การศึกษาองค์ความรู้โรคลมมีพิษมากที่ปรากฏในตำราการแพทย์แผนไทย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาองค์ความรู้การดูแลรักษาโรคลมมีพิษมากที่ปรากฏในตำราการแพทย์แผนไทย ครอบคลุมนิยาม สาเหตุปัจจัยการเกิดโรค ลักษณะอาการ หลักการรักษาและแนวทางการรักษาโรคลมมีพิษมาก โดยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ คือ การประมวลความรู้จากเอกสารตำราและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับโรคลมมีพิษมากที่ปรากฏในตำราการแพทย์แผนไทยโดยการนำข้อมูลมาวิเคราะห์และการสนทนากลุ่ม ผลการศึกษาพบว่า ในตำราการแพทย์แผนไทยได้กล่าวถึงองค์ความรู้โรคลมมีพิษมากเกิดจากความผิดปกติของการไหลเวียนของลมและเลือดลมหากเกิดการแปรปรวนจะส่งผลทำให้เกิดอันตรายร้ายแรงถึงแก่ชีวิต ซึ่งมีสาเหตุปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิดการกำเริบของโรคลมมีพิษมาก ได้แก่ อายุสมุฏฐานปัจฉิมวัย ความผิดปกติของลมกองหยาบ ความผิดปกติของอุณหภูมิและสภาพแวดล้อม รวมทั้งสภาวะอารมณ์และจิตใจ ปรากฏลักษณะอาการ ได้แก่ 1) อาการวิงเวียนศีรษะ 2) คลื่นไส้ อาเจียน 3) หายใจขัด และ 4) ตัวเย็นมือเท้าเย็น ซึ่งในตำราการแพทย์แผนไทยปรากฏแนวทางในการรักษาโดยการใช้กรรมวิธีเภสัชเวชด้วยตำรับยาที่มีตัวยารสร้อน รสสุขุมหอม เพื่อมุ่งเน้นการสยบลมที่พัดแปรปรวนให้สงบลงและการใช้กรรมวิธีหัตถเวช (การใช้มือ) เพื่อช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของลมและเลือดลมให้เป็นปกติ จากผลการศึกษาดังกล่าวสะท้อนให้เห็นถึงโอกาสที่แพทย์แผนไทยสามารถพัฒนาการดูแลรักษาโรคลมมีพิษมากมาใช้ในการดูแลรักษาประชาชนเพื่อเป็นทางเลือกในระบบบริการสุขภาพของภาครัฐและเอกชน การจัดการเรียนการสอน รวมถึงการฝึกประสบการณ์วิชาชีพการแพทย์แผนไทยในสถาบันการศึกษาต่อไป