การศึกษาวิเคราะห์ชุมชนไทยสิงขรเพื่อสะท้อนวัฒนธรรมร่วมทางภราดรภาพบนเส้นทางประวัติศาสตร์ข้ามคาบสมุทรมลายูตอนบนด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างชุดองค์ความรู้สำหรับชุมชนไทยสิงขรโดยการศึกษาและวิเคราะห์ประวัติศาสตร์ความเชื่อมโยงในวัฒนธรรมร่วม ความสัมพันธ์ และภราดรภาพ ในอาณาบริเวณพรมแดนรัฐชาติด่านสิงขร ตามเส้นทางประวัติศาสตร์ข้ามคาบสมุทรมลายูตอนบน  วิธีดำเนินการวิจัยใช้เครื่องมือวิจัยและรูปแบบการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR) ประชากรกลุ่มตัวอย่างเป็นชุมชนด่านสิงขรจังหวัดประจวบคีรีขันธ์และอำเภอตะนาวศรี จังหวัดมะริด ประเทศเมียนมา ที่มีความเชื่อมโยงทางประวัติศาสตร์ ได้วิเคราะห์ข้อมูลจากภาคเอกสาร ภาคสนาม การสัมภาษณ์และการสนทนากลุ่ม จัดทำต้นแบบชุดองค์ความรู้ จัดกิจกรรมแบบมีส่วนร่วมในการตรวจสอบข้อมูลและความถูกต้องของชุดองค์ความรู้ชุมชน ได้ชุดองค์ความรู้ไทยสิงขรดังนี้ 1.ประวัติเส้นทางเวลา 2.หนังสือองค์ความรู้ 3.ปฏิทินประเพณี 12 เดือน และ4.แผนที่วัฒนธรรม   ผลการวิเคราะห์ข้อมูลพบว่า เส้นทางข้ามคาบสมุทรมลายูตอนบนเป็นเส้นทางที่มีความสำคัญในการเชื่อมโยงทางวัฒนธรรมและภราดรภาพข้ามพรมแดน 3 ด้านดังนี้ 1.เส้นทางการค้า 2.เส้นทางเผยแผ่ศาสนาและการทูต และ 3.เส้นทางเดินทัพ ไทยสิงขรจึงเป็นชุมชนคนไทยที่ติดแผ่นดินหลังถูกปักปันเขตแดน ถือตนเป็นคนไทยและยังคงผลิตซ้ำความเป็นไทยมาอย่างเข้มข้น ด้วยการใช้ภาษา ขนบประเพณี วัฒนธรรมแบบดั้งเดิมไว้ ซึ่งพบลักษณะบางประการที่ไม่ปรากฏในวัฒนธรรมพม่า เช่น การตั้งศาลพระภูมิ การละเล่นตะลุง โนราห์ เป็นต้น ถึงแม้ภายนอกจะจะมีภาพลักษณ์ของชาวเมียนมา แต่การแสดงออกในวิถีชีวิตประจำวันถูกถ่ายทอดผ่านคติแบบไทยทั้งสิ้น ทำให้เห็นถึงภราดรภาพที่ยังคงเชื่อมโยงเป็นภาพสะท้อนทางสายสัมพันธ์ความเป็นไทยสิงขรแม้จะไม่ได้อยู่บนแผ่นดินมาตุภูมิ