การจัดการเรียนรู้ด้วยการวิจัยและชุมชนเป็นฐานเพื่อความตระหนักรู้การวิจัยรับใช้สังคมในระดับอุดมศึกษา

บทคัดย่อ

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อนำเสนอความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้ในระดับอุดมศึกษาที่ได้ระบุผลการเรียนรู้ที่คาดหวังของบัณฑิตอย่างน้อย 5 ด้าน คือ คุณธรรม จริยธรรม ความรู ้ ทักษะทางปัญญา ทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ ทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสาร และการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อเป็นแนวทางในการเลือกเทคนิคการจัดการเรียนรู้ที่เหมาะสมในการพัฒนา ผู้เรียน รวมถึงส่งเสริมคุณลักษณะอื่นที่ช่วยให้ผู้เรียนได้เตรียมความพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงตามวิถีโลก ส่งเสริมความเป็นพลเมือง คำนึงถึงความเป็นส่วนหนึ่งของสังคม ในบทความได้นำเสนอแนวทางการจัดการเรียนรู้ด้วยการวิจัยและชุมชนเป็นฐานซึ่งเป็นการบูรณาการการจัดการเรียนรู้โดยใช้การวิจัยเป็นฐานและการเรียนรู้โดยชุมชนเป็นฐาน เป็นทางเลือกการจัดการเรียนรู้ให้ผู้เรียนในระดับอุดมศึกษาได้ลงมือปฏิบัติ ดำเนินการวิจัยเพื่อการแก้ปัญหาภายในชุมชน ได้ร่วมมือกันสร้างโครงการวิจัยร่วมกัน เพื่อนำผลการวิจัยมาใช้ประโยชน์ในชุมชนได้ส่งผลต่อผู้เรียนได้ตระหนักรู้การวิจัยรับใช้สังคม ประกอบด้วย 5 ขั้นตอนคือ 1) เตรียมความพร้อมเรียนรู้เนื้อหาจากการวิจัย 2) กลยุทธ์การเรียนรู้เลือกใช้เทคนิควิธีการเรียนรู้ด้วย กระบวนการวิจัย ใช้ปัญหาจากชุมชนเป็นฐาน 3) ดำเนินการวิจัย 4) การสะท้อนคิดผ่านประสบการณ์ที่มีผลต่ออารมณ์และความรู้สึก ความตระหนักรู้การวิจัย 5) ประเมินผลการเรียนรู้โดยแนวทางนี้เน้นการพัฒนาด้านจิตพิสัย ให้ผู้เรียนได้รู้จักกับชุมชนผ่านกระบวนการวิจัยที่ได้วิเคราะห์ความต้องการชุมชนที่สามารถช่วยเหลือแก้ปัญหาแก่ชุมชนได้โดยนำความรู้ในห้องเรียนมาประยุกต์ใช้ ซึ่งทั้งผู้เรียนและชุมชนต่างได้รับประโยชน์จากกิจกรรมนั้น ๆ เป็นประโยชน์ร่วมกันทุกฝ่ายผู้เรียนมองเห็นความสำคัญ ความรับผิดชอบ และผลที่เกิดขึ้น ผลการเรียนรู้เป็นไปตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิทั้ง 5 ด้านได้ และส่งผลให้ผู้เรียนเกิด ความตระหนักรู้การวิจัย 5 ขั้นคือ 1) การรับรู้การวิจัย 2) การตอบสนองต่อการวิจัย 3) การเห็นคุณค่าการวิจัย 4) การจัดระบบคุณค่าการวิจัย และ 5) การสร้างลักษณะนิสัยต่อการวิจัย