การพัฒนารูปแบบการสร้างจิตสำนึกความเป็นพลเมืองแก่เยาวชน ในพื้นที่ 5 อำเภอชายแดนจังหวัดตาก

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหา ความต้องการ การพัฒนารูปแบบและประเมินรูปแบบการสร้างจิตสำนึกความเป็นพลเมืองแก่เยาวชนในพื้นที่ 5 อำเภอชายแดน จังหวัดตาก เป็นการวิจัยผสมผสานวิธี มีขั้นตอน 3 ขั้นตอน (1) การสอบถามปัญหาและความต้องการสร้างจิตสำนึกจากบุคลากรทางการศึกษาโดยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้น และคำนวณกลุ่มตัวอย่างแต่ละชั้นอย่างเป็นสัดส่วน  จำนวน 400 คน 2) การสัมภาษณ์การสร้างรูปแบบจากผู้เชี่ยวชาญโดยวิธีการเลือกตัวอย่างแบบเจาะจง จำนวน 5 คน (3) การประเมินผลคุณภาพของรูปแบบจากผู้เชี่ยวชาญโดยวิธีกากรเลือกตัวอย่างแบบเจาะจง จำนวน 8 คน วิเคราะห์ข้อมูลทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ผลการศึกษา พบว่า 1) ปัญหาจิตสำนึกความเป็นพลเมืองฯ เยาวชนมีปัญหาในระดับปานกลาง ด้านที่มีปัญหาสูงที่สุด ได้แก่ ด้านความรับผิดชอบต่อตนเอง ผู้อื่นและสังคม รองลงมาได้แก่ ด้านการเคารพสิทธิ เสรีภาพและกฎกติกาของสังคมที่เป็นธรรม ด้านการเคารพในศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ และต่ำที่สุด ได้แก่ ด้านความเข้าใจระบอบประชาธิปไตยและการมีส่วนร่วม 2) ความต้องการสร้างจิตสำนึกความเป็นพลเมืองฯ พบว่า บุคลากรต้องการสร้าง (1) จิตสำนึกการเคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ให้เกิดขึ้นแก่เยาวชน (2) การเคารพสิทธิ เสรีภาพและกฎกติกาของสังคม (3) ความรับผิดชอบต่อตนเอง ผู้อื่นและสังคม และ (4) ความเข้าใจระบอบประชาธิปไตยและการมีส่วนร่วมตามลำดับ 3) รูปแบบการสร้างจิตสำนึกความเป็นพลเมืองฯ พบว่า รูปแบบควรมี 4 องค์ประกอบ 5 ขั้นตอน ส่วน 4) ผลการประเมินรูปแบบ พบว่า องค์ประกอบของรูปแบบมีความเหมาะสมและความเป็นประโยชน์อยู่ในระดับมากที่สุด มีความเป็นไปได้อยู่ในระดับมาก โดยทุกขั้นตอนของรูปแบบมีความเหมาะสม ความเป็นไปได้และความเป็นประโยชน์อยู่ในระดับมากที่สุด