การพัฒนารูปแบบการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมของชุมชนตาบลท่าม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด โดยใช้กระบวนการทางสิ่งแวดล้อมศึกษา

บทคัดย่อ

กำรวิจัยมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษำวิธีกำรและแนวทำงกำรอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ของชุมชนตำบลท่ำม่วง
อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด 2) เพื่อพัฒนำรูปแบบกำรอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ของชุมชนตำบลท่ำม่วง อำเภอ
เสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด โดยใช้กระบวนกำรทำงสิ่งแวดล้อมศึกษำ 3) เพื่อส่งเสริมกำรอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
ของชุมชนตำบลท่ำม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด ให้คงอยู่อย่ำงยั่งยืน กลุ่มตัวอย่าง ระยะที่ 1 วิจัยเชิงปริมำณ
โดยใช้แบบ Survey Research กลุ่มตัวอย่ำง ได้แก่ ประชำชนที่อำศัยอยู่ในเขตตำบลบ้ำนท่ำม่วง ตำบลท่ำม่วง
อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด โดยใช้กำรคำนวณจำกสูตรของ ยำมำเน่ (Yamane, 1973) จำนวน 400 คน
ระยะที่ 2 วิจัยเชิงกึ่งทดลองแบบ Quasi - experiment Research กลุ่มตัวอย่ำง ได้แก่ ประชำชนที่อำศัย
อยู่ในเขตตำบลบ้ำนท่ำม่วง ตำบลท่ำม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด จำนวน 200 คน ได้มำจำกกำรเลือก
แบบเจำะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในกำรวิจัยครั้งนี้ ประกอบด้วย แบบสอบถำม แบบทดสอบ
แบบประเมิน แบบสังเกต และคู่มือกำรอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมของชุมชน สถิติที่ใช้ในกำรวิเครำะห์ข้อมูล ได้แก่ สถิติพื้นฐำน
และใช้สถิติ Pair t-test และใช้สถิติ One way ANOVA เพื่อวิเครำะห์ข้อมูลในกำรวิจัยกึ่งทดลอง ผลกำรวิจัยพบว่ำ
1. ประชำชนในชุมชนตำบลท่ำม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด มีวิธีกำรและแนวทำงกำรอนุรักษ์
สิ่งแวดล้อมอยู่ในระดับมำก มีค่ำเฉลี่ย 3.83 ส่วนเบี่ยงเบนมำตรฐำนเท่ำกับ 0.69 โดยด้ำนแรงบันดำลใจในกำรอนุรักษ์
สิ่งแวดล้อมมำกที่สุด รองลงมำคือ ด้ำนสิ่งแวดล้อมศึกษำ และด้ำนพฤติกรรมกำรอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ตำมลำดับ
2. กำรพัฒนำรูปแบบกำรอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมของประชำชนในชุมชนตำบลท่ำม่วง อำเภอเสลภูมิ
จังหวัดร้อยเอ็ด ภำยหลังจำกกำรอบรมเชิงปฏิบัติกำรอย่ำงมีส่วนร่วมแบบพำอิก (PAIC) ทำให้ประชำชนใน
ตำบลท่ำม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด มีกำรดำเนินโครงกำรจำนวน 3 โครงกำร ได้แก่ โครงกำรปลูกป่ำ
โครงกำรบริหำรจัดกำรน้ำ และโครงกำรเกษตรอินทรีย์ เป็นต้น ซึ่งผลกำรดำเนินกำรโครงกำรนำร่องอยู่ใน
ระดับดีมำกทั้ง 3 โครงกำร รวมทั้งภำพรวมของกำรดำเนินโครงกำรทั้ง 3 โครงกำรนำล่องที่เลือกมำดำเนินกำร
อยู่ในระดับมำกเช่นกัน
3. กำรพัฒนำรูปแบบกำรอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมของประชำชนในชุมชนตำบลท่ำม่วง อำเภอเสลภูมิ
จังหวัดร้อยเอ็ด จำกกำรฝึกอบรมเชิงปฏิบัติกำรอย่ำงมีส่วนร่วมแบบพำอิก (PAIC) ทำให้ประชำชนมีพฤติกรรม
และควำมรู้เกี่ยวกับกำรอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมเพิ่มมำกขึ้น กำรสนทนำแลกเปลี่ยนประสบกำรณ์ซึ่งกันและกัน
ทำให้ประชำชนมีควำมเข้ำใจและควำมตระหนักเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมศึกษำและกำรอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
จนได้รูปแบบที่ดีและใช้ประโยชน์ในอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและกำรอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมได้ จึงควรนำเอำรูปแบบ
กำรพัฒนำดังกล่ำวไปใช้ในพื้นที่อื่น ๆ ที่มีลักษณะคล้ำยคลึงกันต่อไป