buddhist meditation

Abstract

สมาธิแบบพุทธ ได้กล่าวถึงความหมาย คุณประโยชน์ การใช้สมาธิที่ถูกต้องตามของพระพุทธศาสนา และผลพลอยได้ที่เป็นประโยชน์ข้างเคียง ซึ่งถ้าเรารู้เท่าทันแล้ว เราก็เอามาใช้ได้หมด แม้แต่ใช้สมาธิเป็นตัวกล่อม แต่ใช้แบบไม่ให้เกิดความประมาท อย่าใช้แล้วทำให้เราหยุดนิ่งดิ่งจมกับสมาธิ แต่ใช้แก้ปัญหาเฉพาะหน้าให้ผ่านพ้นไปได้ หรือจะเป็นแง่สมาธิเพื่อพลังจิต ใช้รวมจิตไม่ให้ฟุ้งซ่าน แต่ก็มีหลักที่แท้จริงคือ ประโยชน์ตามจุดมุ่งหมายของพุทธศาสนา ที่จะกำจัดกิเลสและให้รู้เท่าทันความจริงของสิ่งทั้งหลาย ให้รู้ตามจริงว่าเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา รวมทั้งรู้จักโลกและชีวิตตามเป็นจริง จนสามารถวางจิตวางใจต่อชีวิตและโลกได้ถูกต้อง เป็นจิตสงบ ราบเรียบ โปร่งโล่ง ผ่องใส เป็นอิสระ เพราะไม่มีกิเลส ไม่มีความเป็นไปใดๆ ในโลก ที่จะมาทำให้จิตหวั่นไหวได้ เพราะปัญญาเข้าถึงความจริง แล้วดำเนินชีวิตเป็นอยู่ด้วยปัญญา ที่รู้และทำตรงเหตุปัจจัย อันนี้คือสิ่งที่เราต้องการ ซึ่งจะสำเร็จด้วยการที่มาปฏิบัติตามกระบวนการส่งต่อของไตรสิกขา

 "สมาธิแบบพุทธ" ได้เรียบเรียงจากธรรมกถา โดยสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต) เมื่อครั้งดำรงสมณศักดิ์พระพรหมคุณาภรณ์ ได้แสดงปาฐกถา แก่ท่านกงสุลใหญ่ประเทศไทย ประจำนครชิคาโก และภรรยา ญาติโยมวัดธัมมาราม ชาวชิคาโกและเมืองใกล้ ณ วัดธัมมาราม นครชิคาโก ประเทศสหรัฐอเมริกา เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม 2539  ท่านเห็นว่าเมื่อฝรั่งสนใจพระพุทธศาสนาและสนใจเรื่องสมาธิ เราในฐานะชาวพุทธที่ใกล้ศูนย์กลาง ใกล้คำสอน น่าจะมีความรู้เป็นหลักแก่เขาได้ เป็นการพูดในแง่หลักการทั่ว ๆ ไป กว้างๆ จึงได้แสดงธรรมกถาในครั้งนั้นเอง