พุทธศาสนาเพื่อทุกคน ไม่ใช่แค่พระ: สังคมในจินตนาการของพุทธศาสนาเถรวาทที่ถูกนำเสนอในหนังสือ “พุทธประวัติสำหรับเด็ก” ฉบับอินโดนีเซีย

บทคัดย่อ

บทความนี้วิเคราะห์การตีความและการนำเสนอรูปแบบของพุทธศาสนาเถรวาทในอินโดนีเชีย ผ่านการเปรียบเทียบ หนังสือ "พุทธประวัติสำหรับเด็ก" ที่จัดพิมพ์โดย 2 สำนัก ได้แก่ คณะสงฆ์เถรวาหฉินโดนีเซีย (Sangha Theravada Indonesia) และกลุ่มนักวิชาการฆราวาสของมูลนิธิ เอหิปัสสิโก (Ehipassiko Foundation) บทความนี้ไช้วิธีวิเคราะห์ ตัวบท (Textual Analysis) ผ่านแนวคิดพุทธศาสนาเพื่อสังคม (Engaged Buddhism) ผลการศึกษาพบว่า พระสงฆ์ เถรวาทอินโดนีเชียผู้ซึ่งเติบโตและได้รับอิทธิพอย่างมากจากวัดบวรนิเวศวิหารของไทย เลือกที่จะตีความและรักษา ความเป็นเถรวาทผ่านการผลิตหนังสือให้ "พระสงฆ์เป็นย์กลาง" ของชุมชนพุทธ ขณะที่กลุ่มนักวิชาการมราวาส ตระหนักถึงความเป็นเถรวาทผ่านการนำเสนอข้อมูลที่อ้างอิงอยู่กับคัมภีร์บาลี (Pali Scriptures) และนำเสนอภาพของ พุทธศาสนาที่ "ไม่เน้นความเป็นศูนย์กลางของพระสงฆ์" กล่าวได้ว่ากลุ่มพระเถรวาทมุ่งสร้างสถาบันสงฆ์ให้แข็งแกร่ง ขณะที่กลุ่มฆราวาสมุ่งนำเสนอมิติต่าง ๆ ของพุทธเภรวาทอันจะเป็นประโยชน์ในการดำเนินชีวิตแบฆราวาสซึ่งมี ความหลากหลายและสอดรับกับความเป็นสมัยใหม่มากกว่า พระพุทธเจ้าถูกทำให้เป็นตัวอย่างของผู้สร้างประโยชน์ เพื่อสังคม (Social Welfare) มากกว่าจะเป็นที่เคารพบูชาและเป็นเนื้อนาบุญ (Charismatic Leader) ในแบที่นำเสนอ โดยคณะสงฆ์เถรวาท