แนวทางการพัฒนาการศึกษาเพื่อรองรับการเติบโตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม Developmental education guidelines for environmentally friendly growth
Main Article Content
Abstract
การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อ 1) ศึกษาบริบทที่เกี่ยวข้องกับความท้าทายที่ประเทศไทยกำลังเผชิญ ในการจัดการศึกษาเพื่อสร้างเสริมคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม 2) ศึกษาและนำเสนอแนวทางการให้การศึกษาที่สร้างความตระหนักเรื่องความหลากหลายทางชีวภาพ 3) ศึกษาผลการใช้แนวทางฯ 4) นำเสนอแนวทางการให้การศึกษาและสร้างความตระหนักในเรื่องความหลากหลายทางชีวภาพให้แก่ผู้เรียนและชุมชน ในพื้นที่ที่มีบริบทคล้ายคลึงกัน ระเบียบวิธีวิจัยใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนา ดำเนินการเป็น 4 ขั้นตอน กลุ่มเป้าหมายเป็น ผู้บริหารและครูจาก 3 โรงเรียน ผู้แทนชุมชน ในพื้นที่อำเภอบางระกำ จังหวัดพิษณุโลก เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แนวทางการให้การศึกษาและสร้างความตระหนักเรื่องความหลากหลายทางชีวภาพ แบบประเมินสมรรถนะการเป็นพลโลกที่ดีด้านการมีจิตสำนึกรักษ์สิ่งแวดล้อม แบบประเมินความตระหนักด้านความหลากหลายทางชีวภาพ ซึ่งมีความตรงเชิงเนื้อหา วิเคราะห์ข้อมูลด้วย ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1) บริบทของประเทศไทย ยังคงพบประเด็นปัญหาทางด้านการเติบโตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมในหลายๆ ด้าน จึงเป็นความท้าทายที่จะสร้างการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมได้อย่างไร 2) แนวทางการให้การศึกษาและสร้างความตระหนักเรื่องความหลากหลายทางชีวภาพ ให้แก่ผู้เรียนและชุมชนในพื้นที่อำเภอบางระกำ จังหวัดพิษณุโลก เป็นกระบวนการที่เป็นวงจร 11 กิจกรรม 3) ผลการใช้รูปแบบฯ ทำให้ครูมีบทเรียนพัฒนานักเรียนให้เกิดความตระหนัก นักเรียนและชุมชนมีความตระหนักเรื่อง ความหลากหลายทางชีวภาพ นักเรียนมีสมรรถนะการเป็นพลโลกที่ดี 4) แนวทางการให้การศึกษา ควรบูรณาการกับการเรียนการสอนในหลักสูตรการศึกษา กระบวนการเรียนรู้ควรครอบคลุมการเรียนรู้ใน 3 มิติ คือ Learning ABOUT - IN - FOR Environment เชื่อมโยงเป็นองค์ความรู้ในลักษณะบูรณาการ
Article Details
References
กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม. (2555). คู่มือเกณฑ์มาตรฐานโรงเรียนสีเขียว. ศูนย์สารสนเทศสิ่งแวดล้อม กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564). กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
จักรกฤษณ์ จันทะคุณ, อมรรัตน์ วัฒนาธร, วารีรัตน์ แก้วอุไร, เอื้อมพร หลินเจริญ. (2558). การพัฒนา หลักสูตรเสริมสร้างจิตสำนึกในการเตรียมความพร้อมรับมือภัยพิบัติ ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา สำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น. วารสารศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยนเรศวร, 17 (1), 1-13.
เฟื่องอรุณ ปรีดีดิลก. (2555). การพัฒนาที่ยั่งยืนในวิถีชีวิตชาวเบอร์ลิน. วารสารพฤติกรรมศาสตร์, 8(2), 33-42.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2545). เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs). สืบค้นเมื่อ 14 มิถุนายน 2561, จาก http://www.nesdb. go.th/ article_attach/article_file_20170331122407.pdf
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๗๙. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ : สำนักเลขาธิการสภาการศึกษา.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2562). รายงานการวิจัย แนวทางการพัฒนาการศึกษาเพื่อรองรับการเติบโตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพฯ : พริกหวานกราฟฟิค.
อนุชิต จุรีเกษ และสรสิริ วรวรรณ. (5 ตุลาคม 2559). การสร้างจิตสำนึกของการเป็นพลโลกที่ดี (Building Awareness to Be a Good Global Citizens). โครงการทรูปลูกปัญญา. สืบค้น เมื่อ 10 มิถุนายน 2561, จาก http://www.trueplookpanya.com/knowledge/content/50214/-edu-t2s1-t2-t2s2-Abbas, M. Y. & Singh, R. (2014). A survey of environmental awareness, attitude and participation amongst university students: A case study. International Journal of Science and Research (IJSR), 3(5), 1755-1760.
Benjamin et al. (2006). Social Activism in Elementary Science Education: A science, technology, and society approach to teach global warming. International Journal of Science Education, 28(4), 315-339.