การสร้างความไว้เนื้อเชื้อใจเพื่อสร้างโอกาสในการสมานฉันท์ในสังคมไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์  2 ข้อ คือ 1) เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจและการสมานฉันท์ในสังคมไทย และ 2) เพื่อศึกษาแนวทางในการสร้างทุนทางสังคมและการสมานฉันท์ในสังคมไทย  การวิจัยได้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสม คือ การวิจัยเชิงคุณภาพนำการเชิงปริมาณ โดยการวิจัยเชิงคุณภาพใช้การสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่มเป็น และการวิจัยเอกสาร ส่วนการวิจัยเชิงปริมาณใช้แบบสอบถามเชิงสัมภาษณ์ จัดเก็บข้อมูลจากประชาชนชาวไทย 2,400 ชุด การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหาส่วนการประมาณค่าอิทธิพลเชิงสาเหตุในแบบจำลองใช้สถิติอนุมานแบบมีพารามิเตอร์เทคนิคกำลังสองน้อยที่สุดบางส่วน

ผลการวิจัย พบว่า ปัจจัยที่มีอิทธิพลทางบวกต่อการสมานฉันท์ในสังคมไทย(Recon)  คือ ทุนทางสังคม(Scap) หรือภาวะความไว้เชื่อเนื้อเชื่อใจในสังคมไทยโดยมีค่าอิทธิพลเชิงสาเหตุ เท่ากับ 0.260  ส่วนปัจจัยที่มีอิทธิพลทางลบต่อการสมานฉันท์ในสังคมไทย  เรียงลำดับจากมากไปน้อย ตามค่าอิทธิพลเชิงสาเหตุ คือ ความขัดแย้งทางการเมือง ปัญหาเชิงโครงสร้างที่เกิดจากระบบเศรษฐกิจทุนนิยมที่มีโครงสร้างตลาดแบบผูกขาด ความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจประชาธิปไตยในสังคมไทย  และทุนมนุษย์ถูกทำลาย โดยมีค่าอิทธิพลเชิงสาเหตุ คือ -0.378 , -0.137, –0.122 ,- 0.096 และ -0.091 ตามลำดับ   ส่วนปัจจัยที่มีอิทธิพลทางลบต่อทุนทางสังคมหรือความไว้เนื้อเชื่อใจกันในสังคมไทย  เรียงลำดับจากมากไปน้อย ตามค่าอิทธิพลเชิงสาเหตุ คือ การคอรัปชั่นในสังคมไทย ปัญหาเชิงโครงสร้างที่เกิดจากระบบเศรษฐกิจทุนนิยมที่มีโครงสร้างตลาดแบบผูกขาด การทำลายทุนสถาบัน ความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ ความขัดแย้งทางการเมือง การทำลายทุนวัฒนธรรม และประชาธิปไตยแบบไทย โดยมีค่าอิทธิพลเชิงสาเหตุ คือ -0.490 , -0.338 ,  -0.333,  -0.300 ,- 0.235, - 0.091, -0.087, และ-0.060  ตามลำดับ

ผลการวิจัยมีข้อเสนอแนะต่อการสร้างทุนทางสังคมหรือความไว้เนื้อเชื่อใจและการโอกาสการสมานฉันท์ในสังคมไทย มีจำนวน  2  ประเด็น คือ  1) ฝ่ายการเมืองประชาธิปไตยเสรีนิยมแบบเลือกตั้งสากลต้องยอมรับระบบการปกครองแบบประชาธิปไตยแบบไทย คือ ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข แต่ต้องรับฟังความคิดเหตุผู้ใหญ่ในบ้านในเมือง  2)ฝ่ายการเมืองประชาธิปไตยอนุรักษ์นิยมแบบไทย ต้องเร่งออกแบบประเทศผ่านการร่างรัฐธรรมนูญและการออกแบบระบบการเลือกตั้งให้โปร่งใสเหมาะสมเป็นที่ยอมรับ  ต้องลดการแทรกแซงกระบวนการได้มาซึ่งอำนาจปกครองประเทศ หรือประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ไม่ควรดึงหรืออ้างนำเอาสถาบันเบื้องสูงมาเกี่ยวกับการเมือง  และ 3)ฝ่ายการเมืองทั้งสองฝ่ายควรร่วมมือกันสร้างสรรค์เริ่มปฏิรูปประเทศไทยเสียใหม่ กล่าวคือ 1.โดยเริ่มจากให้สังคมไทยหันกลับมาให้ความสำคัญกับระบบคุณค่าและบรรทัดฐานในสังคมไทย กล่าวคือ ให้ความสำคัญกับกฎหมาย กฎศีลธรรม และประเพณีวัฒนธรรม 2.การให้อภัยเริ่มกระบวนการการปรองดอง 3.การนิรโทษกรรมคดีทางการเมือง 4.การเยียวยาผู้สูญเสียด้วยเหตุทางการเมือง 5.ขจัดปัญหาคอรัปชั่นในสังคมไทย 6.ลดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ 7.ปฏิรูปรัฐวิสาหกิจเพื่อคนจากจน 8.การลดปัญหาคอรัปชั้นในสังคมไทยให้ลดลง และ9.การปฏิรูประบบกฎหมายหรือการบังคับใช้กฎหมายให้เกิดความยุติธรรม กล่าวคือ ชำระล้างกฎหมายที่ล้าสมัย การบังคับใช้กฎหมายโดยไม่เลือกปฏิบัติ และการแก้ไขปรับปรุงกฎหมาย  แต่หากไม่ดำเนินการในข้างต้นสังคมไทยจะเกิดการแตกแยกโอกาสการสมานฉันท์ลดลง