การเปรียบเทียบความแตกต่างการรู้เท่าทันสื่อของเยาวชนไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการเปรียบเทียบความแตกต่างของการรู้เท่าทันสื่อของเยาวชนไทย ซึ่งการวิจัยเป็นแบบเชิงปริมาณ โดยใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างเยาวชนไทยอายุระหว่าง 18–25 ปี ที่กำลังศึกษาในระดับปริญญาตรีในมหาวิทยาลัยพื้นที่ภาคกลาง จำนวน 680 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที (t-Test) และการวิเคราะห์ความแปรรวนทางเดียว (One-way ANOVA) ผลการวิจัยพบว่า ลักษณะประชากรต่างกันมีการรู้เท่าทันสื่อของเยาวชนไทยแตกต่างกันในบางประเด็น โดยพบว่าเพศไม่ส่งผลต่อระดับการรู้เท่าทันสื่อในภาพรวม ยกเว้นด้านการเข้าใจสื่อที่เยาวชนหญิงมีคะแนนเฉลี่ยสูงกว่าเยาวชนชายอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนอายุมีผลต่อความแตกต่างของการรู้เท่าทันสื่ออย่างมีนัยสำคัญใน 3 ด้าน ได้แก่ การเปิดรับสื่อ การวิเคราะห์สื่อ และการใช้สื่อให้เกิดประโยชน์ ขณะที่ด้านการเข้าใจสื่อและการประเมินค่าไม่แตกต่างกัน สำหรับสถานภาพครอบครัวพบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในทุกด้าน โดยเยาวชนที่อาศัยอยู่คนเดียวหรือกับเพื่อนมีคะแนนสูงกว่าเยาวชนที่อาศัยอยู่กับบิดามารดา โดยเฉพาะด้านการเปิดรับสื่อ การวิเคราะห์สื่อ การเข้าใจสื่อ และการประเมินค่า เช่นเดียวกับลักษณะการพักอาศัยที่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในทุกด้าน โดยเยาวชนที่พักในห้องเช่าหรือบ้านของญาติมีคะแนนการรู้เท่าทันสื่อสูงกว่าผู้ที่พักในบ้านหรือคอนโดของครอบครัว โดยเฉพาะด้านการวิเคราะห์สื่อ การเข้าใจสื่อ การประเมินค่า และการใช้สื่อให้เกิดประโยชน์ สะท้อนให้เห็นว่าปัจจัยด้านประชากรมีบทบาทต่อระดับการรู้เท่าทันสื่อของเยาวชนในมิติที่แตกต่างกัน ทั้งนี้อายุ รูปแบบครอบครัว และลักษณะการพักอาศัยมีแนวโน้มเป็นตัวแปรที่ส่งผลต่อการพัฒนาและประยุกต์ใช้ทักษะการรู้เท่าทันสื่อมากกว่าเพศ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
ณัฐธินี ชงโค. (2566). ปัจจัยเชิงสาเหตุที่ส่งผลต่อความฉลาดทางดิจิทัลของนิสิตระดับอุดมศึกษา. วารสารวิจัยและพัฒนาการศึกษา, 18(2), 112–130.
ทิพวัลย์ อัตถาหาร และเสกสรรค์ ทองคำบรรจง. (2563). การวิเคราะห์ความเปลี่ยนแปลงของความฉลาดทางดิจิทัลในกลุ่มนักเรียนมัธยมศึกษา. ศึกษาศาสตร์ มมร. 8(1), 137-145.
พนม คลี่ฉายา. (2564). การรู้เท่าทันสื่อของเยาวชนไทยในยุคสื่อดิจิทัล. วารสารวิชาการนิเทศศาสตร์, 9(2), 45–63.
วิรุฬรัตน์ สหลง. (2566). ความสัมพันธ์ระหว่างเมตาคอกนิชันและการกล้าแสดงออกกับความฉลาดทางดิจิทัลของนิสิตมหาวิทยาลัย. วารสารวิชาการสังคมศาสตร์, 16(1), 101–118.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Prentice-Hall.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. W.H. Freeman.
Bem, S. L. (1981). Gender schema theory: A cognitive account of sex typing. Psychological Review, 88(4), 354–364. https://doi.org/10.1037/0033-295X.88.4.354
Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development: Experiments by nature and design. Harvard University Press.
Buckingham, D. (2019). The media education manifesto. Cambridge, UK: Polity Press.
Dewey, J. (1997). Experience and education. Simon & Schuster. (Original work published 1938)
Hobbs, R. (2010). Digital and media literacy: A plan of action. Washington, DC: Aspen Institute.
Lee, S. J., & Chae, Y. G. (2012). Balancing participation and risks in children’s internet use: The role of internet literacy and parental mediation. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 15(5), 257–262. https://doi.org/10.1089/cyber.2011.0552
Lee, A. Y. L. (2016). Media education in the school 2.0 era: Teaching media literacy in Hong Kong. Global Media and China, 1(4), 435–449. https://doi.org/10.1177/2059436416667129
Leung, L., & Lee, P. S. N. (2012). The influences of information literacy, internet addiction and parenting styles on internet risks. New Media & Society, 14(1), 117–136. https://doi.org/10.1177/1461444811410406
Livingstone, S. (2004). Media literacy and the challenge of new information and communication technologies. Communication Review, 7(1), 3–14. https://doi.org/10.1080/10714420490280152
Livingstone, S., & Helsper, E. J. (2007). Gradations in digital inclusion: Children, young people, and the digital divide. New Media & Society, 9(4), 671–696. https://doi.org/10.1177/1461444807080335
Livingstone, S. (2014). Developing social media literacy: How children learn to interpret risky opportunities on social network sites. Communications, 39(3), 283–303. https://doi.org/10.1515/commun-2014-0113
Martens, H. (2010). Evaluating media literacy education: Concepts, theories and future directions. Journal of Media Literacy Education, 2(1), 1–22.
Piaget, J. (1972). The psychology of the child. New York: Basic Books.
UNESCO. (2018). Media and information literacy curriculum for educators and learners. Paris: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
