการ และแรงจูงใจในการบรรลสู่เป้าหมาย คือประโยชน์สุข 3 ระดับ ซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนอยู่ในกระบวนการพัฒนาคุณภาพชีวิตที่เป็นวงจรวิถีชีวิต