รูปแบบการพัฒนาเกษตรกรรมสมัยใหม่ตามแนวเกษตรเชิงพุทธบูรณาการ

บทคัดย่อ

        การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ (1) เพื่อศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับเกษตรเชิงพุทธและวิทยาการสมัยใหม่ (2) เพื่อศึกษารูปแบบการเกษตรกรรมในสังคมไทยปัจจุบัน (3) เพื่อนำเสนอรูปแบบการพัฒนาเกษตรกรรมแบบใหม่เชิงพุทธบูรณาการ ผลวิจัยพบว่า เกษตรเชิงพุทธ หมายถึง การทำเกษตรกรรม โดยยึดหลักคำสอนทางพุทธศาสนาบนพื้นฐานศีล มีเมตตากรุณา แบ่งปันกัน เป็นสัมมาอาชีวะ  ปัจจุบันพระสงฆ์ได้สอนธรรมะโดยผ่านการทำเกษตรกรรมเพื่อเข้าถึงประชาชน ซึ่งเป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพแทนการสอนธรรมะแบบจารีตที่ไม่สอดคล้องกับวิถีชีวิต จากการถอดบทเรียนพระสงฆ์ที่สอนธรรมะผ่านการทำเกษตรกรรม 4 กลุ่ม คือ (1) กลุ่มสันติอโศก (2) กลุ่มวัดสวนแก้ว (3) กลุ่มสัจจะสะสมทรัพย์ และ (4) กลุ่มโรงเรียนชาวนาพุทธเศรษฐศาสตร์ ทั้ง 4 กลุ่มมีแนวคำสอนเรื่องพุทธเกษตรกรรมคล้ายกันคือ สอนให้ขยัน ซื่อสัตย์ ประหยัด สามัคคี แบ่งปันกัน และคำนึงถึงความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม สอดคล้องกับหลักธรรม ทิฏฐธัมมิกัตถธรรม โภควิภาค อปริหานิยธรรม พรหมวิหาร สัมมาอาชีวะ รูปแบบเกษตรเชิงพุทธบูรณาการเป็นการสอนธรรมะสอดแทรกเข้าไปในวิถีชีวิต เพื่อให้เกิดการพัฒนาการทางด้านศีลธรรมควบคู่ไปกับการประกอบอาชีพ ในกลุ่มชาวเกษตรกรที่รับเอาแนวคําสอนตามหลักธรรม ทําให้สามารถดําเนินชีวิตได้อย่างดีทั้งในแง่ปัจเจกที่ก่อให้เกิดศีลธรรม การตระหนักรู้ ความรับผิดชอบต่อ ตนเองและสังคม ซึ่งเป็นจุดแข็งทําให้ชุมชนเกิดการพัฒนาอย่างเป็นระบบ เกิดกัลยาณมิตรพึ่งพาอาศัยกัน