กระบวนการทางการเมืองในการผลักดันร่างนโยบายสุราก้าวหน้า ในประเทศไทย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2563–2567

Main Article Content

พศทัศน์ สิริชุติยานุภาพ
สุรพล ราชภัณฑารักษ์
จักรี ไชยพินิจ
เกรียงชัย ปึงประวัติ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) การก่อตัวของร่างพระราชบัญญัติสุราก้าวหน้า ตั้งแต่ พ.ศ. 2563-2567 (2) ลักษณะความสัมพันธ์ของตัวแสดงที่มีอิทธิพลต่อการก่อตัวของร่างพระราชบัญญัติสุราก้าวหน้า         ทั้งฝ่ายสนับสนุนและคัดค้าน และ (3) ผลของการต่อสู้ในสภาเเละเเนวทางการผลักดันร่างพระราชบัญญัติสุราก้าวหน้า หลังการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ปี พ.ศ. 2566 โดยใช้กระบวนการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการวิจัยเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา


ผลการวิจัย พบว่า เมื่อมีกฎหมายภาษีสรรพสามิต พ.ศ. 2560 ประกาศใช้ โดยมีข้อกำหนดให้เพียงผู้ที่มีกำลังการผลิตปริมาณมากเท่านั้นที่จะสามารถขออนุญาตผลิตและจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้ จึงนำไปสู่การต่อสู้ผลักดันร่างพระราชบัญญัติภาษีสรรพสามิต (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... หรือร่าง พ.ร.บ. สุราก้าวหน้า เข้าสู่สภา ซึ่งร่างกฎหมายฉบับนี้จะเป็นตัวกำหนดกฎเกณฑ์ที่จะช่วยกระจายรายได้ให้ครอบคลุมไปถึงผู้ประกอบการขนาดย่อยทุกราย และเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการผูกขาดรายได้แก่กลุ่มนายทุนใหญ่เพียงกลุ่มเดียว โดยการต่อสู้ในการผลักดันนโยบายสุราก้าวหน้า มีทั้งฝ่ายที่สนับสนุน อาทิ พรรคก้าวไกล กลุ่มและเครือข่ายผู้ประกอบการสุราชุมชนและคราฟท์เบียร์ สำหรับฝ่ายคัดค้าน อาทิ หน่วยงานรัฐด้านสาธารณสุข โดยมีความกังวลในเรื่องผลกระทบด้านสุขภาพ ปัญหาสังคมและอาชญากรรม ขณะที่พรรคการเมืองบางส่วนสนับสนุนและบางส่วนคัดค้าน ทั้งนี้ นโยบายสุราก้าวหน้าเป็นหนึ่งในนโยบายที่พรรคก้าวไกล ปัจจุบันพรรคประชาชน เคยผลักดันเข้าสู่สภาผู้แทนราษฎร และแพ้คะแนนในการลงมติเมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน 2565 กระทั่งได้ถูกนำมาใช้หาเสียงอีกครั้งในการเลือกตั้งปี พ.ศ. 2566 ซึ่งปัจจุบันร่างกฎหมายสุราก้าวหน้าฉบับนี้ได้ถูกนำเข้าสภาอีกครั้งและถูกตีตกไปแล้วในสภา เหลือเพียงร่างกฎหมาย 2 ฉบับ คือ ร่างกฎหมายสุราชุมชน (พรรคเพื่อไทย) และร่างกฎหมายสุรารวมไทย (พรรครวมไทยสร้างชาติ) ที่สภาได้รับหลักการไปเพื่อพิจารณาในวาระต่อไป

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สิริชุติยานุภาพ พ., ราชภัณฑารักษ์ ส., ไชยพินิจ จ., & ปึงประวัติ เ. (2025). กระบวนการทางการเมืองในการผลักดันร่างนโยบายสุราก้าวหน้า ในประเทศไทย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2563–2567. วารสารดุษฎีบัณฑิตทางสังคมศาสตร์, 15(2), 582–598. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/phdssj/article/view/276806
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

Anumanrajadhon, M. (2004). Public policy: Concepts, processes and analysis. Kanuengnij. [In Thai]

Boonsuaykhuan, R. (2017). Politics of policy. Journal of Yanasangvorn Research Institute, 8(1), 197-203. [In Thai]

Buchanan, J. M.(1993). Public choice after socialism. Public Choice, 77(1), 67-74.

Engkhakitti, S. (2024). Beverage manufacturing business. Retrieved from https://www.lhbank.co.th/getattachment/abce7f23-70e5-4363-a2b2-c7277c30e3c3/economic-analysis-Industry-Outlook-2024-Beverages-Manufacturing-Mar2024 [In Thai]

Henry, S. (1992). Group skills in social work: A four-dimensional approach (2nd ed). Brooks/Cole.

Kenaphoom, S. (2018). Public choice paradigm. Humanities and Social Sciences Journal, Ubon Ratchathani Rajabhat University, 9(2), 92–104. [In Thai]

Lertbumroongchai, V. (2023). “Progressive liquor” Creates problems or Increases opportunities. Retrieved from https://theactive.net/read/liquor-bill-chance/ https://theactive.net/read/liquor-bill-chance/ [In Thai]

Mathasuraruk, S. (2009). An analysis of the liquor producers’s production efficiency in the north region. Chiang Mai University Journal of Economics, 13(1), 34-53.

Petchploy, S. (2018). Perception, Understanding and acceptance of alcohol control policy according to Alcoholic Beverage Control Act (B.E. 2008) of people in Bangkok. Master’s Thesis of Public Administration, Srinakharinwirot University. [In Thai]

Pounpunwong, W. (2020). State alcohol control policies and the creation of economic prosperity in the area of Nimmanhaemin road, Chiang Mai province. Faculty of Medicine, Prince of Songkla University. [In Thai]

Pounpunwong, W. (2021). Roles and relationship of dynamics among stakeholders under alcohol control policy discourses. Faculty of Medicine, Prince of Songkla University. [In Thai]

Saiyon, T. (1999). Opinion on the liberalization of liqueur producing policy: A case study of Tambon Huai Mai, Amphoe Song, Changwat Phrae. Master’s Independent study of Political Science (Politics and Administration), Chiang Mai University. [In Thai]

Thairath Plus. (2022). Comparison of liquor laws, unlocked and unlocked. Retrieved from https://plus.thairath.co.th/topic/speak/102331/102334 [In Thai]

The Secretariat of the Cabinet. (2023). Policy Statement of the Council of Ministers Delivered by Prime Minister Srettha Thavisin to the National Assembly. Author. [In Thai]