ธรรมสัญชาตญาณกับความขัดแย้งทางการเมืองของนักการเมืองภาคเหนือตอนบน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาธรรมสัญชาตญาณ ซึ่งเป็นปัจจัยภายในกับปัจจัยภายนอกของนักการเมืองที่นำไปสู่วิกฤตการณ์ทางการเมืองในสังคมไทย (2) ศึกษาลักษณะความขัดแย้งทางการเมืองอันนำไปสู่วิกฤตการณ์ทางการเมืองในสังคมไทย และ (3) เสนอแนวทางการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งทางการเมืองในสังคมไทยอย่างบูรณาการ โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพและเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการวิจัยเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัย พบว่า ปัจจัยภายในที่เป็นมูลเหตุจูงใจเข้ามาทำงานการเมืองของนักการเมืองส่วนใหญ่เกิดจากระบบคิดที่เรียกว่า เจตสิก เป็นเจตสิกฝ่ายอกุศลซึ่งเป็นต้นเหตุของปัญหาทุกปัญหาในโลก ทำให้สภาวะจิตนั้นขาดสามัญสำนึกในหน้าที่ คือ ธรรมสัญชาตญาณ เมื่อเจตสิกนักการเมืองอันเป็นปัจจัยภายในเป็นเจตสิกฝ่ายอกุศล ผลักดันให้นักการเมืองขาดธรรมสัญชาตญาณในการทำหน้าที่ และแสดงเจตนาออกทางพฤติกรรมที่ต้องการแสวงหาอำนาจและผลประโยชน์ซึ่งเป็นปัจจัยภายนอก โดยอาศัยอำนาจที่มีอยู่ตามหน้าที่เพื่อสร้างผลประโยชน์ส่วนตนจึงเกิดความขัดแย้งในเชิงผลประโยชน์สะสม และกลายเป็นความขัดแย้งที่รุนแรง ก่อให้เกิดวิกฤตการณ์ทางการเมือง แนวทางการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งทางการเมือง คือ ใช้หลักพุทธวิธีในการสร้างธรรมสัญชาตญาณในการทำหน้าที่ตนให้กับนักการเมือง โดยต้องมีสติรู้ว่า ตนมีหน้าที่อะไร อย่างไร แล้วยกข้อธรรมหรือข้อปฏิบัติที่เหมาะสมกับหน้าที่หรือธัมมวิจยะตามหลักโพชฌงค์ 7 ที่เป็นองค์แห่งการสร้างความรู้ขึ้นในตน เป็นองค์ความรู้ที่สร้างความสงบ สันติสุขแก่สังคมอย่างแท้จริง แล้วใช้หลักสาราณียธรรม 6 เพื่อป้องกันความขัดแย้ง คือ ใจเขาใจเรา การเคารพให้เกียรติซึ่งกัน และกัน หรือจะใช้อิทธิบาท 4 เป็นข้อปฏิบัติเสริมและเกื้อกูลหลักโพชฌงค์ 7 ให้เกิดประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น