วิถีคนเมืองกับการดำรงชีวิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้สำรวจความรู้ ความเข้าใจ วิเคราะห์พฤติกรรมและระดับการน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกต์ใช้ในระดับครัวเรือนและระดับชุมชน และศึกษาแนวทางการดำรงชีวิตอย่างมีความสุขตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ใช้แบบสอบถามรวบรวมข้อมูลกับกลุ่มตัวอย่าง 392 ตัวอย่างโดยเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง และทำการสัมภาษณ์ผู้นำชุมชนเมืองที่ประชาชนเคารพนับถืออีก 26 ชุมชนเมือง ผลการวิจัยพบว่า ประชาชนในชุมชนเมืองส่วนใหญ่มีระดับความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงอยู่ในระดับมากที่สุด โดยเฉพาะเรื่องการใช้จ่ายที่ต้องคำนึงถึงความจำเป็นต่อการดำรงชีพและไม่สุรุ่ยสุร่าย การกระทำกิจกรรมร่วมในชุมชนหรือสังคม ไม่ควรเอาเปรียบผู้อื่นและเพื่อนร่วมงาน การรู้จักประหยัด มัธยัสถ์เป็นหลักพื้นฐานสำคัญของความพอประมาณ ส่วนการปฏิบัติในกิจกรรมในระดับบุคคลและครัวเรือนชี้ได้ว่าในภาพรวมอยู่ในระดับมากโดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านการใช้และการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ที่เกี่ยวกับการประหยัด เช่นการปิดเครื่องใช้ไฟฟ้าเสมอเมื่อออกจากบ้านหรือไม่ได้ใช้ประโยชน์ ขณะที่ในด้านการดำรงชีวิต ประชาชนให้ความสำคัญกับ การประกอบอาชีพของตนและสมาชิกในครอบครัวเป็นอาชีพที่สุจริต ไม่เบียดเบียนผู้อื่น รู้จักพอประมาณไม่ลงทุนเกินตัว การยึดมั่น และปฏิบัติตนตามหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ ส่วนการประยุกต์ใช้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงพบว่าอยู่ในระดับเห็นด้วยกับด้านจิตใจกับคำว่า “พอ” ที่เป็นการพัฒนาตนเอง ไม่เบียดเบียนและพึงพอใจในชีวิตที่พอเพียง จะประยุกต์ใช้กับตนและสมาชิกในครอบครัว เช่น ปฏิบัติตนในแนวทางที่ดี ลดละสิ่งชั่ว ประพฤติตนตามหลักธรรมทางศาสนาอยู่เสมอ แต่ในระดับชุมชนยังไม่ปรากฏชัดเจน แต่จะมีการดำรงชีวิตด้วยการปรับตัวเองและครอบครัวตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป มีแนวทางในการดำรงชีวิตที่มีความสุข คือ การที่ผู้นำครอบครัวและสมาชิกยึดมั่นในการประกอบอาชีพสุจริต ไม่เบียดเบียนผู้อื่น รู้จักพอประมาณ ไม่ลงทุนเกินตัว แม้จะลำบากก็ต้องยึดหลักความพอเพียง ยึดมั่นและปฏิบัติตนตามหลักธรรมของศาสนาและใช้ชีวิตอย่างมีสติ สมาธิ ปัญญา และเดินทางสายกลาง