ทรัพยากรธรรมชาติกับวิถียังชีพของครัวเรือนเกษตรกร รายย่อยในชนบทอีสาน
คำสำคัญ:
ทรัพยากรธรรมชาติ, ความอยู่ดีมีสุข, ครัวเรือนเกษตรกร, ชนบทอีสาน, วิถีการดำรงชึพบทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิถีการดำารงชีพของครัวเรือนเกษตรกรในชนบทอีสานท่ามกลาง
การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม และทรัพยากรธรรมชาติ โดยเลือกพื้นที่อีสานเหนือที่จังหวัดนครพนม
และอีสานใต้ที่จังหวัดยโสธร ใช้วิธีการเชิงคุณภาพ สัมภาษณ์ตัวแทนครัวเรือนเกษตรกร จำานวน 28 คน ผลการ
ศึกษาพบว่า ทุนทรัพยากรธรรมชาติยังคงมีความสำาคัญต่อการประกอบอาชีพการเกษตร และการใช้ประโยชน์
ทางตรง คือ เป็นแหล่งอาหารและอื่น ๆ แต่วิถียังชีพของครัวเรือนเกษตรพึ่งพิงอยู่กับทุนการเงินที่ใช้สำาหรับ
การลงทุนทางด้านการเกษตรและด้านอื่น ๆ เพิ่มขึ้น ซึ่งการลงทุนดังกล่าวนี้มาจากการกู้ยืม การปรับปรุงหรือ
เปลี่ยนวิถียังชีพไปสู่แบบอื่น ๆ ขึ้นอยู่กับทุนมนุษย์โดยเฉพาะการได้รับการศึกษา
References
Aronson, J., Milton, S. J., & Blignaut, J. N. (2007). Restoring Natural Capital: Science, Business, and Practice. Washington, DC: Island Press.
Babulo, B. et al. (2008). Household Livelihood Strategies and Forest Dependence in the Highlands of Tigray, Northern Ethiopia. Agricultural Systems, 98, 147–155.
Chambers, R., & Conway, G.R. (1991). Sustainable Rural Livelihood: Practical Concepts for the 21st Century. (IDS Discussion Paper 296). Brighton: Institute of Development Studies.
David J.H. B., & Promphakping, B. (2010). Water Resources Development, Wetlands-Based Livelihoods and Notions of Wellbeing: Perspectives from Northeast Thailand. The Journal of Lao Studies, 5 (1), 1-28.
DFID. (1999). Sustainable Livelihoods Guidance Sheets. London: Department for International Development (DFID).
Doyal, L., & Gough, I. (1991). A Theory of Human Need. London: Macmillan.
Falvey, L. (2000). Thai Agricuture: Golden Cradle of Millennia. [Electronic version].Kasetsart University Press. Thailand.
Gough, I., & McGregor, J. A. (2007). Wellbeing in Developing Countries: From Theory to Research. Cambridge: Cambridge University Press.
Kaag, M. et al. (2004). Ways Forward in Livelihood Research. In D. Kalb, W. Pansters and H. Siebers (Eds.). Globalization and Development: Themes and Concepts in Current Research. (pp. 49-74). London: Kluwer Academic Publishers.
Leach, M., Mearns, R., & Scoones, I. (1999). Environmental Entitlements: Dynamics and Institutions in Community-Based Natural Resource Management. World Development, 27(2),225-247.
Meadows, D. H., Meadows, D. L., Randers, J., Behrens III, William, W. (1972). The Limits to growth.New York: Universe Books.
Nimpanich, J. (2018). Community Rights in the Movement for Sustainable Lands, Forest and Water Resource Management: A Case Study of New Social Movements in the Northeastern Thailand, 1988-2010. Sukhothai Thammathirat Open University (STOU) Journal, 31(1), 54-77. (in Thai)
Office of Agricultural Economics. (2014). The Study of Debts of Small Agricultural Households and the Appropriate Debt Size. Bangkok; Office of Agricultural Economics,Ministry of Agriculture and Agricultural Cooperative. (in Thai).
Office of Natural Resources and Environmental Policy and Panning. (2019). “Data of Gross National Products disaggregated by sectors of production GDP) 1998-2018.Ministry of Natural Resources and Environment, Retrieved October, 18 2019, from http://www.onep.go.th/env_data/2016/01_2/.
Pethchaprasert, N. (2006). Social Welfare in Dimension of Wellbeing and Rights.Bangkok; Center for Political Economy Studies of Chulalongkorn University (in Thai).
Phongsiri, M. (2014). Livelihood Strategies of the Returning Thai Diaspora in Thai Society. Dissertation for the Degree Doctor of Philosophy in Sociology, Graduate School, Khon Kaen University.(in Thai)
Podhisita, C. (2007). Sciences and Arts in Qualitative Research. 3rd Edition. Bangkok: Amarin Printing & Publishing. (in Thai)
Promphakping, B. (2006). Wellbeing: The Concepts and Researched Issues. Humanity & Social Sciences, 23(2), 1-31. (in Thai)
Promphakping, B. (2019). “Wellbeing: Concepts and Issues of Research” in Collection of Papers in the Occasion of 60 Years of Associate Professor Buapun Promphakping” Kohn Kaen; Research Group on Wellbeing and Sustainable Development, Khon Kaen University (in Thai).
Promphakping, B. et al. (2012). Research Report on The Assessment of Ecosystem Services;Changes and their Implications on Human Wellbeing. Khon Kaen: Research Group on Wellbeing and Sustainable Development, Khon Kaen University. (in Thai).
Puapongsakorn, N. (2015). Debts of Agricultural Households and Strategies for Improvement of Funds under the Oversight of Ministry of Agriculture. Bangkok: Foundation of Thailand Development Research Institute (TDRI). (in Thai).
Sen, A. (1981). Poverty and Famines: An Essay on Entitlement and Deprivation. New York:Oxford University Press.
Stifel, L.D. (1976). Patterns of Land Ownership in Central Thailand during the Twentieth Century. The Journal of the Siam Society, 64(1), 237-274.
Sutayanurak, A. (2016). Rising up and be Stronger: From Peasant to Entrepreneur. Bangkok:Matichon.(in Thai).
To-arj, R. (2012). The Sustainability of Native Crafting Earthenware at Baan Koh Kret, Nonthaburi Province. Sukhothai Thammathirat Open University (STOU) Journal, 25(1), 1-16. (in Thai)
White, S., & Ellison, M. (2006). Wellbeing, Livelihoods and Resources in Social Practice. WeD Working Paper 23. Bath: Wellbeing in Developing Countries ESRC Research Group (WeD),University of Bath.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
ห้ามนำข้อความทั้งหมด หรือบางส่วนไปพิมพ์ซ้ำ เว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการวารสาร
