การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่สอดคล้องกับการพัฒนาท้องถิ่นอย่างยั่งยืน กรณีศึกษา อำเภอเขมราฐ จังหวัดอุบลราชธานี

Main Article Content

วรรณศิกา จันทร์ตรี
ศิวัช ศรีโภคางกุล

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่สอดคล้องกับการพัฒนาท้องถิ่นอย่างยั่งยืน กรณีศึกษา อำเภอเขมราฐ จังหวัดอุบลราชธานี โดยมีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการ พัฒนาการท่องเที่ยว 2) เพื่อศึกษาการปรับตัวของประชาชนในเขตพื้นที่จากกระแสการพัฒนาเป็น แหล่งท่องเที่ยว และ 3) เพื่อวิเคราะห์หาข้อเสนอแนะเพื่อให้อำเภอเขมราฐ จังหวัดอุบลราชธานี เป็นพื้นที่ การท่องเที่ยวที่มีการบริหารจัดการที่ยั่งยืน โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพในรูปแบบกรณีศึกษา ซึ่งมุ่งเน้นการสัมภาษณ์เชิงลึกเป็นหลัก ประกอบกับการสนทนากลุ่มและการสังเกตอย่างมีส่วนร่วม โดยผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 4 กลุ่ม ได้แก่ 1) ประชาชนที่อาศัยอยู่ในเขตศึกษา 10 คน 2) ผู้ประกอบการร้านค้า ร้านอาหารและรีสอร์ท 10 คน 3) นักท่องเที่ยว 10 คน 4) นักวิชาการ 1 คน รวม 31 คน และดำเนินการ ศึกษา 3 พื้นที่ คือ แก่งช้างหมอบ ถนนคนเดิน และหาดทรายสูง ผลการศึกษาพบว่า 1. ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการพัฒนาการท่องเที่ยวพบว่า ประชาชนในพื้นที่อำเภอเขมราฐ ทั้ง 3 พื้นที่ให้ความเห็นไปในทิศทางเดียวกันว่าไม่ได้รับผลเสียมีแต่ผลที่ดี เพราะมีการใช้สถานการณ์จาก กระแสที่เกิดขึ้นให้เป็นประโยชน์ในการสร้างรายได้ และทำให้สามารถพึ่งพาตนเองจนทำให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ทุกคนในชุมชนมีการใช้ทุนทางวัฒนธรรมที่มีอยู่ในสังคมให้มีประสิทธิภาพสูงสุด โดยไม่ทำลาย ทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรมท้องถิ่น 2. การปรับตัวของประชาชนในเขตพื้นที่จากกระแสการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยว พบว่า ประชาชนทุกคนต่างมีความยืดหยุ่นในการปรับตัว เตรียมตัวพร้อมรับกับกระแสที่มาจากการท่องเที่ยว เป็นอย่างดี มีภูมิคุ้มกัน รู้เท่าทันผลกระทบที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ และชุมชนร่วมมือกับทาง ภาครัฐให้มีการวางแผน และผังการบริหารจัดการให้มีประสิทธิภาพ เพื่อที่จะสามารถพัฒนาชุมชนให้สามารถ อยู่รอดในกระแสสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงไป 3. วิเคราะห์หาข้อเสนอแนะเพื่อให้อำเภอเขมราฐเป็นพื้นที่การท่องเที่ยวที่มีการบริหารจัดการ ที่ยั่งยืน ผู้วิจัยเห็นว่า หน่วยงานทางภาครัฐต้องเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับท้องถิ่น โดยการส่งเสริม สนับสนุนให้เกิดการจัดการองค์ความรู้ เพื่อให้มีความพร้อมในการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมและ สนับสนุนให้ประชาชนเข้ามามีบทบาทในการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยให้ชาวบ้านเข้ามามีส่วนร่วม ในกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การรวมกลุ่มจัดตั้งชมรม สร้างเครือข่ายความร่วมมือ พร้อมทั้งมีการส่งเสริม การท่องเที่ยว โดยหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรดำเนินการเผยแพร่ประชาสัมพันธือย่างต่อเนื่องในทุกภาคส่วน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
จันทร์ตรี ว., & ศรีโภคางกุล ศ. (2017). การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่สอดคล้องกับการพัฒนาท้องถิ่นอย่างยั่งยืน กรณีศึกษา อำเภอเขมราฐ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสาร มทร.อีสาน ฉบับมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 5(1), 116–132. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/RMUTI_SS/article/view/189664
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2558). ยุทธศาสตร์การท่องเที่ยวไทย พ.ศ. 2558 - 2560 เข้าถึงเมื่อ (31 กรกฎาคม 2559) เข้าถึงได้จาก (https://www.mots.go.th/ewt_dl_link.php?nid=7114)

