คำศัพท์ภูมิปัญญาท้องถิ่นในภาษาไทยถิ่นใต้ตำบลเขาขาว อำเภอละงู จังหวัดสตูล

บทคัดย่อ

บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นตำบลเขาขาว อำเภอละงู จังหวัดสตูล และ วิเคราะห์คำศัพท์ภูมิปัญญาท้องถิ่นในภาษาไทยถิ่นใต้ตำบลเขาขาว อำเภอละงู จังหวัดสตูล มีตัวแทนผู้บอกภาษา เพศชายและเพศหญิงที่เป็นปราชญ์ชาวบ้านในชุมชนและเข้าเกณฑ์คุณสมบัติของผู้บอกภาษาอย่างเคร่งครัด จำนวน 2 คน และใช้วิธีการสัมภาษณ์กลุ่มเชิงลึกกับชาวบ้านในชุมชนประกอบ รายงานผลแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า ภูมิปัญญาท้องถิ่นในตำบลเขาขาว อำเภอละงู จังหวัดสตูลมี 8 ลักษณะ คือ การตั้งถิ่นฐานของ บรรพบุรุษ อาหารและวิธีการทำอาหาร อาชีพและวิธีการประกอบอาชีพ ต้นไม้พืชพรรณ โรคและยารักษาโรค ความเชื่อทางคติชนวิทยา คำสอน การละเล่น และเทศกาลและวันสำคัญ เมื่อผู้วิจัยนำคำศัพท์ภูมิปัญญาท้องถิ่น ในภาษาไทยถิ่นใต้ตำบลเขาขาว มาจัดกลุ่มความหมายตามทฤษฎีการจัดกลุ่มความหมาย พบว่าสามารถจัดกลุ่ม คำศัพท์ได้เป็น 8 กลุ่ม คือ คำเรียกบุคคล จำนวน 12 คำ คำเรียกริยาอาการ จำนวน 17 คำ คำเรียกสิ่งของเครื่องใช้ จำนวน 15 คำ คำเรียกพืชพันธุ์ จำนวน 22 คำ คำเรียกอาหาร จำนวน 15 คำ คำเรียกเกี่ยวกับความเชื่อ จำนวน 10 คำ คำเรียกการละเล่น จำนวน 3 คำ และคำเรียกการเกล้าผม จำนวน 2 คำ ผลการวิจัยนี้ สะท้อนให้เห็น ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สัมพันธ์กับมนุษย์ ธรรมชาติ และสิ่งเหนือธรรมชาติ ซึ่งความสัมพันธ์ทั้งสามประการส่งผลต่อ การดำรงชีวิตและก่อให้เกิดภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ป็นอัตลักษณ์เฉพาะกลุ่ม ส่วนการศึกษาคำศัพท์ที่สะท้อน ภูมิปัญญาแสดงให้เห็นถึงมโนทัศน์ทางด้านภาษา ยิ่งไปกว่านั้น คำศัพท์ที่สะท้อนภูมิปัญญาเหล่านี้สามารถนำไป ต่อยอดหรือยกระดับชุมชนในเชิงเศรษฐกิจได้ต่อไป