พลวัตพื้นที่ทางวัฒนธรรมของชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำในจังหวัดนครสวรรค์
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งศึกษาพลวัตของพื้นที่ทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำ เพื่อทำความเข้าใจจุดกำเนิด และความสำคัญของพื้นที่ต่อกลุ่มชาติพันธุ์ รวมถึงบทบาทความสัมพันธ์ของพื้นที่ต่อโครงสร้างทางสังคม ความเชื่อ และต่อผู้เป็นสมาชิกในกลุ่มชาติพันธุ์ ผลการศึกษาทำให้พบว่าจุดกำเนิดของพื้นที่ทางวัฒนธรรมของชาวไทดำแต่เดิม มีที่มาจากความเชื่อ ในสิ่งเหนือธรรมชาติ คือ ผีและขวัญ ที่สามารถสืบย้อนไปได้ถึงถิ่นฐานเดิมของชาวไทดำ ที่แคว้นสิบสองจุไท ประเทศเวียดนาม พื้นที่วัฒนธรรมที่พบต่อมาเกี่ยวพันกับการดำเนินชีวิตของชาวไทดำ ในฐานะของพื้นที่ ประกอบพิธีศพ และพื้นที่ในการสร้างการปฏิสัมพันธ์ของหนุ่ม - สาว ในช่วงเวลาต่อมาวัฒนธรรมไทดำ ที่เป็นวัฒนธรรมร่วม ได้ผสมผสานเข้ากับศาสนาพุทธที่เป็นวัฒนธรรมหลักของพื้นที่ภาคกลาง ก่อให้เกิด พื้นที่ที่มีความเป็นพหุวัฒนธรรมของวัฒนธรรมสองกลุ่มขึ้น และพื้นที่ทางวัฒนธรรมที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน เป็นพื้นที่ในการแสดงออกทางอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำ ทั้งในรูปแบบพื้นที่ เชิงสัญลักษณ์ และพื้นที่กิจกรรมสำหรับเผยแพร่วัฒนธรรม อันเกิดขึ้นจากปัจจัยเชิงนโยบาย และ เพื่อการอนุรักษ์
Article Details
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสานและคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
เอกสารอ้างอิง
ฉัตรทิพย์ นาถสุภา และพรพิไล เลิศวิชา. (2537). วัฒนธรรมหมู่บ้านไทย. กรุงเทพฯ : อทิตตา พริ้นติ้ง
เฉลิม ทองแพง. (สัมภาษณ์). เมื่อ (2 กรกฎาคม 2558). ผู้ใหญ่บ้านวังหยวก 110 หมู่ 2 ตำบลบ้านแก่ง อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์
โชติมา จตุรวงค์. (2546). เรือนไทดำ : กรณีศึกษาเพชรบุรี (เอกสารประกอบการอบรมระยะสั้น เรื่องสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นศึกษา ณ ห้องมหามาลา - ปราบปรปักษ์ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร วังท่าพระ ระหว่างวันที่ 2 - 3 และ 9 - 10 สิงหาคม 2546).
ไทยแลนด์ เพชรต้อม. (สัมภาษณ์). เมื่อ (7 กุมภาพันธ์ 2559). ปราชญ์ชาวบ้าน (ไทดำ) บ้านหนองเนิน 67/2 หมู่ 4 ตำบลหัวถนน อำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์
นิยพรรณ (ผลวัฒนะ) วรรณศิริ. (2550). มานุษยวิทยาสังคมและวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ : ธนาเพลส
บุญยงค์ เกศเทศ. (2557). ผีวิถีคน : ความเชื่อและการพึ่งพาระหว่างคนกับผี. กรุงเทพฯ : กากะเยีย
พเยาว์ ประทีปพิชัย. (2545). วิถีชีวิตและความเป็นอยู่ของไทดำ. คณะกรรมการ และศิษยานุศิษย์. หนังสืออนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพพระครูอุปถัมภ์พัฒนวิธาน (บุญเทียม ปภสฺสโร) ณ เมรุวัดหนองปรง อำเภอเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี 2 กุมภาพันธ์ 2545. ราชบุรี : ธรรมรักษ์การพิมพ์
พัฒนปกรณ์ ลีลาพฤกธิ์. (2555). ศรัทธาวิวัฒน์ การปรับตัวเชิงนิเวศวิทยาวัฒนธรรม กลุ่มชาติพันธุ์ไทดำ. กรุงเทพฯ : อุษาคเนย์
ภัททิยา ยิมเรวัต. (2544). ประวัติศาสตร์สิบสองจุไทย. กรุงเทพฯ : สร้างสรรค์
เรณู เหมือนจันทร์เชย. (2542). โลกทัศน์ของกลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศไทย : ความเชื่อเรื่องผีของไทยโซ่ง. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์บริษัทสหธรรมิก
สมทรง บุรุษพัฒน์. (2524). การเล่นคอนลาวโซ่งที่บางกุ้ง. สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท มหาวิทยาลัยมหิดล
สุมิตร ปิติพัฒน์ และเสมอชัย พูลสุวรรณ. (2540). ลาวโซ่ง : พลวัตของระบบวัฒนธรรมในสองศตวรรษ. คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
อภิญวัฒน์ โพธิ์สาน. (2552). สารัตถะ คติความเชื่อและพิธีกรรมลาวโซ่ง. มหาสารคาม : อภิชาติการพิมพ์
Tai Song Dam. (2558). รายชื่อหมู่บ้านไทดำในจังหวัดต่าง ๆ ทั่วประเทศไทย, ข้อมูลจากสมัชชาลาวโซ่งไทยทรงดำ (ไทดำ) แห่งประเทศไทย. เข้าถึงเมื่อ (5 ธันวาคม 2558). Avalible (https://i-san.tourismthailand.org/detail/read/843)