ศึกษาวิเคราะห์พุทธนวัตกรรมการสื่อสารที่ปรากฏในอรรถกถาธรรมบท
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาการสื่อสารพุทธธรรมที่ปรากฏในอรรถกถาธรรมบท 2) เพื่อศึกษารูปแบบพุทธนวัตกรรมการสื่อสารพุทธธรรมที่ปรากฏในอรรถกถาธรรมบท 3) เพื่อวิเคราะห์รูปแบบพุทธนวัตกรรมการสื่อสารพุทธธรรมที่ปรากฏในอรรถกถาธรรมบท เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยเน้นวิจัยเชิงเอกสาร คือศึกษาค้นคว้าและรวบรวมพุทธนวัตกรรมการสื่อสารพุทธธรรมที่ปรากฏในอรรถกถาธรรมบท
ผลการศึกษาวิจัยพบว่า การสื่อสารพุทธธรรมที่ปรากฏในอรรถกถาธรรมบท เป็นการสื่อสารด้านหลักธรรม คติธรรมของพระพุทธเจ้า โดยการเล่าเรื่องเป็นทำนองนิทานประกอบหลักธรรม ซึ่งเป็นคัมภีร์ที่พระอรรถกถาจารย์แต่งขึ้น เพื่ออธิบายหรือตีความคำหรือข้อความของคาถาธรรมบทให้เข้าใจง่ายขึ้น โดยนำเอาหลักธรรมที่เหมือนกัน ซึ่งเป็นพระคาถาในคัมภีร์ธรรมบทมารวมไว้เป็นหมวดหมู่ เรียกว่า วรรค มีทั้งหมด 26 วรรค แต่ละวรรคท่านแต่งเป็นทำนองนิทานเรียกว่า นิทานธรรมบท รวมทั้งสิ้น 302 เรื่อง
รูปแบบพุทธนวัตกรรมการสื่อสารพุทธธรรมที่ปรากฏในอรรถกถาธรรมบท เป็นการสื่อสารหลักธรรม คติธรรม โดยการเล่าเรื่องเป็นทำนองนิทาน ใช้กระบวนการสื่อสารที่จัดว่าเป็นรูปแบบพุทธนวัตกรรมการสื่อสารพุทธธรรมที่หลากหลายผสมผสานกัน ซึ่งการเล่าหรือการสื่อสารนิทานทุกเรื่องในอรรถกถาธรรมบทนั้น ประกอบด้วยส่วนต่าง ๆ ดังนี้ 1) อารัมภบท คือข้อความตอนต้นของนิทานทุกเรื่อง 2) วัตถุกถา คือการเล่าเรื่องราวของบุคคล 3) คาถา คือคาถาพุทธพจน์ที่เรียกว่าพระธรรมบท 4) เวยยากรณะ คือข้อความที่ท่านกล่าวอธิบายคำและความหมายของพระคาถาธรรมบท และ 5) สโมธาน คือส่วนสรุปจบของเรื่องแต่ละเรื่อง ว่าผู้ฟังได้บรรลุธรรมขั้นใด
วิเคราะห์รูปแบบพุทธนวัตกรรมการสื่อสารพุทธธรรมที่ปรากฏในอรรถกถาธรรมบท นิทานธรรมบททุกเรื่องจะสอนหลักธรรม คติธรรมที่แตกต่างกัน ผู้สื่อสารเลือกใช้รูปแบบการสื่อสารที่เป็นกระบวนวิธีการสื่อสารที่หลากหลายผสมผสานกัน คือ วิธีสื่อสาร ลีลาการสื่อสาร กลวิธีและอุบายประกอบการสื่อสาร ทั้งนี้ก็เพื่อให้เหมาะสมกับหลักธรรมคติธรรมนั้น ๆ เพราะเมื่อส่งสารออกไปยังผู้รับสารแล้ว ผู้รับสาร สามารถรับสารนั้นได้อย่างมีประสิทธิภาพและบรรลุวัตถุประสงค์ของการสื่อสาร
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เรื่องลิขสิทธิ์/เป็นความคิดเห็นของผู้เขียน
เอกสารอ้างอิง
Books:
Department of Religious Affairs, Ministry of Education. (1984). History of monastic education. Bangkok: Department of Religious Affairs Printing.
Mahachulalongkornrajavidyalaya University. (1996). Thai Tipiṭaka Mahachulalongkornrajavidyalaya. Bangkok: Mahachulalongkornrajavidyalaya Printing House.
Mahachulalongkornrajavidyalaya University. (2017). Thai Commentary Mahachulalongkornrajavidyalaya edition. Bangkok: Mahachulalongkornrajavidyalaya Printing House.
Phra Maha Sangwei Dhammanetiko. (1992). Dress according to the Dhammapada. Bangkok: Pradipat Publishing.
Supaphan Na Bangchang. (1983). History of Pali literature in India and Lanka. Bangkok: Chulalongkorn University Press.
Textbook Department Committee Mahamakut Buddhist University Under the Royal Patronage. (2001). Dhammapathathakatha translation, Part 1 - Part 8. 18th printing. Nakhon Pathom: Mahamakut Rajavidyalaya Printing House.
Textbook Department Committee Mahamakut Buddhist University Under the Royal Patronage. (2011). Dhammapadaṭṭhakatha pathamo bhako - atthamo bhako. 36th edition. Nakhon Pathom: Mahamakut Rajavidyalaya Printing House.
Journal:
Boonlert Otsu, Kanokwan Karunatittiyotin. (January-April). The Development of Buddhist Communication Innovation Processto Reinforce LifePower of Thai People in the New Normal Age. Research Articles. Journal of Buddhist Innovation Review. 2024.
(1): 9-10. (in Thai)
Thesis:
Kesanee Nuchthongmuang. (2013). Commentary of the Dhammapada: Study as Teaching Literature. Master of Arts Thesis Thai language major Department of Thai Language. Graduate School Silpakorn University.
Phra Prayoon Jina. (2003). The Buddha's Guidance in the Dhammapada Commentary. Master of Education Thesis. Graduate School Chiang Mai University.
Phra Maha Arun Arundhammamo (Suphakosal). (2001). Influence of the Dhammapada Com-mentary on the rituals and traditions of the Isan people. Master of Buddhist Thesis Graduate School Mahachulalongkornrajavidyalaya University.
