การพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง จังหวัดเลย โดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วม

บทคัดย่อ

          การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง จังหวัดเลยโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วม 4 ขั้นตอน คือ 1) ขั้นศึกษาความต้องการ เป็นการศึกษาความต้องการของนักท่องเที่ยวและเจ้าหน้าที่เกี่ยวข้อง โดยสอบถามจากนักท่องเที่ยว จำนวน 384 คน ด้วยแบบสอบถามวิเคราะห์และสรุปข้อมูล นำข้อมูลที่ได้มาจัดทำแบบสัมภาษณ์และสัมภาษณ์เจ้าหน้าที่ 14 คน 2) ขั้นพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน โดยการประชุมกลุ่มกับเจ้าหน้าที่เพื่อยืนยันเส้นทางการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนจากนั้นนำข้อมูลมาจัดทำเส้นทางการท่องเที่ยว 3) ขั้นทดลองใช้เส้นทางที่พัฒนาขึ้นด้วยแผนการวิจัยแบบ one-shot case study โดยจัดทัวร์จำลองกับนักท่องเที่ยว จำนวน 20 คน เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามความพึงพอใจ 4) ขั้นประเมินเส้นทางโดยจัดประชุมกับเจ้าหน้าที่เพื่อศึกษาปัญหา/อุปสรรคและนำข้อมูลมาสู่การพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยว

          ผลการวิจัย พบว่านักท่องเที่ยวมีความต้องการเส้นทางการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน อยู่ในระดับมากซึ่งสอดคล้องกับเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง จึงได้จัดทำเส้นทางการท่องเที่ยว 3 เส้นทาง คือ 1) ลานสุริยัน 2) เส้นทางศึกษาธรรมชาติ 3) แปกดำ หากแต่ผลการยืนยันเส้นทางทั้ง 3 เส้นทาง พบว่า มีความเป็นไปได้ในการจัดเป็นเส้นทางเดินท่องเที่ยวจำนวน 2 เส้นทาง คือ 1) ลานสุริยัน 2) เส้นทางศึกษาธรรมชาติผลการทดลองจัดการท่องเที่ยวตามเส้นทาง พบว่า นักท่องเที่ยวมีความพึงพอใจต่อเส้นทางการท่องเที่ยวในภาพรวม รายด้าน และรายข้ออยู่ในระดับมาก ดังนั้น เส้นทางการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง จังหวัดเลยจึงมีความเป็นไปได้ใน 2 เส้นทาง คือ เส้นทางที่ 1 ลานสุริยันระยะทาง 1.7-1.8 กิโลเมตร เส้นทางที่ 2 เส้นทางศึกษาธรรมชาติผาช้างผ่าน-รอยเท้าไดโนเสาร์ ระยะทาง 4.8 กิโลเมตร