ถอดบทเรียนเพื่อการบริหารจัดการศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยตำบล อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย
คำสำคัญ:
ถอดบทเรียน, การบริหารจัดการ, เหตุปัจจัยสำคัญ, ภาพอนาคต, แนวทางบทคัดย่อ
การศึกษาอิสระครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ถอดบทเรียนการบริหารจัดการของ กศน.ตำบลในอำเภอเชียงแสน โดยการศึกษาสภาพการบริหารและศึกษาเหตุปัจจัยสาคัญที่ส่งผลต่อคุณภาพการบริหารของ กศน.ตำบลในอำเภอเชียงแสน และ 2) เพื่อเสนอแนวทางในการพัฒนา วิธีการดำเนินงาน โดยศึกษาภาพอนาคตของ กศน.ตำบล และเสนอแนวทางการบริหาร กศน.ตำบล ที่มีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับภาพอนาคต มีขอบเขตการวิจัยและผลการศึกษา ดังต่อไปนี้ 1. ศึกษาสภาพการบริหารจัดการ กศน.ตำบล 6 แห่ง ใน กศน.อำเภอเชียงแสน ในเรื่องคุณภาพของการดำเนินงาน ความพึงพอใจการจัดกิจกรรม แผนการดำเนินงานและการวิจัยและประเมินผล ผลการศึกษาพบว่า ภาพรวมของระดับคุณภาพการดำเนินงานของ กศน.ตำบลในอำเภอเชียงแสน มีคุณภาพการดำเนินงานในภาพรวมตามตัวบ่งชี้ของมาตรฐาน กศน.ตำบล 4 มาตรฐาน คือ ด้านการบริหารจัดการ ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ด้านการมีส่วนร่วม และด้านการติดตามประเมินผลและรายงานผลอยู่ในระดับ ดีมาก ผลการประเมินความพึงพอใจในกิจกรรม 5 ด้านพบว่าผู้เรียนและผู้รับบริการ มีความพึงพอใจในระดับมากผลการศึกษาแผนการบริหารจัดการ กศน.ตำบล ตามมาตรฐาน กศน.ตำบล มีแผนการบริหารจัดการสำหรับเป็นศูนย์ข้อมูลข่าวสารของชุมชน เป็นศูนย์สร้างโอกาสการเรียนรู้ เป็นศูนย์การเรียนชุมชน และเป็นศูนย์ชุมชน ตามมาตรฐาน กศน.ตำบล 2. ศึกษาเหตุปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อคุณภาพการบริหารจัดการ กศน.ตำบล 6 แห่งใน กศน.อำเภอเชียงแสน ในการดำเนินงาน 4 ด้านคือ ด้านการบริหารจัดการ ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ด้านการมีส่วนร่วม และด้านการติดตามประเมินผลและรายงานผล ซึ่งมีเหตุปัจจัยสำคัญทั้งทางบวกและทางลบ 3. ศึกษาภาพอนาคตของ กศน.ตำบล ที่มีศักยภาพในการจัดการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับ บริบทของตำบล ผลการศึกษาภาพอนาคตการบริหารจัดการ กศน.ตำบลในอำเภอเชียงแสน โดยใช้ทฤษฎี BSC พิจารณาภาพอนาคตเป็น 4 ด้าน คือ 1) ด้านการเรียนรู้และการพัฒนาการ มีการสร้างวัฒนธรรมในองค์กรตามวงจรคุณภาพ (PDCA) การพัฒนาด้านสารสนเทศ พัฒนาสมรรถนะบุคลากร พัฒนากระบวนการนิเทศ รวมทั้งนำผลการนิเทศไปใช้เพื่อการพัฒนา 2) ด้านการดำเนินการภายใน ประกอบด้วย การพัฒนากระบวนการบริหารจัดการของ กศน.ตำบล 4 ด้านคือ การบริหารจัดการ การมีส่วนร่วมของชุมชนและเครือข่าย การจัดกิจกรรมทางการศึกษา และการนิเทศติดตาม ประเมินผล 3) ด้านความพึงพอใจ ประกอบด้วยการประเมินความพึงพอใจต่อการจัดกิจกรรมการศึกษาต่อเนื่อง 5 ภาระงาน โดยประเมินความพึงพอใจด้วยวิธีการประเมินที่หลากหลาย 4) ด้านคุณภาพ คือพัฒนากระบวนการบริหารจัดการของ กศน.ตำบล ให้ดำเนินการไปสู่ กศน.ตำบลต้นแบบที่มีประสิทธิภาพ 4. จัดทำแนวทางการบริหารของ กศน.ตำบลที่มีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับภาพอนาคตได้จัดทำ ROAD MAP TIMELINE แนวทางการพัฒนาคุณภาพการบริหารจัดการ กศน.ตำบลในปีงบประมาณ 2560-2562 เป็น 4 แนวทางหลักคือ แนวทางที่ 1 ด้านการเรียนรู้และพัฒนาการ แนวทางที่ 2 ด้านกระบวนการภายใน แนวทางที่ 3 ด้านความพึงพอใจ และ แนวทางที่ 4 ด้านคุณภาพ
เอกสารอ้างอิง
กัมพล ไชยนันท์. (2554). ยุทธศาสตร์การสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้โดยใช้โรงเรียนเป็นฐานในภาคเหนือตอนบน. (ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการศึกษาและการพัฒนาสังคม). มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.สืบค้นจาก Thailis.
ธนสรณ์ ธุนันทา. (2560). Balanced Scorecard คืออะไร. สืบค้นเมื่อวันที่ 16 มกราคม 2560 จาก https://www.gotoknow.org.
พูลย์ชัย ยาวิราช. (2550). การพัฒนารูปแบบการนำนโยบายไปสู่การปฏิบัติ สำหรับสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. (ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. สืบค้นจาก Thailis.
สำนักงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย. ( 2554). มาตรฐาน กศน.ตำบลปี 2554. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย. (2560). เอกสารประกอบการประชุมชี้แจงยุทธศาสตร์และจุดเน้นการดำเนินงานสำนักงาน กศน. ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2560. กรุงเทพฯ : ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