การติดตามและประเมินผลการจัดการขยะมูลฝอย โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนบ้านมหาโพธิ ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การจัดการขยะมูลฝอยชุมชนสภาพในปัจจุบันของชุมชน ศึกษาการมีส่วนร่วมการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือน และหาแนวทาง มาตรการการจัดการขยะมูลฝอยของชุมชน บ้านมหาโพธิ ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน โดยทำการรวบรวมข้อมูลเชิงปริมาณด้วยแบบสอบถาม กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ คือประชาชนในชุมชนบ้านมหาโพธิหลังคาเรือนละ 1 คน จำนวน 267 ครัวเรือน สถิติที่นำมาใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน พบว่าครัวเรือนในชุมชนบ้านมหาโพธิส่วนใหญ่ เป็นเพศหญิงอายุ 60 ปีขึ้นไป รายได้ต่อเดือน 10,001 - 15,000 บาท ด้านการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือน ส่วนใหญ่นำขยะที่คัดแยกไปทำปุ๋ยหมัก ด้านความรู้เกี่ยวกับขยะมูลฝอยและการคัดแยกขยะมูลฝอย เจตคติต่อการจัดการขยะมูลฝอยอยู่ในระดับต่ำ โดยเจตคติที่กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เห็นด้วย คือ การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการคัดแยกขยะมูลฝอยในครัวเรือนด้านพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือน พฤติกรรมส่วนใหญ่กลุ่มตัวอย่างปฏิบัติทุกครั้ง คือ คัดแยกขยะมูลฝอยที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ ส่วนแนวทางและมาตรการการจัดการขยะมูลฝอยของชุมชนบ้านมหาโพธิดำเนินการศึกษาข้อมูลเชิงคุณภาพโดยเลือกวิธีแบบเจาะจง (Purposive sampling) โดยมีกลุ่มตัวอย่าง 30 คน คือ สมาชิกสภาเทศบาล ผู้นำชุมชน คณะกรรมการชุมชน และอาสาสาธารณสุขประจำชุมชน จากการวิเคราะห์สถานการณ์ปัญหาขยะมูลฝอยในชุมชนผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมแบบการสนทนากลุ่มและใช้เทคนิค A-I-C (Appreciation Influence Control) ได้จัดทำโครงการ “ จัดการขยะต้นทาง ของชุมชนบ้านมหาโพธิ”ที่มีวัตถุประสงค์ในการสร้างกระบวนการการมีส่วนร่วมในการคัดแยกขยะมูลฝอยตั้งแต่ในครัวเรือน และการเพิ่มมูลค่าจากการคัดแยกขยะในครัวเรือนโดยสมาชิกนำขยะมาบริจาคเข้าร่วมโครงการเดือนละไม่ต่ำกว่า 10 บาทต่อครัวเรือน และสมาชิกจะได้รับเงินสวัสดิการสงเคราะห์ในกรณีสมาชิกได้เสียชีวิตรายละ 2,000 บาท นำไปสู่การยอมรับและโครงการดังกล่าวก็ดำเนินการต่อไปจนถึงปัจจุบัน