ความสัมพันธ์ของการเมือง อาณาเขตครอบครองกับการเปลี่ยนแปลง รูปแบบการตั้งถิ่นฐานของชุมชนในภูมิทัศน์น้ำกร่อย กรณีศึกษา หมู่บ้านสาขลา ตำบลนาเกลือ อำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ

Main Article Content

ฐิติวัฒน์ นงนุช
คัทลียา จิรประเสริฐกุล

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายกระบวนการเปลี่ยนแปลงจากที่ว่างไปสู่อาณาเขตครอบครองที่เกิดจากความเป็นบ้านในบริบทภูมิทัศน์น้ำกร่อย กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ที่มีภูมิลำเนาในหมู่บ้านสาขลามาตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2500 จนถึงปัจจุบัน จำนวน 50 คน ซึ่งเป็นผู้ที่มีฐานะเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินที่ได้รับการรับรองจากรัฐ เครื่องมือในงานวิจัยคือ แบบสอบถามและแผนที่ภาพถ่ายทางอากาศ การเก็บข้อมูลใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสำรวจภาคสนาม การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา และการวิเคราะห์พัฒนาการด้านการตั้งถิ่นฐานตามช่วงเวลา โดยใช้เทคนิคการซ้อนทับแผนที่ภาพถ่ายทางอากาศ
ผลการวิจัยปรากฏว่า (1) กระบวนการสร้างอาณาเขตครอบครองที่เกิดจากความเป็นบ้าน ประกอบไปด้วย การกำหนดตำแหน่งอัตลักษณ์บนทำเลที่ตั้ง การคัดเลือกอัตลักษณ์เพื่อสร้างการรวมกลุ่ม และการสร้างทางเลือกในการเชื่อมโยงกับอัตลักษณ์อื่นเพื่อสร้างกลุ่มในรูปแบบใหม่บนพื้นที่ และ (2) การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการตั้งถิ่นฐานสามารถแบ่งออกเป็น 2 ลักษณะ คือ รูปแบบการตั้งถิ่นฐานแบบกระจุกตัวซึ่งมีการแบ่งแยกเขตแดนที่ไม่แน่ชัด โดยใช้สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติเป็นตัวกำหนด โดยเกิดจากการเชื่อมโยงอัตลักษณ์ส่วนบุคคลตามแนวคิดเรื่องความเป็นญาติ และรูปแบบการตั้งถิ่นฐานแบบกระจายตัวที่มีเขตแดนที่แน่ชัด โดยสภาพ
แวดล้อมที่สร้างขึ้นมาใหม่ ซึ่งเกิดจากการเชื่อมโยงอัตลักษณ์ส่วนบุคคลตามแนวคิดเรื่องความเป็นคนบ้านเดียวกัน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
นงนุช ฐ., & จิรประเสริฐกุล ค. (2018). ความสัมพันธ์ของการเมือง อาณาเขตครอบครองกับการเปลี่ยนแปลง รูปแบบการตั้งถิ่นฐานของชุมชนในภูมิทัศน์น้ำกร่อย กรณีศึกษา หมู่บ้านสาขลา ตำบลนาเกลือ อำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ. วารสารศรีปทุมปริทัศน์ ฉบับมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 15(2), 26–34. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/spurhs/article/view/114909
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร. 2551. ภาษากับการเมือง / ความเป็นการเมือง. กรุงเทพมหานคร: วิภาษา.

ไชยันต์ ไชยพร. 2551. Clifford Geertz: ข้อวิพากษ์ทฤษฎีการเมืองกระแสหลักของ คลิฟฟอร์ด เกียทซ์. กรุงเทพมหานคร: โอเพ่นบุ๊ค.

อรศิริ ปาณินท์. 2550. วิถีชีวิตวัฒนธรรมและสถาปัตยกรรมในสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างพื้นถิ่น. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

Calvo-Iglesias, M. S. et al. 2008.Changes in farming system and population as drivers of land cover and landscape dynamics: The case of enclosed and semi-openfield systems in Northern Galicia. Retrieved July 8, 2011.

Dean, K. 2005. Spaces and Territorialities on the Sino–Burmese boundary: China, Burma and the Kachin.

Doevenspeck, M. 2011. Constructing the border from below: Narratives from the Congolese–Rwandan state boundary.

Elden, S. 2010a. Thinking territory politically.

Elden, S. 2010b. Land, Terrain and Territory.

Larsson, T. 2007. Intertextual relations: The geopolitics of land rights in Thailand.

Wise, J. M. 2000. Home: Territory and Identity.