การประเมินความปลอดภัยการใช้สารเคมีในอำเภอม่วงสามสิบ จังหวัดอุบลราชธานี

Main Article Content

ญาณิฐา แพงประโคน
ชัยกฤต ยกพลชนชัย
จารุพร ดวงศรี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความปลอดภัยการใช้สารเคมีในอำเภอม่วงสามสิบ จังหวัดอุบลราชธานีใช้เทคนิคการเลือกตัวอย่างแบบความน่าจะเป็นจากตัวแทนประชากร 25 อำเภอ จับฉลากได้อำเภอม่วงสามสิบที่มีการเพาะปลูกและใช้สารเคมีมากที่สุดและสมัครใจเข้าร่วมโครงการครัวเรือนละ 1 คน ทั้งสิ้น 213 คน
รวบรวมข้อมูลจากเครื่องมือแบบสอบถามที่ผ่านการทดสอบคุณภาพเครื่องมือวิเคราะห์หาความตรงของเนื้อหาและค่าความเชื่อมั่นมีค่าเท่ากับ 0.74 และ 0.82 วิเคราะห์ผลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ความถี่ ร้อยละ ผลการวิจัยพบว่า มีความเสี่ยงต่อการสัมผัสสารเคมีในกลุ่มสารกำจัดเพลี้ย เช่น อบาเมคติน สารเคมีไตรอะโซฟอส กลุ่มสารเคมี Organophosphate เช่น สารพิโฟนิล สารเคมีฆ่าเพลี้ย ฆ่าแมลง เช่น อิมิดาคอพริด และสารเคมีฆ่าแมลง เช่น สารคาร์โบซัลแฟน จำนวน 179 178 187 184 และ 181 คน คิดเป็นร้อยละ (84.8 83.6 87.8 84.4 และ 85.0 ตามลำดับ) เมื่อประเมินความเสี่ยงพบว่ามีระดับความเสี่ยงต่อการสัมผัสสารเคมีอยู่ในระดับสูง และผลความสัมพันธ์ข้อมูลทั่วไปด้านอาชีพ พืชในการเพาะปลูก รายได้ มีการใช้สารฆ่าหญ้า มีการใช้สารฆ่าเพลี้ยมีการใช้สารฆ่าเชื้อรา มีการใช้สารฆ่าปลวก มีการใช้สารฆ่าไร มีการใช้สารฆ่าหนอน ชนิดของสารเคมีที่ใช้ความถี่ของการใช้สารเคมี และชั่วโมงการใช้และสัมผัสสารเคมี มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงต่อการสัมผัสสารเคมีทางการเกษตร อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยมีค่าความสัมพันธ์ไคแสคว์เท่ากับ 289.48 174.28 113.13 53.91 36.807 39.84 47.70 69.65 37.18 53.31 190.25 และ 285.63 ตามลำดับ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
แพงประโคน ญ., ยกพลชนชัย ช., & ดวงศรี จ. (2023). การประเมินความปลอดภัยการใช้สารเคมีในอำเภอม่วงสามสิบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสาร มทร.อีสาน ฉบับมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 10(1), 29–38. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/RMUTI_SS/article/view/262697
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมวิชาการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2562). วัตถุอันตรายทางการเกษตร. เข้าถึงเมื่อ (1 พฤศจิกายน 2565). เข้าถึงได้จาก (https://www.tcijthai.com/news/2019/05/scoop/9456)

กรมควบคุมโรค. (2563). รายงานสถานการณ์การดำเนินงานเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคและภัยสุขภาพสำหรับแรงงานนอกระบบ ประจำปี พ.ศ. 2563. กลุ่มพัฒนามาตรการกองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. หน้า 11-15

ชัยกฤต ยกพลชนชัย, ญาณิฐา แพงประโคน, จารุพร ดวงศรี, จรัญ บุญเชื้อ และอโนชา ปัญญาพงษ์. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมความปลอดภัยการใช้สารเคมีในเกษตรกรจังหวัดอุบลราชธานี. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9: วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม. ปีที่ 16, ฉบับที่ 3, หน้า 1016-1027

ชิดหทัย เพชรช่วย. (2560). สถานการณ์การใช้สารเคมีการเกษตรบริเวณภูมิภาคลุ่มนํ้าโขงตอนล่าง. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. ปีที่ 19, ฉบับที่ 1, หน้า 111-122

ดวงใจ วิชัย, ปัตพงษ์ เกษสมบูรณ์ และณัฐปคัลภ์ สันวิจิตร. (2561). พฤติกรรมเสี่ยงและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร ในพื้นที่ต้นน้ำเขื่อนลำปะทาว จังหวัดชัยภูมิ. วารสารสำนักงานป้องกันและควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น. ปีที่ 25, ฉบับที่ 2, หน้า 22-3

มูลนิธิชีววิถี. (2562). สารเคมีทางการเกษตร. เข้าถึงเมื่อ (5 พฤศจิกายน 2565). เข้าถึงได้จาก (https://mgronline.com/greeninnovation/detail/9620000095138)

ระเบียบกรมโรงงานอุตสาหกรรมว่าด้วยหลักเกณฑ์การชี้บ่งอันตรายการประเมินความเสี่ยง และการจัดทำแผนการบริหารจัดการความเสี่ยง พ.ศ.2543. 2548, 20, มิถุนายน. ราชกิจจานุเบกษา. ตอนพิเศษ 58 ง. หน้า 28-55

ลักษณีย์ บุญขาว และสุธัญญา วงษาฟู. (2563). การประเมินความเสี่ยงสุขภาพจากการรับสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรปลูกผัก ตำบลขี้เหล็ก อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ. ปีที่ 13, ฉบับที่ 2, หน้า 93-106

ศตายุ ผลแก้ว, ลักษณีย์ บุญขาว, สุพพัต ควรพงษากุล และเมรีรัตน์ มั่นวงศ์. (2565). ความเสี่ยงสุขภาพจากการรับสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืชคาร์โบฟูรานจากนํ้าที่ปนเปื้อนของเกษตรกรปลูกผัก ในตำบลขี้เหล็ก อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์สุขภาพ. ปีที่ 5, ฉบับที่ 2, หน้า 106-117

สถิติการเกษตรของประเทศไทย สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2564). สถิติการเกษตรของประเทศไทย. เข้าถึงเมื่อ (31 พฤศจิกายน 2565). เข้าถึงได้จาก (https://data.go.th/dataset/datasetoae-3101)

สำนักงานโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. (2560). รายงานการเฝ้าระวงสถานการณ์อุบติภัยสารเคมี 2560. กรมควบคุมโรค: รายงานสถานการณ์โรคและภัยสุขภาพจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม

สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. (2562). รายงานประจำปี 2562. เข้าถึงเมื่อ (1 พฤศจิกายน 2565). เข้าถึงได้จาก (https://www.nhso.go.th/operating_results/45)

Ramezanifar, S., Beyrami, S., Mehrifar, Y., Ramezanifar, E., Soltanpour, Z., Namdari, M., and Gharari, N. (2022). Occupational Exposure to Physical and Chemical Risk Factors: A Systematic Review of Reproductive Pathophysiological Effects in Women and Men. Safety and Health at Work Journal. Vol. 14, Issue 1, pp. 17-30. DOI: 10.1016/j.shaw.2022.10.005