การสร้างสรรค์การแสดงในรูปแบบฟิสิคัลเธียเตอร์สะท้อนประเด็นแนวคิดเรื่องอำนาจนิยมภายในรั้วโรงเรียน
คำสำคัญ:
ฟิสิคัลเธียเตอร์, อำนาจนิยมในรั้วโรงเรียน, กระบวนการสร้างสรรค์, สัญลักษณ์บทคัดย่อ
บทความวิชาการจากผลงานสร้างสรรค์เรื่อง ว๊อท - เดอะ - ฟ๊ากกกกก!!! (What the faccccc!!!) เป็นการถอดบทเรียนและองค์ความรู้จากการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะการแสดงนิพนธ์ในระดับปริญญาตรี ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างสรรค์ผลงานการแสดงในรูปแบบฟิสิคัลเธียเตอร์ (Physical Theatre) ด้วยวิธีการดีไวซ์ (Devising) หรือละครร่วมสร้าง อาศัยแนวคิดเชิงสัญวิทยา (Semiotics) ในการออกแบบและนำเสนอ ผลงานมุ่งสะท้อนประเด็นเกี่ยวกับ “อำนาจนิยมในรั้วโรงเรียน” ที่เกิดขึ้นกับเยาวชนไทยในการศึกษาระดับมัธยมศึกษา ในกระบวนการสร้างสรรค์ประกอบไปด้วยการอภิปรายและแลกเปลี่ยนประสบการณ์ของกลุ่มผู้สร้างสรรค์ต่อประเด็นอำนาจนิยมภายในรั้วโรงเรียน จนกระทั่งได้แนวคิดการสร้างสรรค์ผลงาน “อำนาจนิยมในรั้วโรงเรียนทำให้เกิดแต่ความสูญเสีย” จากนั้นรวบรวมสถานการณ์ที่เกิดขึ้น พัฒนาโจทย์และเนื้อหาสาระจากสถานการณ์ที่อ้างถึงนั้น มีการสร้างสรรค์ตัวละครและโครงเรื่อง และพัฒนาเป็นบทการแสดง ร่วมไปกับการค้นหาภาพ สัญลักษณ์ สัญญะ เครื่องหมาย ที่เกิดขึ้นในการสร้างสรรค์การเคลื่อนไหวร่างกายและอุปกรณ์ประกอบการแสดงต่าง ๆ ให้เป็นผลงานในรูปแบบฟิสิคัลเธียเตอร์ โดยเรื่องราวที่ได้พัฒนาขึ้นเป็นการเล่าเรื่องอำนาจนิยมในรั้งโรงเรียนผ่านบริบทและพื้นที่เกม ใช้ประสบการณ์ของผู้เล่น (player) ในฐานะภาพแทนของนักเรียนที่ได้รับผลจากตัวละครในเกม (Non-player Character) ซึ่งเป็นภาพแทนของ ครู-อาจารย์ที่เป็นผู้มีอำนาจในระบบเกมนี้ ผู้เล่นจะต้องผ่านภารกิจซึ่งเปรียบเทียบกับสถานการณ์และปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในรั้วโรงเรียน บทความวิชาการนี้มุ่งถอดองค์ความรู้โดยเชื่อมโยงหลักการและประสบการณ์ของผู้สร้างสรรค์ผ่านขั้นตอนวิธีการของการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะการแสดง
เอกสารอ้างอิง
กานน คุมพ์ประพันธ์ และ อุฬาชา เหล่าชัย. (2564). คำถามถึงพระคุณที่สามที่ยังใช้ความรุนแรงจัดการห้องเรียนและการลงโทษ. ใน ทิพย์พิมล เกียรติวาทีรัตนะ (บรรณาธิการ). ใต้พรมแห่งความดีงาม. (หน้า 93-111). โครงการผู้นำแห่งอนาคต.
ข่าวเวิร์คพอยท์23 (ก). (2566). นร.สุดทนแฉพฤติกรรมครูหญิงลงโทษให้เอาถุงเท้ามาเช็ดหน้า เหตุเพราะแต่งหน้ามาโรงเรียน เผยมีเด็กหลายรายตกเป็นเหยื่ออารมณ์ ทั้งด่าหยาบ กระชากผม ด้าน ผอ เรียกสอบแล้ว จ่อพิจารณาลงโทษทางวินัย. https://kku.world/otzfr
ข่าวเวิร์คพอยท์23 (ข). (2566). เผยคลิปหลักฐาน นักเรียนม.3 เครียด ถูกครูกดดันบังคับคุกเข่าต่อหน้าเพื่อน ก่อนดิ่งเสาโทรศัพท์เสียชีวิต. https://kku.world/otzfr
จิรภา ประทุมมินทร์. (2565). อำนาจนิยม “ระบบการศึกษาไทย” ผ่านเครื่องแบบ ทรงผม หน้าเสาธง
ไม้เรียว. https://decode.plus/20220928-playread-education/
จอห์น นพดล วศินสุนทร. (2556). แนวคิดสัญวิทยาและการสร้างความหมาย. เอกสารประกอบกอบ
บรรยายเสริมความรู้ทางด้านทฤษฎี. สาขาวิชานิเทศศาสตร์ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราภัฎ
เชียงใหม่. https://kku.world/ncwi0
ธนัชพร กิตติก้อง. (2563). การแสดง/Performance: ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับเพอร์ฟอร์มานซ์.
ขอนแก่น: คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ไทยรัฐออนไลน์. (2565). เกินไปไหม ผู้ปกครองเดือด ครูใช้ "ไม้หวาย" ตีมือลูกจนห้อเลือด หลังส่ง
งานไม่ทัน. https://www.thairath.co.th/home
ศิรินทร์พร ศรีใส. (2545). จินตทัศน์ในกระบวนการสื่อสารการแสดงของคณะละครเวทีสมัยใหม่.
[วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาวาทวิทยาและสื่อสารการแสดง บัณฑิตวิทยาลัย, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย].
สิริพรรณ นกสวน สวัสดี. (2557). คำและแนวคิดในประชาธิปไตยสมัยใหม่: วัฒนธรรมการเมือง และประชาธิปไตย. มูลนิธิฟรีดริค เอแบร์ท.
สมพร ฟูราจ. (2554). Mime: ศิลปะท่าทางการเคลื่อนไหว. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
อัจฉริยา เล็กเพชร. (2555). การสร้างสรรค์ผลงานละครในรูปแบบฟิสิคคัลเธียเตอร์ กรณีศึกษาละครเวทีเรื่องเบรกเอ้าท์. บทความวิจัยเอเชียศึกษา. สาขาเอเชียศึกษา คณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร. https://kku.world/1sujh
Kennedy, D. (2010). The Oxford Companion to Theatre and Performance. Oxford University Press.