เยาวชนกับความเข้าใจต่อกฎหมายยาเสพติดและนโยบายกัญชาเสรี ภายใต้การเปลี่ยนผ่านนโยบายรัฐ กรณีศึกษา จังหวัดพิษณุโลก

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ศึกษาระดับความเข้าใจของเยาวชนในจังหวัดพิษณุโลกต่อกฎหมายยาเสพติด พ.ศ. 2564 และนโยบายกัญชาเสรีภายหลังการเปลี่ยนผ่านนโยบายของรัฐ รวมถึงทัศนะและประสบการณ์ในการพบเห็นการใช้กัญชาในชีวิตประจำวัน การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปริมาณใช้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 440 คน ซึ่งเป็นนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลายในพื้นที่จังหวัดพิษณุโลกทั้งหมด 9 อำเภอ คัดเลือกด้วยการสุ่มแบบง่ายและเก็บข้อมูลแบบบังเอิญ เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถาม และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า เยาวชนมีระดับการรับรู้เกี่ยวกับกฎหมายยาเสพติดอยู่ในระดับปานกลางถึงมาก โดยเฉพาะในประเด็นที่เกี่ยวกับการใช้เพื่อการแพทย์และการปราบปรามผู้ค้า แต่ยังขาดความเข้าใจในประเด็นเชิงเทคนิค ทัศนะของเยาวชนสะท้อนการตระหนักถึงอันตรายจากกัญชา เช่น การนำไปสู่การใช้สารเสพติดอื่น และการก่อให้เกิดพฤติกรรมเสี่ยง ขณะที่ประสบการณ์ของเยาวชนต่อการพบเห็นกัญชาในชีวิตประจำวันมีแนวโน้มสูง โดยเฉพาะในสื่อออนไลน์ โรงเรียน และชุมชน ข้อค้นพบที่สำคัญคือ แม้สัดส่วนของเยาวชนที่เคยใช้กัญชาจะอยู่ในระดับต่ำ (ร้อยละ 5) แต่การพบเห็นพฤติกรรมการใช้กัญชาในชีวิตประจำวันอยู่ในระดับสูง ส่งผลให้เกิดความเสี่ยงต่อพฤติกรรมเลียนแบบและการรับรู้ที่คลาดเคลื่อนในอนาคต ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ได้แก่ 1) รัฐควรเร่งพัฒนาระบบการสื่อสารนโยบายและกฎหมายที่เข้าถึงเยาวชนอย่างมีประสิทธิภาพ 2) ควรมีมาตรการควบคุมการเข้าถึงกัญชาของเยาวชนในเชิงพื้นที่อย่างเข้มงวดสำหรับการนำไปใช้ประโยชน์ผลวิจัยอาจมีส่วนช่วยในการพัฒนาหลักสูตรการเรียนรู้ในสถานศึกษา และสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างผู้ปกครอง โรงเรียน และชุมชนในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว