โรคที่เกิดจากการรับบริการสาธารณสุขและการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท

บทคัดย่อ

สถิติการฟ้องเรียกร้องค่าชดเชยทางการแพทย์ตั้งแต่ปี 2539-2558 มีคดีแพ่งสูงที่สุด 241 คดี จากคดีทั้งหมด 323 คดี สาเหตุฟ้องร้องสูงสุดคือ การรักษาผิดพลาด และการคลอด ความเสียหายจากการรับบริการสาธารณสุข เป็นผลมาจากความรู้เท่าไม่ถึงการณ์หรือความผิดพลาดต่างๆ จากบุคลากรทางการแพทย์ที่เกิดขึ้นในการให้บริการรักษาพยาบาลผู้ป่วย สาเหตุใหญ่มีทั้งสาเหตุเชิงบุคคลและสาเหตุเชิงระบบ ประเภทความเสียหายแบ่งเป็นความเสียหายแก่ชีวิต ความเสียหายแก่ร่างกาย และความเสียหายแก่จิตใจ การชดเชยค่าเสียหายมีกระบวนการทางกฎหมายคือประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ และกระบวนการเยียวยาความเสียหายโดยฝ่ายบริหาร ซึ่งมี 1) การชดใช้ค่าสินไหมทดแทนแก่ผู้เสียหายโดยรัฐตามพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ.2539   2)  มาตรการจ่ายเงินช่วยเหลือเบื้องต้นแก่ผู้เสียหาย มาตรา 41 แห่งพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า

การศึกษานี้ใช้กรณีศึกษาของผู้ที่ได้รับความเสียหายจากการคลอดบุตร ในการเข้ารับบริการที่โรงพยาบาลศูนย์แห่งหนึ่ง  รับส่งต่อผู้ป่วยอายุครรภ์ 8 เดือน ทารกในครรภ์มีอาการหัวใจเต้นช้าผิดปกติจากโรงพยาบาลชุมชน พบว่ามารดาขณะคลอดมีอาการแทรกซ้อนจนต้องถูกตัดมดลูกและบุตรเสียชีวิตต่อมา ปัญหาที่พบในเชิงระบบมีสาเหตุมาจากการประเมินอาการผู้ป่วยไม่ละเอียด การสื่อสารไม่ชัดเจนระหว่างแพทย์และญาติผู้ป่วย  โรงพยาบาลศูนย์ที่รับส่งต่อมีคนไข้มากเข้าถึงผู้ป่วยช้า วิธีการไกล่เกลี่ยต้องมีทีมนำการไกล่เกลี่ยที่รวดเร็วร่วมกับทีมแพทย์เจ้าของไข้เข้าชี้แจงเหตุการณ์พร้อมกับอธิบายสาเหตุสุดวิสัยที่เกิดขึ้น พร้อมกับช่วยเหลือในการขอรับเงินช่วยเหลือเบื้องต้นตามมาตรา 41

ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย รัฐบาลควรสนับสนุนนโยบายสาธารณสุขในการจัดสรรบุคลากรให้เพียงพอ และเน้นการสร้างคุณธรรมจริยธรรม ในส่วนโรงพยาบาล เน้นพัฒนาการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างแพทย์และผู้ป่วย เพื่อสร้างเข้าใจที่ดีและเพิ่มพูนศักยภาพของโรงพยาบาลชุมชนให้มีความสามารถในการให้บริการเพื่อลดความแออัดในโรงพยาบาลศูนย์