กาญจนา แสงลิ้มสุวรรณ และศรันยา แสงลิ้มสุวรรณ. (2559). การท่องเที่ยวเชิงมรดกวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน. เข้าถึงเมื่อ (19 สิงหาคม 2559). เข้าถึงได้จาก (https://www.bu.ac.th/knowledgecenter/executive_journal/oct_dec_12/pdf/aw019.pdf)

จักรแก้ว นามเมือง. (2551). วัฒนธรรมไทย ทุนทางวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย

จันทร์คอน คำแสน, บุษบา สิทธิการ และสิริวัฒนา ใจมา. (2548). ผลกระทบของการท่องเที่ยวต่อสังคมและวัฒนธรรมของชุมชนการท่องเที่ยวในจังหวัดเชียงราย. เชียงราย: มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

จุฑามาศ ไชยศร. (2541). การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยกรุงเทพ

จุฑารัตน์ เจือจิ้น. (2555). แนวทางการจัดการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม บ้านนํ้าเชี่ยว จังหวัดตราด. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร

ชมรมอีสานและภูมิภาคอินโดจีนศึกษา. (2555). ศิลปะวัฒนธรรมประเพณีอีสาน. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร

นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2538). อุตสาหกรรมท่องเที่ยวกับผลกระทบต่อวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน

ประภัสสร โพธ์ิศรีทอง. (2556). โลกาภิวัตน์กับการจัดการวัฒนธรรมนักวิชาการด้านการจัดการวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล

ผ่องพันธ์ มณีรัตน์. (2521). การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

พวงทิพย์ เกิดทรัพย์, วรชัย วิริยารมย์, สิริกุล วิริยารมย์ และกฤตย มีทวี. (2550). วัฒนธรรมท้องถิ่นเพื่อการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ชุมชน บริเวณลุ่มแมน้ำปิง จังหวัดตาก. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง

วรรณะ รัตนพงษ์ และอนัตต์ ลัคนหทัย. (2543). ประชาคมโลกภายใต้กระแสโลกาภิวัตน์. เข้าถึงเมื่อ (12 พฤษภาคม 2560). เข้าถึงได้จาก (https://www.baanjomyut.com/library/global_community/08.html)

วิชุกร กุหลาบศรี. (2556). การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.สอบ). อุบลราชธานี: สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬา

ศรสวรรค์ เชยโนนสูง. (2554). การท่องเที่ยวในประเทศไทย. เข้าถึงเมื่อ (22 เมษายน 2560). เข้าถึงได้จาก (https://nookoii.blogspot.com/2011/02/blog-post_3191.html)

สัจจา ไกรศรรัตน์. (2556). แนวทางการใช้วัฒนธรรมท้องถิ่นจังหวัดราชบุรีเป็นฐานในการพัฒนาและส่งเสริมการท่องเที่ยว. ราชบุรี : มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง

สุพัตรา คงขำ. (2556). การพัฒนารูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาพื้นบ้านหนังตะลุงเพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งทางวัฒนธรรมท้องถิ่น. วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร

สุภาพรรณ มะทะลา. (2555). วัฒนธรรมไทยสิ่งดีงามที่สร้างมาแต่โบราณ. เข้าถึงเมื่อ (18 กุมภาพันธ์ 2560). เข้าถึงได้จาก (https://suphaphan2535.wordpress.com)

อนุสรณ ์ ลิ่มมณี. (2542). รัฐ สังคม และการเปลี่ยนแปลง: การพิจารณาในเชิงอำนาจนโยบายและเครือข่ายความสัมพันธ์. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

อภิชาติ ดำดี. (2552). กระบวนทัศน์ใหม่ในการพัฒนาท้องถิ่น. เข้าถึงเมื่อ (1 เมษายน 2560). เข้าถึงได้จาก (https://oknation.nationtv.tv/blog/damdee/2009/06/05/entry-1)